О‘zbekiston respublikasi

Tarmoq platasini installash va sozlash 

Tarmoq  platasini  installash  va  sozlash  jarayoni  platalar  tipiga  bo‗g‗liq  bo‗ladi.  Bir  qator 

holatlarda  Red  Hat  Linux  avtomatik  ravishda  tarmoq  platalarini  aniqlaydi,  tarkibiy  tuzilmalarga 

ajratadi  va  o‗rnatadi.  Tarmoq  platalarini  faolligini  aniqlash  uchun  o‗zak  foydalanuvchi  rejimiga 

o‗tish va /sbin/if conf ig buyrug‗iga berish kerak. Agar natija quyidagiga o‗xshash bo‗lsa  

 

eth0 Link encap:Ethernet HWaddr 00:50:56:85:00:23  

inet addr:192.168.0.135 Beast:192.168.0.255  

Mask:255.255.255.0 UP BROADCAST  

RUNNING MULTICAST MTU:1500 Metric:!  

RX packets:50 errors:0 dropped:0.  

Overruns:0 frame:0 TX packets:0  

errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0 collisions:0  

txqueuelen:100 Interrupt:9 Base address:0x1000  

lo Link encap:Local Loopback  

inet addr:127.0.0.1 Mask:255.0.0.0  

UP LOOPBACK RUNNING MTU:16436 Metric:!  

RX packets:6 errors:0 dropped:0 overruns:0 frame:0  

TX packets:6 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0  

collisions :0 txgueuelen: 0  

 

Linux korrekt o‗rnatilganda bitta Ethernet-platasi (ethO) tarmoqqa va teskari aloqa uchun (lo) 

ilmog‗iga ega bo‗ladi.  

Agar siz tarmoq platasini o‗rnatdingiz, ammo  ethO haqida ma‘lumot chiqmasa, u holda Linux 

tarmoq platasini aniqlamagan bo‗ladi. Sizda  bir nechta tarmoq platasi mavjud bo‗lib oynaga faqat 

---

 

27 

eth0 haqida ma‘lumot chiqsa, u holda Linux qolgan platalarni aniqlamagan bo‗ladi. Ushbu bo‗lim 

oxirida  tarmoq  platalarini  qanday  qilib  tarkibiy  tuzilmasini  tuzish  va  o‗rnatish  haqida  ma‘lumot 

berilgan.  

Agar  Linux  sizni  tarmoq  platangizni  avtomatik  ravishda  tanimasa,  unda  tegishli 

ko‗rsatmalarni  qo‗lda  berishingizga  to‗g‗ri  keladi.  Linuxconf  ni  ishga  tushirishdan  boshlang.  Bu 

utilit xterm oynasida buyruqlar satrida ishga tushiriladi:  

$ linuxconf-auth  

Agar siz o‗zak foydalanuvchi bo‗lmasangiz, Linuxconf ishga tushishidan avval Red Hat Linux 

o‗zak parolni so‗raydi. Agar Linux buyruqni tushunmasa, demak utilit o‗rnatilagan sanaladi va uni 

qaytadan o‗rnatishga t‗og‗ri keladi.  

Linuxconf  ni  ishga  tushirib,  NetworkinglClient  TaskslHost  Name  And  IP  Network  Devices 

(tarmoq|Mijoz  masalasi|Xost  nomi  va  tarmoq  qurilmalari  manzili)  bo‗limiga  o‗ting.  Siz  bu 

oynalarni 

quyida 

keltirilgan 

rasmlarda 

ko‗rib 

olasiz. 

Linuxconf  utilitlari  bu  talqinlarda  Host  Name  And  IP  Devices  (Xost  nomi  va  tarmoq  qurilmalari 

manzili)  bo‗limi  oltita  ilovani  o‗z  ichiga  oladi.  Host  Name  (Xost  nomi)  ilovasi  kompyuteringiz   

bilan  fikran  bog‗langan  xost  nomini  beradi.  Qolgan  beshta  ilova  tarmoq  platalari  va  adapterlarni 

tarkibiy tulilmasini tuzishga imkon beradi.  

 

 

Linuxconf tarkibiy tizilmasi tarmoq oynasi 

 

 

---

 

28 

 

Tipik muammolardan biri – yo‘qolgan ikkinchi tarmoq platasini topish. Agar siz kompyuterni 

ikkita  turli  tarmoqda  bir  vaqtda  ishlatishni  istasangiz,  u  holda  sizga  ikkita  tarmoq  platasi  talab 

etiladi.  Adaptor 1 (1 Adapter)  ilovasini bosing. Agar Linux birinchi tarmoq platasini aniqlasa, bu 

ilovada  mos  konfiguratsiya  (tarkibiy  tuzilma)  ma‘lumotari  chiqadi.  Ikkinchi  platani 

konfiguratsiyalash  uchun  Adaptor  2  (2  Adapter)  ilovasini  bosing.  Aytaylik,  u  rasmda 

ko‗rsatilganidek bo‗sh bo‗lsin.  

 

Tarmoq platalarining qo‗shimchasi 

 

Bu  yerda  tarmoq  platalarining  qator  tarkibiy  tuzilmalari  parametrlari  joylashgan.  Ba‘zilari 

adapter ishi uchun muhim bo‗lsa, boshqalarida esa yo‗q:  

Enabled (Qo‗shilgan). Platani faollashtirish uchun bu belgi o‗rnatiladi.  

