O‘zbekiston respublikasi xalq ta`limi vazirligi

Mashq. Matnda ajratib ko`rasatilgan so`zlarning ma’nolarni tavsiflang.
O`zbekistonni yangilash va rivojlantirishning o`z yo`li to`rtta asosiy negizga asoslanadi. Bu negizlar:

• 
  umuminsoniy qadriyatlarga sodiqlik;
  
• 
  xalqimizning ma`naviy merosini mustahkamlash va rivojlantirish;
  
• 
  insonning o`z imkoniyatlarini erkin namoyon qilishi;
  
• 
  vatanparvarlik.
  

(Islom Karimov)
3-mashq. Paronimlarning nutqdagi o’rniga misollar keltiring va namunadagidek davom ettiring.

Yod etmas emish rishini g’urbatda kishi ( es, o’y, xayol)

Yot ellarda shoh bo’lguncha, o’z elingda gado bo’l (begona, g’ayr; harakati)

4-mashq. Keltirilgan so`zlar va grammatik shakllarning urg`usini qo`yib chiqing, so`ng urg`uning tipini aniqlang.
Vatan – vatanim – vatanimiz; tinch – tinchlik – tinchliksevar; mehnat – mehnatkash – mehnatsevar; sinf – sinfdosh – sinfdoshlarim; bog` - bog`bon – bog`bonlik; zar – zardo`z – zardo`zlik.
N a m u n a: Vatan – vatanim – vatanimiz. 1) tilning qaysi sathidagi birlikka aloqadorligi jihatidan – so`z urg`usi; 2) fonetik tabiatiga ko`ra – dinamik urg`u (zarb bilan talaffuz qilinadi); 3) o`rniga ko`ra – bog`langan urg`u (so`zning oxirgi bo`g`iniga bog`langan); 4) harakat qilish belgisiga ko`ra – ko`chadigan urg`u (o`zakdan affiksal morfemaga tomon ko`chib boradi).
5-mashq. Quyidagi gaplarning sintagmalarini va sintagma urg`ularini aniqlang, ularning semantik-sintaktik mezonlarini tushuntiring.

Xalqimizda «yangi uy qurmay turib, eskisini buzmang – boshpanasiz qolasiz», degan naql bor. Unda respublika aholisining ruhiyati to`la aks etgan.

(Islom Karimov)
Aholining muhtoj tabaqalarini ijtimoiy himoyalash sira kechiktirib bo`lmaydigan, eng ustuvor vazifa, amaliy harakatlarning eng asosiy qoidasi bo`lib keldi va shunday bo`lib qoladi.

(Islom Karimov)

6-mashq. Nasihatlardagi ibratli fikrlar haqida suhbatlashing.