O‘zbekiston respublikasi xalq ta'limi vazirligi respublika ta'lim markazi

Savol va topshiriqlar:

1. 
   Matnni o‘qing va savollarga javob bering.
   
2. 
   Xolmurod Safarov kim ekan?
   
3. 
   Shoir qachon va qayerda tug‘ilgan?
   
4. 
   Xolmurod Safarov qayerda ishlagan?
   
5. 
   Shoir asosan kimlar uchun she'rlar yozgan?
   
6. 
   Uning qanday kitoblari bor ekan?
   
7. 
   Xolmurod Safarovni qanday mukofotlari bor ekan?
   

Topshiriq. She'rni rollarga bo‘lib o‘qing.
SAVOLLARGA JAVOBLAR

Xolmurod Safarov

• 
  Til nimaga berilgan?
  

Qizlar bilan bolaga.

• 
  Tongda salom aytgani
  

Ota bilan onaga.

Xafa bo‘lib gohida,

Qovog‘ini uyganda,

Shu payt shirin so‘z kerak,

Qalbiga nur quyganda.

• 
  Qo‘l nimaga berilgan?
  
• 
  yerga don-dun sochgani.
  

Erta bahor kelganda,

Bog‘ jamolin ochgani.

Turli hunar o‘rganib,

Turfa kasbni bilishga.

Yiqilganni turg‘azib,

Savob ishlar qilishga.

• 
  Quloq nega berilgan?
  
• 
  Yaxshi gapni uqishga.
  

Ota bilan onaning

So‘zin yoddan tutishga.

Donolar nasihatin,

Ilib olsa qulog‘ing.

Ishing kelib o‘ngidan,

Chopqir bo‘lar oyog‘ing.

• 
  Aql nega berilgan?
  
• 
  Halol mehnat qilgani,
  

Nafsga qul bo‘lmasdan,

Poklikka intilgani.

Луғат

Тонг – рассвет, заря Гоҳида – иногда Қалб- сердце, душа Нур – луч дон-дун- зерно сочмоқ- сыпать, рассыпать Эрта баҳор- ранняя весна Жамол- красота, прелесть Турли- разный Ҳунар-ремесло, профессия ўрганмоқ- обучаться Касб-профессия, ремесло

Йиқилмоқ- падать Турғазмоқ-поднять Савоб ишлар-доброе дело Қилмоқ- делать Уқмоқ-понимать Ота-она- родители Насиҳат-добрый совет Чопқир- быстрый Ақл – ум, разум Ҳалол меҳнат- честный труд Поклик- опрятность Интилмоқ- стремиться

Savol va topshiriqlar:

1. 
   Hozir o‘rgangan she'r sizga yoqdimi?
   
2. 
   She'rni kim yozgan ekan?
   
3. 
   Ota-onaga salom berish uchun nima berilgan ekan?
   
4. 
   Yana kimlarga salom berish kerak?
   
5. 
   Qo‘l nima uchun berilgan ekan?
   

6. 
   .Quloq nega berilgan?
   

6. 
   Aql-chi, u nima uchun berilgan ekan?
   
7. 
   Ayting-chi, yana qaysi a'zolaringiz nima uchun berilgan?
   

Topshiriq. Savollarga berilgan javoblardagi xatolarni aniqlang.

• 
  Til nimaga berilgan?
  
• 
  Halol mehnat qilgani,
  

Nafsga qul bo‘lmasdan,

Poklikka intilgani.

• 
  Quloq nega berilgan?
  
• 
  Tongda salom aytgani
  

Ota bilan onaga.

• 
  Aql nega berilgan?
  
• 
  yerga don-dun sochgani.
  

Yiqilganni turg‘azib,

Savob ishlar qilishga.

Adabiy o‘qish: Maqsud Qoriev.”Kitob o‘qishning hikmati” (hikoyat).
MAQSUD QORIYEV

(1926-2010)

Hozirgi zamon o‘zbek adabiyotining namoyandalaridan bo‘lgan yozuvchi va jurnalist Maqsud Qoriyev 1926-yili Toshkentda tug‘ilgan. Uning bolalik va o‘smirlik yillari Ikkinchi jahon urashi paytiga to‘g‘ri keldi. Shuning uchun u mehnat faoliyatini juda erta boshlab, Yunusobod mavzesidagi xo‘jaliklarda ishladi. M. Qoriyevning jurnalistik faoliyati o‘tgan asrning 50-yillaridan boshlangan. Dastavval u «Qizil O‘zbekiston» gazetasida, so‘ng «Toshkent haqiqati» gazetasida bosh muharrir o‘rinbosari va bosh muharrir lavozimlarida ishladi. 1964— 1984-yillarda, ya’ni yigirma yil davomida respublikaning eng asosiy gazetasi (hozirgi «O‘zbekiston ovozi»)ga rahbarlik qildi. 1984-1992-yillarda «Mushtum» hajviy jurnali bosh muharriri, undan keyin «Mehrigiyo» gazetasi bosh muharriri bo‘lib ishladi.

60-yillarning o‘rtalaridan birin-ketin Maqsud Qoriyevning nasriy asarlari bosila boshlaydi. «Oydin kechalar» (1968), «Jiyda gullaganda» (1970), «Oy tutilgan kecha» (1971), «Qiz uzatib borganda» (1972), «Afrosiyob go‘zali» (1974), «Turnalar baland uchadi» (1976), «Oydin» (1979) kabi kitoblari nashr etiladi. Bu asarlarning asosiy mavzulari yoshlar haqida bo‘lib, ularning ma’naviy olami, o‘z hayot yo‘llarini topib olishdagi mashaqqatlari, orzu-intilishlari aks etadi. Ayrim qissa va hikoyalarda yaqin tariximizdagi voqealar, jumladan, fuqarolar urushi, ozodlik harakatlari qalamga olinadi. Ota-bobolarimizning jasorati hikoya qilinadi. Maqsud Qoriyev «O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan madaniyat xodimi», «Shuhrat» medali, «El-yurt hurmati» ordeni va jurnalistika sohasidagi xizmatlari uchun «Oltin qalam» mukofoti bilan taqdirlangan.

Луғат

Namoyanda- представитель Yozuvchi- писатель bolalik va o‘smirlik yillari- детство и отроческие годы faoliyat- деятельность Dastavval – сначала bosh muharrir- главный редактор lavozim-должность «O‘zbekiston ovozi» - Народное слово hajviy- сатирический birin-ketin- один за другим

nasriy asarlar- прозаическое произведение nashr etilmoq- издание asar- произведение asosiy mavzu- главный тема mashaqqat- трудность qissa – повесть hikoya- рассказ Ota-bobolar- предки Jasorat- смелость, храбрость Mukofot- награда Taqdirlanmoq - награжден

Savollar:

1. 
   Maqsud Qoriyev qachon va qaerda tug‘ilgan?
   
2. 
   Nima uchun u mehnat faoliyatini erta boshlagan?
   
3. 
   Maqsud Qorievning jurnalistik faoliyati qachondan boshlangan?
   
4. 
   U qaysi gazeta va jurnallarda kim bo‘lib ishlagan?
   
5. 
   M.Qorievning asarlari kachondan bosila boshlagan?
   
6. 
   M.Qoriyev qanday mukofotlar bilan taqdirlangan?