O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 6-apreldagi 187-son “Umumiy o‘rta va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limining davlat ta’lim standartlarini tasdiqlash to‘g‘risida”

Tasviriy san’at va Chizmachilik fani bo’yicha 2019-2020 o’quv yili uchun tuzilgan ushbu yillik o’quv reja, Amaliy fanlarni o’qitishda kreativ yondashuv 2019 yil Avgust kengashi shu’ba yig’ilishi uchun “Metodik tavsiyalar” asosida hamda

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 6-apreldagi 187-son “Umumiy o‘rta va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limining davlat ta’lim standartlarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qarori bilan tasdiqlangan umumiy o‘rta ta’limning davlat ta’lim standarti hamda umumiy o‘rta ta’limning tasviriy sa’nat va chizmachilik fani bo‘yicha malaka talablari asosida tuzilgan bo‘lib, Xalq ta’limi vazirining 2017-yil 3 iyundagi “Umumiy o‘rta ta’limning davlat ta’lim standartlari talablari asosida takomillashtirilgan o‘quv dasturlarini tasdiqlash va amaliyotga joriy etish to‘g‘risida”gi 190-sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan va umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 1-9-sinflari uchun amaliyotga joriy etish tavsiyalari bo’yicha ishlab chiqildi.

O‘zbekiston Respublikasida ta’limning uzluksizligi, uzviyligi, o‘quvchi shaxsi va qiziqishlari ustuvorligidan kelib chiqib, ularning yosh xususiyatlariga mos ravishda quyidagi tayanch kompetensiyalar shakllantiriladi.

Kommunikativ kompetensiya (TK 1) — ijtimoiy vaziyatlarda ona tilida hamda birorta xorijiy tilda o‘zaro muloqotga kirisha olishni, muloqotda muomala madaniyatiga amal qilishni, ijtimoiy moslashuvchanlikni, hamkorlikda jamoada samarali ishlay olish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi (TK 2) — mediamanbalardan zarur ma’lumotlarni izlab topa olishni, saralashni, qayta ishlashni, saqlashni, ulardan samarali foydalana olishni, ularning xavfsizligini ta’minlashni, media madaniyatga ega bo‘lish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi (TK 3) — doimiy ravishda o‘z-o‘zini jismoniy, ma’naviy, ruhiy, intellektual va kreativ rivojlantirish, kamolotga intilish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, kognitivlik ko‘nikmalarini va hayotiy tajribani mustaqil ravishda muntazam oshirib borish, o‘z xatti-harakatini muqobil baholash va mustaqil qaror qabul qila olish ko‘nikmalarini egallashni nazarda tutadi.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi (TK 4) — jamiyatda bo‘layotgan voqea, hodisa va jarayonlarga daxldorlikni his etish va ularda faol ishtirok etish, o‘zining fuqarolik burch va huquqlarini bilish, unga rioya qilish, mehnat va fuqarolik munosabatlarida muomala va huquqiy madaniyatga ega bo‘lish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi.

Milliy va umummadaniy kompetensiya (TK 5) — vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy va san’at asarlarini tushunish, orasta kiyinish, madaniy qoidalarga va sog‘lom turmush tarziga amal qilish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi.

Matematik savodxonlik, fan va texnika yangiliklaridan xabardor bo‘lish hamda foydalanish kompetensiyasi (TK 6) — aniq hisob-kitoblarga asoslangan holda shaxsiy, oilaviy, kasbiy va iqtisodiy rejalarni tuza olish, kundalik faoliyatda turli diagramma, chizma va modellarni o‘qiy olish, inson mehnatini yengillashtiradigan, mehnat unumdorligini oshiradigan, qulay shart-sharoitga olib keladigan fan va texnika yangiliklaridan foydalana olish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi. Mazkur kompetensiyalar umumta’lim fanlari orqali o‘quvchilarda shakllantiriladi.

FK-fanga oid kompetensiyalar.

Tasviriy san’at 1-4 sinflar. (Malaka darajasi A1)

FK1-Naturaning xarakterli jihatlarini kuzatish, tahlil qilish va ifodalay olish kompetensiyasi.

FK2- Tasvir yoki haykalning bosqichlari ketma-ketligini to‘g‘ri bajarish kompetensiyasi.

Tasviriy san’at 5-7 sinflar. (Malaka darajasi A2)

FK1-Naturaning xarakterli jihatlarini kuzatish, tahlil qilish va ifodalay olish kompetensiyasi.

FK2- Tasvir yoki haykalning bosqichlari ketma-ketligini to‘g‘ri bajarish kompetensiyasi.

Chizmachilik 8-9 sinflar. (Malaka darajasi 8 sinf A1. 9 sinf A2)

FK1- Chizmachilikda qo‘llaniladigan termin va tushunchalarni bilish hamda qo‘llay olish kompetensiyasi.

FK2 - Ish qurollaridan to‘g‘ri foydalanish va chizmani ketma-ketlikda to‘g‘ri bajarish kompetensiyasi.
Chizmachilik fanidan yil davomida 8-9 sinf o’quvchilari uchun A4 format qogozlariga 8 ta grafik ish bajarish tavsiya etilgan bo’lib, ish rejaning mavzular qatorida grafik ishlar kursatib borilgan.

