O’zbekiston Respublikasi Xalq

T A Q R I Z

Alisher Navoiy ijodi o`zining bir qancha xususiyatlari bilan boshqa shoirlar ijodidan 

ajarilib turadi. Navoiy asarlari o`zining g`oya va obrazlar olami bilangina emas, balki ularda 
tarixiy shaxslar siymosining berilishi bilan ham alohida ahamiyatga ega. Shuning uchun ham 

---

shoir asarlarini tarixiylik nuqtayi nazaridan o`rganish, ijodkorning tarixiy shaxslar tasvirini 
berishda reallikka asoslanishini izchil tadqiq etish adabiyotshunoslikda keng o`rganilishi 
lozim bo`lgan masalalardan biridir.
Rasulova Dilnozaning “Alisher Navoiyning “Tarixi Muluki Ajam”asaridagi
masnaviyda Husayn Boyqaro timsoli” mavzusidagi bitiruv malakaviy ishi ana shu dolzarb 
mavzuga bag`ishlangan. Ish kirish, ikki asosiy bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar 
ro`yxatidan iborat. 
Bitiruv malakaviy ishining birinchi bobi “Alisher Navoiy asarlarida Husayn Boyqaro 
obrazi tasviri” deb nomlangan.Bobning “Xazoyin ul-maoniy”da Husayn Boyqaro talqini” deb 
nomlangan birinchi faslida shoir lirik merosida Husayn Boyqaro obrazining berilishi, unga 
bag`ishlangan she’rlar, baytlar tahlilga tortilgan bo`lsa, “Shoir devonlari debochalarida 
Alisher Navoiy va Husayn Boyqaro munosabatlari tasviri” deb atalgan ikkinchi faslida 
“Badoye ul-bidoya” va “Xazoyin ul-maoniy” devonlaridagi debochalarda Husayn Boyqaro 
haqidagi fikrlar tahlil etiladi.
“Tarixi muluki Ajam” asaridagi masnaviyda Husayn Boyqaro fazilatlarining
tasvirlanishi” deb nomlangan ikkinchi bob ham ikki faslni o`z ichiga olgan. “Masnaviyda 
ilgari surilgan g`oyalar va ularning Husayn Boyqaro obraziga muvofiqligi” deb atalgan 
birinchi faslda asosan, Husayn Boyqaroga xos fazilatlarning shoir tomonidan tilga olinishi 
hamda uning aynan qaysi jihatlariga Navoiyning katta e’tibor qaratganligi misollar yordamida 
yoritib berilgan. Bobningi ikkinchi fasli “Masnaviyda Alisher Navoiy va Husayn Boyqaro 
munosabatlarining yoritilishi” deb nomlanib, bunda masnaviyda shoir va uning do`sti 
orasidagi munosabatlar, asosan, shoirning Husayn Boyqaroga bo`lgan munosabati tasviriga 
e’tibor qaratilid.
Xulosada ish davomida ilgari surilgan fikrlar umumlashtiriladi. 
Bitiruv malakaviy ishinida ba’zi kamchiliklar ko`zga tashlanadi: ba’zi o`rinlarda 
she’riy misralar batafsil tahlil qilinmagan. Ammo bu talaba tadqiqoti bo`lganligini hisobga 
olgan holda ishni himoyaga tavsiya etish mumkin.
Taqrizchi: o`zbek tilshunosligi kafedrasi mudiri,
f.f.d. N.Murodova 

---

Navoiy davlat pedagogika instituti O`zbek 
filologiyasi 
fakulteti 
bitiruvchisi 
Rasulova 
Dilnozaning “Alisher Navoiyning “Tarixi Muluki 
Ajam” asaridagi masnaviyda Husayn Boyqaro 
timsoli” mavzusidagi bitiruv malakaviy ishiga