O’zbеkistоn rеspublikаsi

Induktiv mantiq (lot. Intuitio – dikqat bilan e’tibor berish, diqqat bilan kuzatish) – Hozirgi zamon noklassik mantig’i tarmog’i bo’lib, matematik intuisiya prinsiplaridan kelib chiqadi. Bu prinsiplar XX asr olimlari L. E. Brauer va A. Geytinglar tomonidan ishlab chiqilgan. Ma’lumki, nemis olimi Kantor ishlab chikqan to’plam nazariyasi bir necha hal qilib bo’lmaydigan paradokslarga uchragandan so’ng, bu krizisdan qutilish uchun logisizm, formalizm, konstruktivizm, intuisionizm kabi oqimlar paydo bo’ladi. Bular bunday ziddiyatni formal mantiq asosida hal qilishga harakat qildilar.

Klassik mantiqqa asoslangan matematikada XA (x) ifoda quyidagicha o’qiladi: «Hamma X A xossasiga ega». Klassik mantikqa ko’ra, agar bu ifodalar arifmetika aksiomalariga mos kelsa, to’g’ri (chin) deb qabul qilinadi. Matematika uchta musbat sonlarning bir butuni h dan tuzilgan, uni

A (h)ning tashkil topish usuli qiziqtirmaydi. Intuitiv mantiqda bu sonning tuzilish usuli ma’lum bo’lgandagina AxA (X) ifodasi chin (to’g’ri) hisoblanadi. A ning to’g’riligidan (chinligidan) V ning to’g’riligini bevosita keltirib chiqarish metodi ishlab chiqilgandagina, implikasiya (a  v) chin (to’g’ri) hisoblanadi.