O’zbekiston respublikasi xalq talimi ta’lim vazirligi



Download 1,64 Mb.
bet93/193
Sana01.02.2022
Hajmi1,64 Mb.
#424776
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   193
Bog'liq
Tuproqlar-geografiyasi-2019-20-majmua-

Och tusli bo’z tuproqlar tog’ tizmalari qiyaliklarining quyi qismlarida, tog’ etagidagi qiya tekisliklar va qir adirlarda Qoratog’ tizmalarining yonbag’irlarida, Mirzacho’l va Qarshi cho’llarida, Farg’ona cho’kmasida, Zarafshon vodiysining o’rta qismlarida, Surxondaryo havzasi va boshqa hududlarda tarqalgan.
Och tusli bo’z tuproqlarda gumusning kamligi sababli, uning morfologik tuzilishidagi genetik gorizontlarning uncha yaxshi ajralib turmasligi va umuman barcha qatlamlarning yaxshi ifodalanmaganligi, xlorid kislota tahsirida hamma gorizontlarining shiddatli qaynashi hamda hasharotlar, turli jonivorlar inlarining ko’p bo’lishi xarakterli.
Kam gumusli (chirindili) goriznot (A+V) ning qalinligi 40-50 sm dan oshmaydi. A- gorizonti 6-12 sm bo’lib, och-bo’zg’ish tusli, qo’riq yerda chimlangan, V1 gorizonti biroz malla tusli, bo’zg’ish, bu gorizont ancha zichlangan va rangi och, karbonatlarning oq ko’zanakli dog’lari bo’lgan Vk gorizonti bilan almashinadi. 1 m chuqurlikka qadar tuproqda nam to’planishi mumkin. Tuproqning 150-180 sm chuqurligida gips va suvda oson eruvchan tuzlar uchraydi.
Tipik bo’z tuproqlar zonaning o’rta mintaqasini shuningdek, tog’oldi tekisliklarining qir-adirlari, past tog’larning ancha baland qismida tarqalgan. Tipik bo’z tuproqlarning yuqori chegarasi dengiz sathidan 700-1000 (1200) m gacha balandlikda joylashgan. Gumusli gorizonti ancha yaxshi ifodalangan; gumusli (A+V) gorizontining umumiy qalinligi 55-80 sm. A-gorizontining yuqori qismi ancha chimlangan: atmosfera yog’inlari bilan tuproq 1,5 m gacha namlanadi. 130-200 sm chuqarlikda mayda kristalli gips qatlami ajralib turadi.
To’q tusli bo’z tuproqlar zonaning eng yuqori mintaqasini tashkil etib, baland tog’ qiyaliklari va past tog’larda daryo vodiylarining tog’ oraliqlaridagi tekisliklarida dengiz sathidan 700-1000 m dan 1400-1600 m gacha bo’lgan balandliklarda tarqalgan.
A-gorizonti to’q bo’z tusli, uvoqli donador strukturali; V1-malla qo’ng’ir tusli, bo’zg’ish; Vk – gorizonti oq ko’zanaklar va konkretsiyalar shaklidagi karbonatlarning to’planishi bilan jaralib turadi. Tuproq profili atmosfera yog’inlari tahsirida yaxshi yuvilganligi sababli, 2 m chuqurlikka qadar ham unda gips va suvla eruvchi tuzlar uchramaydi.
Bo’z tuproqlarning tipchalari: oddiy (sho’rlanmagan); sho’rxoksimon: yaxshi rivojlanmagan (profili uncha qalin bo’lmasligi va shag’alligi bilan xarakterlanadi) kabi avlodlarga ajratiladi. Sho’rlanish darajasi (kam, o’rtacha, kuchli sho’rxoksimon) va gumusli gorizont qalinligiga qarab (qalin bo’lmagan A+V 40 sm; o’rtacha qalinlikdagi 40-80 sm va qalin >80 sm) ham bo’linadi. o’tloq-bo’z va qadimdan sug’oriladigan tuproqlarda shuningdek ularning gleylanish (berchlanish) darajasiga qarab gleysimon va gleyli tuproqlar ajratiladi.

Download 1,64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   193




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish