O`zbekiston respublikasi xalq ta’limi

Sikik xulosa ma’ruza yoki boshka asarlarda keng va atroflicha dalillar bilan bayon etilgan fikrlarning 3-4 gapli yakunidir.
Annotasiya. Badiiy, ilmiy, metodik asarlarning muallifi, mavzusi, manbasi, unda kutarilgan asosiy masalani kursatishga karatilgan kiska xabardir.
Otziv (fikr) saylanma bayonning yana bir turi otzivdir. U badiiy, ilmiy, metodik va boshka asarlarga berilgan baxodir.
Referat. Biror ilmiy, metodik, pedagogik mavzudagi asarning kiskacha mazmuni haqidagi bayon referat xisoblanadi.
Sharx (abzor) referati ilmiy va boshka asarlarga sharx berish, ya’ni uning umumiy xususiyatlarini kiskacha bayon qilib berishni kuzda tutadi.
Biografiya va avtobiografiya. Kishilarning xayoti va faoliyati xakida ma’lumot beruvchi bayon biografiya deyiladi.
Tavsifnoma kishilarning ijtimoiy faoliyati, jamiyatda tutgan urni haqidagi muxokama tarzida aytilgan yoki yozilgan bayon tavsifnoma deyiladi.
Intervyu. Matbuotda e’lon kilish, radio eshittirish yoki televidenieda foydalanish uchun muxbirlarni biror kishi bilan utkazgan suxbati, shu suxbatning matbuotda e’lon kilingan matni intervyu deb ataladi.
Ma’ruza. “Ma’ruza” so‘zi odatda, ikki ma’noda ishlatiladi:
1. Raxbar yoki boshlikka og‘zaki yoxud yozma berilgan axborot.
2. Biror mavzu yuzasidan jamoatchilik oldida berilgan axborot.
Leksiya. Oliy ukuv yurtlarida, omma oldida biror mavzu yuzasidan bayon tarzda utkaziladigan dars yoxud mashgulotdir. Shu mashgulotda tinglangan nutq xam leksiya deb yuritiladi.
Leksiya ikki xil:
1. Monolog leksiya.
2. Dialog leksiya.
Monolog leksiyada notik ma’lum mavzu buyicha uzi bilgan narsalar xakida so‘zlaydi. Dialog leksiya tinglovchilarning faol ishtirokida utadi.
Xisobot. Xizmatga doir ma’lumot va muloxazalardan iborat xujjat bulib, unda biror yumush, biror soxa buyicha kilingan ishlar xakida xabar beriladi.
Maktub. Bir kishining boshka bir kishiga ma’lum kilgan uz axvoli, ichki kechinmalari yoki yuz bergan voqea-hodisalar haqidagi xabaridir.
Kundalik. Kishilar shu kungi xayotini, yuz bergan voqea-hodisalarni keyin eslash maksadida xotira yozib boradilar.