O`zbekiston respublikasi xalq ta`limi vazirligi

g) d) e)



j) z) k)

131-shakl.

Movzu: Aylanish sirtlarining kesishuv chizig`ini topish

(hususiy vaziyatdagi kesuvchi tekisliklar yirdamida).
Shar bilan silindrning o'zaro kesishishi. 132-shaklda shar bilan silindr sirtining o'zaro kesishish chizig'ini yasash ko'rsatilgan. Silindrning 0,0₂ o'qi shaming markazi О dan o'tmagan va gorizontal tekislikka perpendikular. Ikkala sirt ham ayianma sirt bo'lgani uchun yordamchi tekislikni berilgan sirtlarni aylanalar bo'yicha kesib o'tadigan qilib tanlanadi.

S ilindrning hamma yasovchilari shar sirti bilan kesishmaydi, shuning uchun kesishish chizig'i bitta fazoviy egri chiziqdan iborat. Bu chiziqning gorizontal proyeksiyasi silindrning gorizontal proyeksiyasi aylana bilan usmaust tushadi. Kesishish chizig'iga oid nuqtalarning frontal proyeksiyaiarini topish uchun Я tekislikka parallel yordamchi tekisliklardan foydalaniladi. Bunday tekisliklar bilan shar sirtining kesishishidan hosil bo'lgan aylanalar H tekislikka o'z kattaliklarida proyeksiyalanadi. Bu aylanalar bilan silindr gorizontal proyeksiyasining kesishish nu-qtalari izlangan nuqtalarning gorizontal proyeksiyalari bo'ladi. Bu nuqtaning frontal proyeksiyalari vertikal bog'lovchi chiziqlar yordamida tegishli tekislik izlarida aniqlanadi.