O‘zbekisтon respublikasi

4 BOB	ISHLAB CHIQARISH OBYEKTLARIDA ELEKTR XAVFSIZLIGI
231
4.1.	Elektr tokining inson organizmiga ta’sir qilishi xususiyatlari va ta’sir oqibatini belgilovchi omillar……...........................................	231
4.1.1.	Ishlab chiqarishda elektr xavfsizligini ta’minlashning ahamiyati..........................................................................................	231
4.1.2.	Elektr tokining inson organizmiga ta’sir qilishi xususiyatlari.......................................................................................	233
4.1.3.	Elektr tokidan jarohatlanishning turlari............................................	235
4.1.4.	Elektr tokining inson organizmiga ta’siri oqibatini shakllantiruvchi omillar.....................................................................	238
4.2.	Ishlovchilarning elektr toki ta’siriga tushishning asosiy sabablari va holatlari…………………………………....................................	255
4.2.1.	Ishlovchilarning elektr toki ta’siriga tushishining sabablari..............	255
4.2.2.	Elektr tarmoqlarining va qurilmalarining turlari..............................	256
4.2.3.	Odamning elektr toki ta’siriga tushish holatlarining tahlili..............	257
4.2.4.	Тegish kuchlanishiga tushish............................................................	264
4.2.5.	Qadam kuchlanishiga tushish...........................................................	266
4.2.6.	Elektr toki bilan shikastlanishdan himoyalanishning asosiy usullari va vositalari.......................................................	269
4.3.	Kuchlanish ostidagi tok o‘tkazuvchi qismlarga tegib ketishdan himoyalanish usullari va vositalari………………...........	270
4.3.1.	O‘tkazgichlarni izolatsiyalash va manba neytral nuqtasi holatining elektr xavfsizligini ta’minlashdagi ahamiyati.................	270
4.3.2.	Kuchlanish ostidagi o‘tkazgichlarni yaqiniga borib bo‘lmaydigan qilib joylashtirish........................................................	276
4.3.3.	Хavfsizlik blokirovkalari..................................................................	278

4.3.4.	Ogohlantiruvchi belgilar va texnik vositalar...................................	283
4.4.	Elektr uskunalari shikastlanganda elektr toki ta’siriga tushishdan himoyalanish usullari…………………............................................	286
4.4.1.	Himoyaviy yerga ulash.....................................................................	286
4.4.2.	Yerga ulashning himoya qilish mohiyati..........................................	289
4.4.3.	Yerga ulash qurilmalariga qo‘yiladigan talablar..............................	292
4.4.4.	Тuproqning solishtirma qarshiligi va uni o‘lchash...........................	293
4.4.5.	Yerga ulash qurilmalarini hisoblash tartibi......................................	298
4.4.6.	Yerga ulash qurilmalarini tekshirish.................................................	300
4.4.7.	Elektr qurilmalarini nollash..............................................................	302
4.4.8.	Nollashning samarali ishlashi sharti va uni nazariy hisoblash.........	304
4.4.9.	Nollashning unumli ishlashini tajribada aniqlash tartibi..................	307
4.4.10.	Bitta tarmoqdan ta’minlanuvchi elektr qurilmalari qobiqlarining ba’zilarini yerga va ba’zilarini esa nol simga ulash natijasida yuzaga keladigan xavfli holat tahlili............................................	308
4.4.11.	Himoyalash uchun avtomatik uzish..................................................	310
4.4.12.	Izolatsiyalovchi maydonchalar va potensiallarni tenglashtirish....................................................................................	313
4.4.13.	Qo‘shaloq izolatsiya, ajratuvchi transformatorlar va kichik kuchlanishlardan foydalanish...........................................................	315
4.5.	Ko‘chma uskunalarda elektr xavfsizligini ta’minlash masalalari………………………………………………………......	321
4.5.1.	Ko‘chma mashina va mexanizmlarda elektr xavfsizligini ta’minlash.........................................................................................	321
4.5.2.	Elektr tokidan himoyalanish vositalari............................................	328
4.5.3.	Elektr tokidan jarohatlanganlarga birlamchi yordam berish qoidalari............................................................................................	339
4.6.	Elektr uskunalari ishlatiladigan xona va hududlarning yong‘in va portlash xavfi bo‘yicha sinflanishi...............................................	341
4.6.1.	Qurilish materiallari va moddalar yonishga bo‘lgan xususiyatlari...	341
4.6.2.	Ishlab chiqarish jaryonlarining yong‘in, yong‘in-portlash va portlash xavfi bo‘yicha kategoriyalari........................................	342
4.6.3.	Binolar va tashqi elektr uskunalarining yong‘inga va portlashga xavfliligi............................................................................................	345
4.7.	Statik elektrlanish va atmosfera elektridan himoyalanish uslublari, vositalari va tadbirlari………….......................................	347
4.7.1.	Statik elektrlanish, uning yuzaga kelish sabablari, himoyalanish uslublari va tadbirlari........................................................................	347
4.7.2.	Atmosfera elektrining (yashinning) yuzaga kelish shart-sharoitlari, turlari va xarakteristikasi..................................................................	351
4.7.3.	Yashindan himoyalanish uslublari vositalari va tadbirlari...............	352
4.7.4.	Binolarni yashindan himoya qilish kategoriyalari va himoya qilish zarurligining shartlari.....................................................	355