O’zbekiston respublikasining soliq kodeksi I bo’lim. Umumiy qoidalar

254-modda. Tovarlarni (xizmatlarni) realizatsiya 
qilishga doir aylanma amalga oshirilgan sana 
 

---

244 
Etkazib beruvchi hisobvaraq-fakturani taqdim etgan sana yoki tovarlarni 
jo’natgan (bergan) sana, agar ushbu sana hisobvaraq-faktura taqdim etilgan sanadan 
oldin kelsa, agar ushbu moddada boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo’lsa, 
tovarlarni realizatsiya qilishga doir aylanma amalga oshirilgan sana deb e’tirof 
etiladi. 
Agar tovarni jo’natish (berish) amalga oshirilmasa, tovarga bo’lgan mulk 
huquqi xaridorga o’tkazilgan kun tovarlarni realizatsiya qilishga doir aylanma 
amalga oshirilgan sana bo’ladi. 
Ko’chmas mol-mulk realizatsiya qilingan taqdirda, ko’chmas mol-mulkni 
boshqa shaxs ixtiyoriga o’tkazish to’g’risidagi shartnomaning taraflari tomonidan 
imzolangan qabul qilib olish-topshirish dalolatnomasi bo’yicha xaridorga ko’chmas 
mol-mulk berilgan sana aylanma amalga oshirilgan sana deb e’tirof etiladi. 
Ijrochi va oluvchi tomonidan xizmatlar ko’rsatilganligi faktini tasdiqlovchi 
hisobvaraq-faktura yoki boshqa hujjat rasmiylashtirilgan (imzolangan) sana 
xizmatlarni realizatsiya qilishga doir aylanma amalga oshirilgan sanadir. 
Ushbu modda to’rtinchi qismining qoidalari boshlanishi bir hisobot (soliq) 
davriga, tamomlanishi esa boshqa hisobot (soliq) davriga to’g’ri keladigan 
xizmatlarga nisbatan ham qo’llaniladi. 
Elektr va (yoki) issiqlik energiyasi, suv, gaz, kommunal xizmatlar, aloqa 
xizmatlari, quvurlar tizimi orqali yuklarni tashishga doir xizmatlar realizatsiya 
qilinganda tovarlar etkazib berilgan (xizmatlar ko’rsatilgan) kalendar oyning 
so’nggi kuni tovarlarni (xizmatlarni) realizatsiya qilishga doir aylanma amalga 
oshirilgan sana hisoblanadi. 
Tovarlar (xizmatlar) chet ellik yuridik shaxsdan olingan taqdirda, taraflar 
rasmiylashtirgan hamda chet ellik yuridik shaxs tomonidan tovar realizatsiya 
qilinganligi (xizmatlar ko’rsatilganligi) faktini tasdiqlovchi hisobvaraq-faktura yoki 
boshqa hujjat shartnomaning taraflari bo’lgan chet ellik yuridik shaxs – etkazib 
beruvchi (sotuvchi) va oluvchi (xaridor) tomonidan imzolangan sana aylanma 
amalga oshirilgan sanadir. 
Mol-mulk moliyaviy ijaraga (lizingga) berilganda, moliyaviy ijara (lizing) 
shartnomasi taraflari tomonidan imzolangan qabul qilib olish-topshirish 
dalolatnomasiga ko’ra mol-mulk ijarachining (lizing oluvchining) ixtiyoriga 
berilgan sana aylanma amalga oshirilgan sana deb e’tirof etiladi. 
Tovarlar eksport bojxona tartib-taomiliga joylashtirilgan holda olib chiqilgan 
taqdirda quyidagi sanalar tovarni realizatsiya qilishga doir aylanma amalga 
oshirilgan sana bo’ladi: 
1)
O’zbekiston Respublikasining bojxona to’g’risidagi qonun hujjatlariga 
muvofiq bojxona chegarasi haqiqatda kesib o’tilgan sana; 
2)
davriy va (yoki) vaqtinchalik bojxonaga oid deklaratsiyalashdan 
foydalanilgan holda tovarlar eksport bojxona tartib-taomiliga joylashtirib olib 
chiqilgan taqdirda, bojxonaga oid deklaratsiyalashni amalga oshirgan bojxona 
organining belgilari qo’yilgan hollarda tovarlarga oid yuk bojxona deklaratsiyasi 
ro’yxatdan o’tkazilgan sana.

---

245