O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi

 
Yoquvchilarining tayyorgarlik darajasiga qo‘yiladigan zaruriy talablar
 5-sinf
Bilimlar:
Tilning kishilik jamiyatidagi ahamiyati. Yozbek tilshunosligi, o‘zbek adabiy tili, 
o‘zbek xalq shevalari, til va yozuv, dunyo tillari, yozma adabiy nutq, og‘zaki adabiy nutq, nutq va 
matn, matnning xarakteri. «Davlat tili haqida»gi Qonunning tarixiy va ijtimoiy ahamiyati. 
Yozbek tilshunosligining asosiy bo‘limlari. 
Sintaksis.
 
So‘z birikmasi, gap, gapning ifoda maqsadiga ko‘ra turlari (darak gap, 
so‘roq gap, buyruq gap, his-hayajon gap), gap bo‘lagi, gapning bosh bo‘laklari: ega, kesim. 
Sodda gap, yig‘iq sodda gap, yoyiq sodda gap. Gapning ikkinchi darajali bo‘laklari: 
to‘ldiruvchi, aniqlovchi, hol. Tinish belgilari, ko‘chirma gap. Uyushiq bo‘lakli gaplar. 
Undalma. 
Fonetika
.
To‘g‘ri talaffuz (orfoepiya). Grafika, imlo. Nutq a’zolari. Nutq tovushlari va 
harflar, harf birikmalari. Unli va undosh tovushlar. Jarangli va jarangsiz undoshlar. So‘zda 
tovushlarning almashinishi. Unli va undosh tovushlar imlosi. Ochiq va yopiq bo‘g‘in. Bo‘g‘in 
ko‘chirish qoidalari. So‘zni bo‘g‘inlarga ajratish. So‘z urg‘usi va mantiqiy urg‘u. 
Grafika.
Alfavit, bosh harf, tutuq belgisi, ko‘chish belgisi, harflar birikmasi, qator kelgan 
bir xil undosh harflar, o‘zbek tili imlosining asosiy tamoyillari, imlo qoidalari. 
Leksikologiya.
So‘z va uning ma’nolari. Yozbek tilining so‘z boyligi. Lug‘atning 
asosiy boyish manbalari. So‘z ma’nosi, lug‘aviy ma’no. Bir ma’noli va ko‘p ma’noli so‘zlar. 
So‘zning bosh ma’nosi. So‘zning o‘z va ko‘chma ma’nosi. So‘zning o‘z va ko‘chma ma’noda
qo‘llanishi borliqni aniq va ramziy ifodalash vositasi sifatida. Sinonim (ma’nodosh), uyadosh 
so‘zlar, antonim (zid ma’noli), omonim (shakldosh) va paronimlar. Iboralar, ularning 
lug‘aviy ma’nosi, uslubiy o‘rni va nutqdagi vazifasi. 
Izohli lug‘at, imlo lug‘ati, sinonimlar lug‘ati. Lug‘at va lug‘atlarning turlari. Yozbek 
tilining izohli lug‘ati. Yozbek tilining sinonimlar lug‘ati. Yozbek tilining antonimlar lug‘ati.