O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'lim vazirligi

  Yengil  atletika  -  Sportning  eng  qadimiy  turlaridandir.  "Atletika"  yunoncha 
so’z bo’lib, o’zbek tilida "kurash", "mashq" degan ma’nolarni bildiradi. Qadimiy 
Yunoniston  (Gresiya)da  kuchlilik  va  chaqqonlikda  musobaqalashgan  kishilarni 
atletlar deb atar edilar. Hozirda esa jismoniy kamolotga yetgan kuchli sportchilarni 
atlet deyishadi. 
   Yengil atletika qadimdan rivojlanib kelayotgan sport turi hisoblanadi. Uning 
yutuqlari  boshqa  sport  turlarining  rivojlanishiga  katta  yordam  beradi.  Chunki 
sportning  boshqa  turlari  ham  yengil  atletikaning  yurish,  yugurish,  sakrash, 
uloqtirish singari asosiy mashqlar orqali rivojlanib boradi. Yengil atletika sport turi 
barcha 1-9 sinflarda o’qitiladi. 
     Yengil  atletika  besh  turga  bo’linadi:  Sportcha  yurish,    yugurish,  
sakrash, uloqtirish, ko’pkurash.                                              
     Sportcha yurish musobaqalari stadion yo’lkalarida va oddiy yo’llarda 3 dan 
50 km gacha masofalarda o’tkaziladi.  
     Sportcha  yurish  musobaqasida  qatnashuvchilar  qoidada  belgilangan 
yurish  yo’l-yo’rig’iga  rioya  qilishlari  kerak.  bularning  eng  asosiysi  -  bir  soniya 
bo’lsa  ham  ikkala  oyoq  bir  vaqtda  yerdan  uzulib  qolishga  yo’l  qo’ymaslikdan 
iborat.  Shunday  holat  sodir  bo’lsa,  sportchi  yurishdan  yugurishga  o’tgan 
hisoblanadi va u musobaqadan chetlatiladi.  
    Yugurish - yengil atletika turlari ichida eng hammabop jismoniy mashqdir. 
Bu jismoniy mashqning ko’proq tarqalgan turi bo’lib, juda ko’p sport turlari, ya’ni 
futbol, basketbol, qo’l to’pi, tennis tarkibiga kiradi.  
 Sport  musobaqalarida  erkaklar  60  metrdan  to  42  km  195  metr  masofaga 
qadar yugurishadi.  
 Musobaqalarda yugurish uchun quyidagi uch xil masofa qabul qilingan: qisqa 
masofa, o’rta masofa, uzoq masofa. 
 Qisqa masofalar - 60,100,200,400 m. 
 O’rta masofalar - 800, 1500 m.  
Uzoq masofalarga - 5000,10000,20000,30000 m. 
 Estafetali yugurish masofalari: 4x100, 4x200, 4x400, 4x800 m. 
Ma’lum bir masofaga yugurish vaqt (soniya, daqiqa, soat) bilan o’lchanadi. 
Sakrash  va  uning  turlari  quyidagilardan  iborat:  balandlikka  va  uzunlikka 
sakrash, uch xatlab sakrash, langar bilan sakrash. 
  Uloqtirish  turlari:  koptokni  uloqtirish,  granatani  uloqtirish,  nayza,  disk, 
yadroni otish, bosqonni uloqtirish. 

---

 
59 
        4-sinf o’quvchilari uchun sport turlari va sport haqida ma’lumot.