(Izoh: Ish rejasining tayanch va fanga oid kompetensiyalar grafasida kompetensiya turlari qisqartirilgan TK yoki FK deb berilgan. TK yoki FK dan sungi raqam kompetensiyalar ketma-ketligini ifodalaydi hamda qaysi mavzuga qaysi TKlar kerak bo’lsa o’sha TKlar doirachaga olib belgilab qo’yiladi)

5-SINFLAR UCHUN TASVIRIY SAN’AT FANIDAN TAQVIM – MAVZU REJA

( haftasiga 1 soatdan, 30 soat. Nazorat ishlari 4 soat. jami 34 soat)

Darslar tartibi

Mavzular

Soat

Tayanch kompetensiyalar (TK)

Fanga oid kompetensiyalar (FK)

Dars o’tish muddati

Darsning o’tilgan sanasi

Dars o’tish muddati

Darsning o’tilgan sanasi

Ko`rgazmali qurollar

Uyga vazifa

Sinflar

5 a

5 a

5 b

5 b

I chorak

1

Tasviriy san’atning ifodaviy vositalari. Chiziq, dog‘, rang, shakl, fazo, faktura haqida tushuncha.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

2-3

Qalamtasvirda geometrik jismlar chizish. Nuqta, chiziqli tasvir, chiziqli tasvirlash, tusli tasvirlash, shtrixlar haqida ma’lumot berish.

2

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar. Proyektor

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

4

Oq va qora rangda manzara rasmini ishlash. Narsalarning och-to‘qlik darajalarini farqlash.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

5

Xotirjam, o‘ychan holatlarni ifodalanuvchi manzara rasmini chizish.Tasviriy san’atda tabiat ko‘rinishini ifodalash.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar. Proyektor

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

6

Odam haykalining turli vaziyatdagi holatini yasash. Harakatdagi odam kompozitsion haykalini ishlash.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

7

Nazorat ishi №-1. Tabiat manzarasini tasvirlash. O’tilgan mavzular bo’yicha.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar

Erkin mavzuda rasmlar chizib kelish.

8

Oydin tundagi yoki quyoshning botish chog‘idagi daraxtni tasvirlash. Guash yoki akvarel bo‘yoqlari bilan ishlash.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

II chorak

9-10

Rangtasvir xususiyatlari. Spektr ranglar haqida tushuncha.

2

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar. Proyektor

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

11

Rangtasvir va grafikada manzara. Manzara janridagi asarlarni tahlil qilish va ijodiy ish bajarish.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar. Proyektor

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

12

Tabiatning obrazli manzarasini tasvirlash. Yil fasllarining obrazli talqinini ishlash.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar. Proyektor

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

13

Sharqona shahar tasvirining eskizini chizish. Sharq tarixiy minoralarini o‘rganish, tasvirini chizish.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar. Proyektor

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

14

“Tasviriy san’atda animalistik janr”. Animalistik janr haqida ma’lumot berish.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar. Proyektor

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

15

“Men sevgan hayvon” mavzusida rasm chizish. O‘quvchilar yoqtirgan hayvonlarni rasmini chizish.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

16

Nazorat ish №2 Qish manzarasi va yangi yil mavzusida rasm chizish.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar

Erkin mavzuda rasmlar chizish.

17

“Qish manzarasi” mavzusida rasm chizish. Qish faslini idrok etish.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar. Proyektor

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

III chorak

18

“Yangi yil” mavzusida devoriy gazeta ishlash. Jamoaviy tarzda yangi yil tabrigini tasvirlash.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

19

Rangtasvirda natyurmort chizish bosqichlari. Natyurmort chizish bosqichlari, perspektiva qoidalari haqida ma’lumot.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar. Proyektor

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

20-21

Milliy idishlardan natyurmort chizish. Bosqichma-boqich natyurmort chizish.

2

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar. Proyektor

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

22

Rang-tus jihatidan qarama-qarshi (kontrast) buyumlardan tashkil topgan natyurmortni grafik usulda ishlash.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

23

Men sevgan hayvon haykalchasini yasash. O‘quvchilarning ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

24-25

Naqsh na’munalaridan kompozitsiya bajarish. Kompozitsiya bajarish.

2

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar. Proyektor

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

26

Nazorat ishi №3 Navro’z bayramiga bag’ishlab kompozitsiya ishlash.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar

Bahor fasli manzarasini ishlash.

27

Badiiy bezak grafikasi. Kompozitsiya bajarish.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

IV chorak

28

8-mart bayramiga devoriy gazeta ishlash. Jamoaviy tarzda tabriknoma eskizini bajarish.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

29

Tasviriy san’atda portret janri.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar. Proyektor

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

30

“Avtoportret”.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar. Proyektor

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

31-32

“Men sevgan qahramon” mavzusida portret ishlash

2

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar. Proyektor

Mavzuga oid tasvirlar ishlash

33

Nazorat ishi №4 Portret janrida rasmlar chizsh. 3 guruh.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar

Erkin mavzuda rasmlar chizib kelish.

34

“Harakatdagi odam” haykalini yaratish.

1

TK:1,2,3,4,5,6

FK:1,2

Mavzuga oid rasmlar, buymlar

Mavzuga oid tasvirlar ishlash