O`zbеkiston rеspublikasi xalq ta'limi vazirligi navoiy davlat pеdagogika instituti

 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
17 
___________ Ma’ruza mashg’ulotlari _3__ kurs (_6 semestr _18_soat). 
 
t/r 
O’rganilayotgan 
mavzu nomi 
M
a’-
ru
za 
(s
oa
ti) 
Mavzuning maqsadi va vazifalari 
Maqsadga 
erishishi 
usullari, 
vositalari va 
metodlari 
Adabiyotl
ar, 
jadvallar 
ko’rgazma
li qurollar 
1.   
 
      Ijtimoiy 
pedagogika  va 
pedagogik  
sotsiologiyaga 
extiyoj va 
zamonaviy  
jamiyat 
rivojining 
zaruriy shartlari.  
       
O`zbekistonda 
ijtimoiy 
pedagogika  
fani paydo 
bo`lishining 
shart-sharoitlari. 
 
2 
Respublikamizda amalga oshirilgan 
islohotlar va ularning ijtimoiy hayotga 
ta'siri. Jamiyatning ijtimoiy tuzilmasi. 
Hozirgi vaqtda ijtimoiy pedagogika  va 
pedagogik sotsiologiya faniga zaruriyat 
va uning ahamiyati. Rahmdillik va 
xayr-sahovat ijtimoiy-pedagogik 
faoliyatning madaniy-tarixiy an'anasi 
sifatida. O`zbekistonda xayr-
sahovatning rivojlanish bosqichlari. 
O`zbekistonda “ijtimoiy pedagog” 
kasbining paydo bo`lishi. 
 
 
Interfaol 
usullar,  
“B-B-B 
jadvali” 
usuli 
Ko`rgazm
a, slaydlar, 
I:1,2,3,4,5,
6,7,8 
II:1,2,3,4,
5,6,7,8,  
III:3,4, 
5,6,7,8, 
10,11 
IV:1.2.3.4.
5.6.7.8. 
2.   
Xorijda 
va 
O`zbekistonda 
ijtimoiy 
pedagogikaning 
rivojlanish tarixi. 
O`zbek 
xalq 
pedagogikasi  va 
islom  ta'limotida 
ijtimoiy-
pedagogik 
g`oyalar. 
 
2 
Antik 
davrda 
ijtimoiy 
pedagogikaning  rivojlanishi.  XIV  –XV 
asrlarda 
ijtimoiy-pedagogik 
g`oyalarning  rivojlanishi.  XVI-XIX 
asrlarda  ijtimoiy-pedagogik  faoliyat. 
XX  asrning  20  yillarida  ijtimoiy-
pedagogik  g`oyalar  va  pedagogik 
faoliyatning 
tubdan 
yangilanishi.   
Ijtimoiy  pedagogika  rivojlanishining 
zamonaviy 
bosqichi.                                    
«Avesto»  va  adabiy  manbalarda 
ijtimoiy-pedagogik  g`oyalar.    O`rta 
asrlarda 
O`rta 
Osiyo 
qomusiy 
olimlarining 
ijtimoiy-pedagogik 
g`oyalari. 
XVIII-XIX 
asr 
ma'rifatparvarlarining 
ijtimoiy-
pedagogik 
qarashlari. 
XX 
asr 
boshlarida  ijtimoiy-pedagogik  faoliyat. 
II  jahon  urushi  yillarida    ijtimoiy-
pedagogik faoliyat. 
O`zbek  xalq  pedagogikasida 
ta'lim-tarbiya  masalasining  ijtimoiy 
xarakteri. 
O`zbek 
etnografiyasida 
mukammal  inson  modeli.  Islom  – 
monoteistik  din.  Hadislarda  ijtimoiy-
pedagogik 
fikrlarning 
yoritilishi. 
Interfaol 
usullar, 
“Sinkveyn”, 
“Klaster 
usullari” 
Ko`rgazm
a, slaydlar, 
I:1,2,3,4,5,
6,7,8 
II:1,2,3,4,
5,6,7,8,  
III:5,6,7,8, 
10,11 
IV:1.2.3.4.
5.6.7.8. 

