O‟zbekiston respublikasi xalq ta`lim vazirligi a. Qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti fizika-matematika fakulteti



Download 1,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/22
Sana22.06.2021
Hajmi1,65 Mb.
#73676
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22
Bog'liq
matematika tarixini organish metodikasi

x

F

ds

s

s

x

N

x

x

F

ds

s

s

x

N

x

х

а

 

ko’rinishdagi  integral  tenglamalarning  umumiy  nazariyasini  yorituvchi  ilmiy 



ishlarni  e’lon  qila  boshladi.  Bu  tenglamalar  birinchi  va  ikkinchi  tur  «Volterra 

integral  tenglamalari»  deb  ham  atala  boshladi,  bunda 

)

x



  -  izlanayottan 

funksiya, 

)

(

),



,

(

x



F

s

x

N

  funksiyalar  esa  ma’lum  funksiyalardir.  Turg’unlik 

nazariyasi  masalalarini  yecha  turib,  integro-differensial  tenglamalar  tuzdi  va 

ularning yechish usullarini ko’rsatdi. 

1900-1903 yillarda shved matematigi Erik Ivar Fredgolmning {1866 -1927)

  

)



(

)

(



)

,

(



)

(

),



(

)

(



)

,

(



x

F

ds

s

s

x

N

x

x

F

ds

s

s

x

N

b

a

b

а

 

ko’rinishdagi tenglamalarni tadqiq etgan ilmiy ishlari paydo bo’ldi. 



 

 

Haqiqiy o’zgaruvchili funksiyalar nazariyasi 



 

XIX  asrning 70-80  yillarida  Georg  Kantor  yaratgan cheksiz  to’plamlar  nazariyasi 

matematikaning    ko’p  sohalari  ayniqsa,  haqiqiy  o’zgaruvchili  funksiyalar 

nazariyasini rivojlantirishda katta rol o’ynadi. 

Veyershtrass  1885  yilda  kesmada  berilgan  uzluksiz  funksiyani  tekis 

yaqinlashuvchi  ko’phadlar  qatoriga  yoyish  mumkinligi  haqidagi  teoremani 

isbotladi. 

Chebishev  P.  L.  va  Veyershtrass  g’oyalarini  rus  matematigi  S.  N.  Bernshteyn 

(1880-1968)  va  amerikalik  matematik  Danxem  Jekson  (1888-1946)  davom 

ettirdilar.  Masalan,  bu  borada  Jeksonning  «Furye  qatorlari  va  ortogonal 

polinomlar»  kitobi rus tilida 1948 yilda chop etilgan 

Funksional analiz 




Matematik  analizning  eng  yosh  tarmoqlaridan  biri  bo’lgan  funksional  analiz  turli 

obyektli  cheksiz  va  chekli  fazolarda  funksiya  tushunchasining  umumlashmasi-

funksional  operatorlar  bilan  shug’ullanadi.  Bu  fanni  yaratilishida  polyak 

matematigi  Stefan  Banax  (1892-1945)  ning  ham  hissasi  bor.    U  tuzgan  chiziqli 

fazolar (Banax fazosi) hozirgi zamon matematikasida katta ahamiyatga ega. Uning 

asosiy asari «Chiziqli amallar nazariyasi» (1931) da asosiy ishlari yoritilgan. 

Rus  matematiklaridan  funksional  analiz bo’yicha  S.  L.  Sobolev  (1908  yilda 

tug’ilgan),  B.  M.  Levitan(1914  yilda  tug’ilgan),  I.  M.  Gelfand  (1918  yilda 

tug’ilgan),  Axiyezer  N.  I.  (1901-1980),  ozarbayjonlik  K.  T.  Ahmedov  (1917-

1975) va boshqalar barakali ilmiy natijalarga erishdilar. S. L Sobolev o’z ishlarida 

umumlashgan  hosila,  xususiy  hosilali  differensial  tengla-malarning  umumlashgan 

yechimi,    differensial  operator  tushuncha-larini  kiritdi,  umumlashgan  funksiyalar 

nazariyasini  rivojlantirdi,  funksional  fazolarni  (Sobolev  fazosini)  tadqiq  etdi. 

Boshqa  matematiklardan  N.  I.  Axiyezerning  gilbert  fazosida  chiziqli  operatorlar 

nazariyasi  sohasidagi  ishlarini  ta’kidlab  o’tish  kerak.  Uning  I.  N.  Glazman  bilan 

hamkorlikda  yozilgan  «Gilbert  fazosida  chiziqli  operatorlar  nazariyasi»  kitobi 

funksional analiz bo’yicha eng mukammal ilmiy tadqiqotlardan biri hisoblanadi. 

 


Download 1,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish