O’zbekiston respublikasisog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti

                                    XOTIRA VA  HAYOL 
  
 
T a ya n ch     s o' z     v a     i b o r a l a r : 
 
Xotira,  assosiasiya,  esda  olib  qolish,  esda  saqlash,  esga 
tushurish,  unutish,  harakat,  emosional,  obrazli,  so'z-mantiq, 
ixtiyoriy,  ixtiyorsiz,  qisqa  muddatli,  uzoq  mudatli,  operativ, 
hayol,  fantaziya,  obraz,  tasavvur,  passiv  hayol,  ijodiy  hayol, 
shirin  hayol,  aktiv  hayol,  anatilik,  sintetik  agglyutinasiya, 
gipertolizasiya,  sxematizasiya,  katta  yarim  sharlar  po’stlog’I, 
nerv, orzu. 
 
Psixikaning  eng  muhim  xususiyati  shundan  iboratki,  individ 
tashqi 
ta'sirotlarning 
aks 
ettirilishidan 
o'zining 
keyingi 
hattiqharakatlarida doimo  foydalanadi. Individual  tajriba ortib borishi 
hisobiga xulq-atvor sekin-asta murakkablashdi. Agar tashqi dunyoning 
miya  qobig'ida  hosil  bo'ladigan  obrazlari  beiz  yo'qolib  ketaversa, 
tajribaning  shakllanishi  mutlaqo  mumkin  bo'lmay  qolar  edi.  Bu 
obrazlar  bir-biri  bilan  o'zaro  turli  xil  aloqalar  bog'lagan  holda 
mustahkamlanib,  saqlanib  qoladi  hamda  hayot  va  faoliyat  talablariga 
muvofiq tarzda yana boshqatdan namoyon bo'ladi. 

---

 
219 
Individning  o'z  tajribasini  esda  olib  qolishi,  esda  saqlashi  va 
keyinchalik uni yana esga tushirishi xotira deb ataladi.  
Biz  sezgan,  idrok  qilgan  narsalar  iz  qoldirmasdan  yo'qolib 
ketmaydi,  balki  ma'lum  darajada  esda  saqlanib  qoladi  va  qulay 
sharoitda  yoki  kerak  bo'lganda  esimizga  tushadi.  Kunlik  tajribamiz 
shuni  ko'rsatadi,  esda  qolgan  narsalarning  hammasi  ham  esimizga 
tushavermaydi, ularning bir qismi unutiladi. Unutish ham xotiraga oid 
hodisadir.  Esda  qolgan  narsa  xotira  materialini,  esda  saqlanib 
turadigan  va  esga  tushiriladigan  narsa  esa  xotiraning  mazmunini 
tashkil  qiladi.  Ongimiz  aks  ettirgan  narsalarni  mustahkamlash,