---

 
18 
Markaziy  Osiyo  xalqlarining  ijtimoiy 
pedagogik an`analari. 
3.   
Ijtimoiy 
pedagogika 
alohida  fan  va 
amaliy 
faoliyat 
sohasi sifatida 
Bolaning 
sotsiumda 
rivojlanishi, 
shaxsning           
ijtimoiylashuvi 
2 
Ijtimoiy 
pedagogika, 
autsayderlar,  ijtimoiy  faoliyat,  ijtimoiy  
ta`lim,  ijtimoiy  tarbiya,  ijtimoiy  bilim, 
ijtimoiy  ko’nikma  ijtimoiy  pedagogik 
kategoriyallar  Ijtimoiylashuvga  ta'sir 
etuvchi  omillar.  Tashqi  va  ichki 
omillar. Mikro, mezo va makro omillar. 
Shaxs 
ijtimoiylashuviga 
siyosiy, 
iqtisodiy, ekologik omillarning ta'siri. 
Bolaning 
ilk 
ijtimoiylashuv 
davri.  Bolaning  ijtioiylashuvida  oila, 
ta'lim-tarbiya  muassasalari,  madaniyat, 
din va mahallaning o`rni. 
Bolaning  rivojlanishi,  ijtimoiylashuv, 
ijtimoiy 
ta'lim, 
ijtimoiy 
muhit, 
tarbiyaviy  ta`sir,  ijtimoiy  status  va  rol, 
ijtimoiy ko’nikma,  ijtimoiy- pedagogik 
kategoriyalar,  tamoyillar  va  ijtimoiy-
pedagogik tadqiqotlar 
 
Interfaol 
usulli 
“Insert 
jadvali” 
I:1,2,3,4,5,
6,7,8 
II:1,2,3,4,
5,6,7,8,  
III: 
1,2,3,4, 
5,6,7,8, 
10,11 
IV:1.2.3.4.
5.6.7.8. 
4.   
Odob-axloq 
hayotiy 
me`yorlar 
sifatida. Ijtimoiy                
pedagogikada 
me`yorlardan                
chekinish 
tushunchasi 
2 
Hayotiy 
me`yor, 
hayotiy 
me`yorlardan    chekinish,  negotiv-
pozitiv 
chekinish, 
kamchiliklar. 
Ijtimoiy  pedagogika    “me'yor”  va 
“me'yordan 
og`ish” 
tushunchasi. 
Me'yordan og`ishish tiplari. 
Me'yor  va  me'yordan  og`ish: 
tushuncha  va  tavsif.  Me'yordan  og`ish 
turlari. Me'yordan og`ish nazariyasi.  
 
Interfaol 
usullar, 
“Sinkveyn”, 
“Klaster 
usullari” 
I:1,2,3,4,5,
6,7,8 
II:1,2,3,4,
5,6,7,8,  
III: 
1,2,3,4, 
5,6,7,8, 
10,11 
IV:1.2.3.4.
5.6.7.8. 
5.   
Ijtimoiy 
pedagogning 
kasbiy faoliyati 
Ijtimoiy 
pedagogikaning 
kategoriyalari,  
tamoyillari 
va 
mexanizmlari. 
 
