O‗zbekiston respublikasioliy va o‗rta

 
XALQARO ETIKET 
 
Xalqaro  etiketning  asosiy  xususiyatlari  uning  universalligidadir.  Turli 
mamlakatlar  vakillarining,  siyosiy  qarashlar  va  turli  dinlarga  e‘tiqodning,  milliy 
an‘analar  va  ruhshunoslikning,  turli  hayot  tarzi  va  madaniyatlarning  bevosita 
muloqotlari xalqaro etiketning asosini tashkil etadi. 
Har  bir  millatning  ehtirom  qoidalari bu  milliy  urf-odatlar  va xalqaro  etiketning 
murakkab uyg‗unligidir. 
Bugungi  kunda  zamonaviy  xalqaro  etiket  barcha  mamlakatlar  va  o‗tib  ketgan 
avlod-ajdodlar  madaniyatining  eng  qimmatbaho  qismini  o‗zlashtirib  kelmokda. 
Uning  rivojlanib  borish  jarayoni  davomida  u,  turli  mamlakatlar  vakillari  muloqoti 
orqali  xalqlarda  mavjud  eng  yaxshi  ehtirom  me‘yorlarni  mujassam  qilgan  holda 
boyitilib bormoqda. 

---

129 
 
Xar  bir  mamalakat  o‗z  etiket  tamoyillariga  ega  va  ular  xalqaro  etiketning 
ajralmas qismi hisoblanadi. Masalan, quyidagilar: 
Fransiya. 
Fransiya 
etiketning 
vatani 
hisoblansa-da, 
unga 
boshqa 
mamlakatlardagi kabi katta e‘tibor berilmaydi. 
Bir  necha  asrlar  davomida  Fransiyada  «fransiyalik  o‗zini  qay  tarzda  tutsa  bu 
etiketdir», degan fikr saqlanib kelmoqda. Farang tili — jahon va diplomatiya tili. Bu 
borada, fransyaliklarning fikricha, hech narsa o‗zgarmagan. Boshqa xalqlardan farqli 
o‗laroq fransiyaliklar horijliklar ularning tilini nafaqat bilishlarini, balki juda yaxshi 
darajada bilishlari kerakligini zaruriy, deb hisoblashadi. 
Fransiyada bir-birini qay darajada bilishidan qat‘iy nazar qo‗l berib salomlashish 
zaruriy odat tusiga kirgan. 
Bir  kun  davomida  bir  kishi  bilan  ikki  marta,  go‗yo  bu  insonni  birinchi  bor 
ko‗rayotgandek, qo‗l berib salomlashish, ayni hurmatsizlik belgisi hisoblanadi. 
Suhbat  chog‗ida  fransuzlar  bir-birlarining  gaplarini  bo‗laveradilar.  Bu  narsa 
tarbiyasizlik  alomati  sifatida  tan  olinmaydi,  balki  aksincha,  suhbatdoshlarini  diqqat 
bilan tinglayotganliklarini anglatadi va suhbatga qiziqishlari yuqori darajada bo‗lgani 
uchun  o‗z  fikrlarini  tezroq  bildirmoqchi  bo‗lganliklarini  namoyon  qiladi.  Boshqa 
millatlar  suhbatida  mumkin  bo‗lgan  hollar  fransiyaliklar  uchun  tarbiyasizlik  belgisi 
bo‗lishi mumkin. 
Fransiyaliklar suhbat davomida qo‗llari bilan harakat qilishni yaxshi ko‗radilar. 
Ular  ayni  qo‗llari  yordamida  o‗z  fikrlarini  aniqroq  yetkazadilar.  Fransiyaliklar 
qo‗llari  harakatlaridan  suhbatdoshning  ichki  dunyosi,  intellektuali  darajasi  va  ichki 
hissiyotlari haqida bilish mumkin. 
Ular  hayotdagi  barcha  hollar  uchun  qo‗l  harakatlarini  ishlatadilar:  biror  narsa 
yoqmagan  hollarda,  ishonchsizlikda,  kechirim  so‗raganda,  taajublanganda,  o‗zini 
yo‗qotib qo‗yganda va sog‗inganda.