Config  Mode  (Konfiguratsiya  pejimi).  Agar  sizning  tarmog‗ingizda  DHCP-serveri  yo‗q 

bo‗lsa,  Manual  (Qo‗lda)  ni  tanlang.  Agar  lokal  tarmoqda  DHCP-server  mavjud  bo‗lsa,  serverga 

konfiguratsiyalash imkoniyatini berish uchun Dhcp opsiyasini tanlang. Agar DHCP-serveri qo‗shni 

tarmoqda  joylashgan  bo‗lsa,  serverga  platangizni    konfiguratsiyalash  imkoniyatini  berish  uchun  

Bootp opsiyasini tanlang.  

---

 

29 

Primary  Name  +  Domain  (Dastlabki  nom  va  domen).  Kompyuteringizni  nomi  va  domenini 

kiriting. Masalan, agar kompyuteringiz nomi linuxVl mommabears.com tarmog‗ida, bu maydonda 

linux71.  moramabears.com  ni  kiriting.  Ammo  bu  maydonni  bo‗sh  qoldirish  ham  mumkin  va  mos 

parametrlarni keyin /etc/hosts faylida berish mumkin.  

Aliases (Aliaslar). Agar komyuteringizni  nomidan tashqari  laqabi  ham  mavjud  bo‗lsa, ularni 

ushbu maydonga kiriting. Agar ular ko‗p bo‗lsa, probel bilan kiriting.  

IP  Address  (IP-manzil).  IP-manzil  0  va  255  orasidagi,  nuqta  bilan  chegaralangan  to‗rtta 

sondan  tashkil topgan. Agar opsiya rejimida konfiguratsiyalash Manual rejimi (Qo‗lda) tanlangan, 

berilgan maydonda tarmoq platasi IP-manzilini kiriting.  

Netmask  (Tarmoq  niqobi).  Tarmoq  niqobi.  «opt»  belgisiga  qaramasdan,  har  qaysi  tarmoq 

platalari uchun tarmoq niqobini berish kerak. 

Net  Device  (Adapter  nomi).  Nom,  Linux  ishlatilayotgan  ushbu  tarmoq  uchun.    Ethernet-

tarmog‗ida,  tarmoq  platalari  eth0,  ethl,  eth2  va  h.k.  ko‗rinishida  nomlanadi.  Bu  holatda  so‗z 

ikkinchi tarmoq Ethernet-platasi (ethl) haqida bormoqda.  

Kernel Module (Drayver). Bu yerda bu tarmoq platalarini boshqarish uchun foydalaniladigan 

drayverlar  beriladi.  Drayverlar  ro‗yxati  berilgan  menyuni  ochamiz.  Agar  u  yerda  kerakli  drayver 

bo‗lmasa,  u  /lib/modules/2.  4.  2-2/kernel/drivers/net  (yoki  bu  katalogning  qism  katalogidan) 

katalogidan o‗rnatiladi, ma‘lumotlar maydonida mos modul nomi kiritilishi  mumkin. Shuningdek, 

quyida keltirilgandek insmod buyrug‗ini ishlstish bilan bu maydonni bo‗sh qoldirish mumkin.  

I/O  Port  (kiritish/chiqarish  porti).  Kiritish/chiqarish  manzili,  tarmoq  platalariga  qo‗shishib 

yozish.  Odatda  Red  Hat  Linux  mos  ravishda  avtomatik  bayon  etadi.  Agar  keyingi 

konfiguratsiyalashda  muammolar  kelib  chiqsa,  bu  maydonda  tarmoq  platalari  standart 

kiritish/chiqarish manzilini bering.  

Irq  (o‗zlukli  kod).  O‗zlukli  kod  raqami,  tarmoq  platalari  ma‘lumotlariga  qo‗shib  yoziladi. 

Odatda  mos  raqamni  Red  Hat  Linux  avtomatik  tarzda  beradi.  Agar  keyingi  konfiguratsiyalashda 

muammolar kelib chiqsa, bu maydonda tarmoq platalari standart IRQ-raqamini kiriting.  

Bu ilova maydonida zarur qiymatlarni berib, undan so‗ng testlashga o‗tish mumkin. Ilovaning 

pastki  qismida  joylashgan  Accept  (Qo‗llamoq)  tugmasini  bosing,  so‗ngra  Linuxconf  oynasining 

yuqori chap burchagida  File (Fayl) menyusida Act/Changes (O‗zgartirish) buyrug‗ini tanlang.  

Qachon Status Of The System (Tizim holati) muloqot oynasi paydo bo‗lsa, Linuxconf rasmida 

ko‗rsatilgan  xabar  berish  berilgan  konfiguratsiyani  ishlatishda  zarur  bo‗ladi.  Berilgan  misol 

utilitning  tarmoq  domenini  qayta  ishlatishning  va  konfiguratsiya  fayllarini  qayta  yuklashning 

bajarilishini tavsiya etadi. Mos amallar qayta ishlashi uchun Do It (Bajarish) tugmasini bosing.  

 

 

 

 

---

 

30 

 

 

Linuxconf tarkibiy tuzilma o‗zgarishini faollashtiradi.