 
2 
Ijtimoiy 
pedagog 
kasbiy 
faoliyatining  o`ziga  xosligi.  Kasbiy 
faoliyatning  tuzilishi.  Ijtimoiy  pedagog 
kasbiy faoliyat sub'ekti sifatida: shaxsiy 
tavsif  va  kasbiy  bilimdonlik.  Ijtimoiy 
pedagogning kasbiy faoliyati sohalari.  
 “Tamoyil” 
va 
“qoida” 
tushunchasi.  Tabiat  bilan  uyg`unlik 
tamoyili.  Madaniyat  bilan  uyg`unlik 
tamoyili. Insonparvarlik tamoyili.  
Pedagogika 
va 
ijtimoiy 
pedagogika  kategoriyalari.  Ijtimoiy-
pedagogik  faoliyat.  Ijtimoiy  ta'lim. 
Tarbiya va ijtimoiy tarbiya.  
 
Interfaol 
usullar, 
“Insert” 
usuli” 
I:1,2,3,4,5,
6,7,8 
II:1,2,3,4,
5,6,7,8,  
III: 
5,6,7,8, 
10,11 
IV:1.2.3.4.
5.6.7.8 
6.   
Mahallal
ar – ijtimoiy o`z-
o`zini boshqarish 
organi. 
2 
Mahallalar  –  ijtimoiy o`z-o`zini 
boshqarish organi. 
Mahallaning 
paydo 
bo`lishi 
tarixidan. 
Mahallaning 
ijtimoiy-
Interfaol 
usullar, 
“Insert” 
usuli 
I:1,2,3,4,5,
6,7,8 
II:1,2,3,4,
5,6,7,8,  

---

 
19 
Ijtimoiy-
pedagogik 
tadqiqotlar. 
Ijtimoiy-
pedagogik 
faoliyat 
metodikasi 
va 
texnologiyasi. 
 
pedagogik  o`rni.  Mahallada  qadriyatlar 
va ijtimoiy ong translyatsiyasi.   
Ilmiy  tadqiqotning  mohiyati. 
Ijtimoiy  pedagogika    va  pedagogik 
sotsiologiyada 
ilmiy 
tadqiqotning 
vazifalari. 
Ijtimoiy-pedagogik 
tadqiqotning bosqichlari va metodlari.  
Metodika tushunchasi. Ijtimoiy-
pedagogik  faoliyat  metodlari  mohiyati. 
Ijtimoiy-pedagogik texnologiyalar.   
 
III: 
1,2,3,4, 
5,6,7,8, 
10,11 
IV:1.2.3.4.
5.6.7.8. 
7.   
Deviant 
xulq  –  ijtimoiy-
pedagogik 
muammo 
sifatida 
O`zbekist
onda 
faoliyat 
olib 
boruvchi 
ijtimoiy-
reabilitatsion  
muassasalar. 
 
2 
Deviant 
xulq 
– 
ijtimoiy-
pedagogik muammo sifatida 
O`smirlik 
yoshida 
deviatsiyaning  yuzaga  kelishi  shart-
sharoitlari. 
Deviatsiya 
turlari. 
O`smirlarda  deviant  xulq-atvorning 
kelib  chiqishi  sabablari.  Deviatsiya 
kontseptsiyalari. 
Mustaqillik  yillarida  ijtimoiy-
reabilitatsion  muassasa-larning  tubdan 
yangilanishi.    O`zbekistonda  SOS  – 
bolalar mahallasining faoliyati. 
 
 
Interfaol 
usullar, 
“Insert” 
usuli 
I:1,2,3,4,5,
6,7,8 
II:1,2,3,4,
5,6,7,8,  
III: 
1,2,3,4, 
5,6,7,8, 
10,11 
IV:1.2.3.4.
5.6.7.8. 
8.   
Oilada olib 
boriladigan 
ijtimoiy-
pedagogik 
faoliyat. Vasiylik 
va homiylik. 
 
