O’zbеkistоn rеspublikаsi

OILANING YO’Q QILIShNING YeVROPAChA USULI
“G’arb” desa, og’zidagi sulaklari oqib ketadiganlarning ko’pligidan doim ajablanib kelaman. Ularning farqli jihatlaridan biri shundaki, bundaylar odatda o’z milliy qadriyatlari va o’z ota-bobolarining madaniyatlariga, yumshoq qilib aytganda, ancha hurmatsizlik qiladilar. Oldingdan oqqan suvning qadri yo’q, deganlari shu bo’lsa kerakda. Quyidagi maqola o’z milliy qadriyatlarini pisand etmayotganlarga ijobiy ta’sir qilishi va hozirgi holatga boshqacha nigoh bilan nazar solishimizga sabab bo’lsa, ajab emas.

Oilani yo’q qilishning yevropacha usuli

Yaqinda bir do’stim Olmoniyadan qaytib keldi. U olmonlar yurtiga o’g’li bilan birga borgan edi. O’g’li olmonlarning hayotini bir necha kun kuzatib, dadasidan so’rabdi: “Ular o’zlarini bunday tutishi normal holatmi yoki biz qandaydir o’zga vaqt va qandaydir o’zga makonga tushib qoldikmi?”. Men do’stim so’zlab bergan hamma narsani birma-bir sanab o’tirmoqchi emasman, faqat asl mohiyatni ta’kidlamoqchimanki, Olmoniya, umuman aytganda, Yevropa unga yoqmagan, ba’zi holatlarda nafratlanib ham ketgan. O’zi Yevropaga nima bo’lgan? G’arbning shu darajaga tushib ketishiga inqiroz sabab bo’ldimi? Yoki G’arbning iste’molchilar jamiyati, mumkin bo’lgan va mumkin bo’lmagan barcha narsalarni iste’mol qilaverib, o’z sog’liqlari, vijdoni va aqllarini yo’qotib qo’ydilarmi va bu narsa bizning sayyohlar ko’ziga yaqqol tashlanadigan bo’lib qoldimi? 

Ruslarning qadimiy bir maqolida: “Mahbubing birga bo’lsa, kulba ham – jannat”, – deyilgan. Bu maqol boshqa ko’p mamlakatlarda turli ko’rinishlarda talqin qilinadi: “Kulbang bo’lsa, mahbub ham topiladi, jannatga esa hojat yo’q”. Aytgancha, ingliz tilida maqol biroz “uyatsiz” ko’rinishda talqin qilinar ekan. “Love in a cottage”ni so’zma-so’z tarjima qilsak, “Kottejdagi sevgi” ma’nosini beradi. G’arb mentaliteti kulba so’zini qabul qila olmaydigan darajaga kelgan, jannatni esa ular hyech qachon tugamaydigan jinsiy aloqa va yeb-ichish, deb tasavvur qilishadi.

O’zini buyuk davlat fuqarosi ekanini his qilish uchun o’z vataniga muhabbat qo’yish kerak xolos va buning uchun o’z mamlakatini o’zga mamlakatlar bilan solishtirish shart emas. To’g’ri, chet ellardan o’rganishimiz kerak bo’lgan narsalar bor bo’lsa – bordir balki va haddan oshiq maqtalgan G’arb andozalarini qabul qilar ekanmiz, bugungi “sivilizasiyalashgan” Yevropaning asl basharasini ham bilib qo’yishimiz foydadan holi bo’lmaydi.