O`zbekiston respublikasi xalq ta`limi vazirligi

a) b)

118-shakl.



a) b)

119-shakl.



a) b) v)



g) d) e)
120-shakl.

Movzu: Sirtlarga urunma tekislik o`tkazish.
Og'ma silindr sirtining ixtiyoriy К nuqtasi orqali unga urinma tekislik o'tkazilsin uchun,berilgan K nuqta orqali silindrning L(L₁ L₂)yasovchisini va u yasovchi bilan silindr asosining kesishgan nuq­tasi M(M₁,M₂) orqali silindr asosiga Q(Q₁Q₂ ) urinma to'g'ri chiziq o'tkazamiz. O'tkazilgan L(L₁L₂) va Q(Q₁Q₂ ) kesishuvchi to'g'ri chiziqlar silindr sirtining К nuqtasiga urinma tekislik bo'ladi.

Og'ma konus sirtining ixtiyoriy K nuqtasi orqali unga urinma tekislik o'tkazilsin (121-shakl)uchun,konus sirti chiziqli sirt bo'lgani uchun uning K(K₁K₂) nuqtasi orqali L(L₁L₂) yasovchi o'tkazib, urinma tekislikning bitta to'g'ri chizig'i aniqlanadi. Topilgan L(L₁L₂) yasovchi bilan konus asosining kesish-gan nuqtasi M(M₁M₂) orqali konus asosiga urinma Q(Q₁Q₂) to'g'ri chiziq o'tkaziladi va u ikkinchi to'g'ri chiziq bo'ladi. O'tkazilgan MS va Q(Q₁Q₂ ) kesishuvchi to'g'ri chiziqlar konusning К (K₁K₂) nuqtasi-dan o'tgan urinma tekislik bo'ladi.

Konus sirtida yotmagan К nuqta orqali asosi H tekislikda yotgan to'g'ri doiraviy konus sirtiga uringan tekislik o'tkazilsin (122-shakl) ko`rsatilgan.

To'g'ri doiraviy konus va AB to'g'ri chiziq kesmasi berilgan. AB orqali o'tgan va konusga urinma bo'lgan tekis-lik o'tkazish (123-shakl) uchun konus uchi Sdan o'tgan ABga parallel SK to'g'ri chiziq o'tkazib, Uning gorizontal izi K(K₁K₂) ni topamiz. SK(S₁K₁S₂K₂) to'g'ri chiziq orqali o'tgan konusga urinma bo'lgan Pva R tekisliklarning gorizontal izlari P_HR_H o'tkazilib, mva n nuqtalar aniqlanadi. Bu nuqtalardan o'tgan sm va sn urinmalarning gorizontal proyeksiyalari bo'ladi.M₁ va N₁nuqtalardan bog'lovchi chiziqlar o'tkazib, urinmalarning frontal proyeksiya­lari S2M2,S2N2 lar yasaladi. Hosil bo'lgan ASMK va ASNK tekisliklar AB to'g'ri chiziqqa parallel va konus sirtiga urinma tekis­liklar bo'ladi.