 
2 
Ijtimoiy 
pedagogik 
nuqtai 
nazardan  oila  turlari.  Oilaning  ijtimoiy 
vazifalari. Ijtimoiy pedagogning oilalar 
bilan  olib  boradigan  ishlari  shakl, 
metod va vositalari.   
Vasiylik 
va 
homiylik 
tushunchasi.  Vasiylik  va  homiylik 
tarixidan.  Vasiylik  va  homiylikning 
me'yoriy-huquqiy 
hujjatlarda 
aks 
ettirilishi.  O`zbekiston  va  chet  elarda 
vasiylik va homiylik. 
    Yetim  bolalar  bilan  olib 
boriladigan  faoliyat.Yetimlikning  kelib 
chiqishi  sabablari.  Yetim  bolalarning 
psixologiyasi.  Bola  asrab  olgan  oila 
bilan 
olib 
boriladigan 
ijtimoiy-
pedagogik faoliyat.  
Interfaol 
usullar, 
“Insert” 
usuli 
I:1,2,3,4,5,
6,7,8 
II:1,2,3,4,
5,6,7,8,  
III: 
1,2,3,4, 
5,6,7,8, 
10,11 
IV:1.2.3.4.
5.6.7.8. 
9.   
Maktabg
acha 
tarbiya 
yoshidagi bolalar 
va 
maktab 
yoshidagi bolalar 
bilan 
olib 
boradigan 
ijtimoiy-
pedagogik 
faoliyat.  
 
Chaqaloqlik 
davrida 
ijtimoiylashuv  moslashuv.  Go`daklik 
davrida  ijtimoiy  moslashuvning  o`ziga 
xosliklari. 
Maktabgacha 
ta'lim 
muassasalarda 
olib 
boriladigan 
ijtimoiy-pedagogik faoliyat.  
Umumiy 
o`rta 
ta'lim 
maktablarining  ijtimoiy  funktsiyalari. 
Maktabdan  tashqari  vaqtni  to`g`ri 
tashkil  etishda  ijtimoiy  pedagogning 
Interfaol 
usullar, 
“Insert” 
usuli 
I:1,2,3,4,5,
6,7,8 
II:1,2,3,4,
5,6,7,8,  
III: 
1,2,3,4, 
5,6,7,8, 
10,11 
IV:1.2.3.4.
5.6.7.8. 

---

 
20 
 
 
o`rni.  Tengqurlar  jamoasi  va  bolalar 
submadaniyati.  Maktabda  pedagogik 
jihatdan  me'yordan  og`ishganlar  bilan 
ijtimoiy  pedagogning  olib  boradigan 
ishlari  shakl,  metod  va  vositalari. 
Ijtimoiy  pedagogning  o`quvchilarni 
kasb 
tanlashga 
yo`naltirishga 
oid 
vazifalari.  Tarbiyasi  og`ir  bolalar  bilan 
ishlashning 
ijtimoiy 
pedagogik 
texnologiyalari. 
Ishning 
asosiy 
yo`nalishlari: 
mazkur 
toifadagi 
bolalarni aniqlash va guruh  yoki  yakka 
tartibda  ishni  tashkil  etish.  Tashkiliy 
ijtimoiy 
pedagogik 
texnologiyalar: 
1)tarbiyasi 
og`ir 
bolalar 
haqida 
ma'lumotlar  bankini  shakllantirish;  2) 
bolaning 
shaxsiy 
va 
ijtimoiy 
rivojlanishi  muammolarini  tashhislash; 
3) bola, guruh, jamiyat bilan  ijtimoiy – 
pedagogik  ishlar  dasturini  tuzish  va 
tasdiqlash;  4)  dasturning  bajarilishi  
sharoit-larini  ta'minlash;  5)  maslahat 
xizmati; 
6)ijtimoiy 
 
pedagogning 
idoralararo aloqalari. 
Spirtli 
ichimliklar 
iste'mol 
qiluvchi 
o`smirlar 
bilan 
olib 
boriladigan 
ijtimoiy-pedagogik 
faoliyat.  Giyohvandlik  –  deviant  xulq 
shakli sifatida 
Jinoyatchilik 
bolalarda 
g`ayriqonuniy 
hatti-harakatning 
namoyon bo`lish shakli sifatida.