O‘zbeкiston respubliкasi

Fe‟lning harakat tabiatini ko„rsatuvchi shakllari. 
Fe‘lning 
harakat tabiatini ko‗rsatuvchi shakllari tilshunoslikda 
nokategorial 
shakl 
deb yuritiladi. Aytilganidek, biror butunlikka kirmaydigan 
lisoniy birlik bo‗lishi mumkin emas. Buni shu kungacha 
-la, - 
kila/gila/g„ila/qila), -(i)nqira, -(i)msira 
shakllari sirasida 
ko„makchi 
fe‟l 
atamasi ostida nokategorial shakl sifatida o‗rganib kelingan 
grammatik ko‗rsatkich sistemasining kategorial tabiati ochilib, 
nokategorial shakl tizimidan chiqarilganligining o‗zi ham isbotlaydi. 
Demak, har qanday shakl biror grammatik kategoriya tarkibida 
yashaydi. 
Fe‘lning harakat tabiatini ko‗rsatuvchi shakllari bo‗lgan 
-la, 
-kila /gila/g„ila/qila), -(i)nqira, -(i)msira 
ko‗rsatkichiga xos kategorial 
xususiyatlar tilshunosligimizda hali yetarli darajada o‗rganilmaganligi, 
ochilmaganligi sababli alohida kategoriya sifatida qaramaymiz. 
Ularning kategorial xususiyatini ochish yoki biror kategoriyaga 
munosabatini 
oydinlashtirish 
tilshunosligimiz 
oldida 
turgan 
vazifalardan. 
Fe‘lning bu sintetik shakllari harakatning turli tomondan tavsifini 
beradi. Shu asosda ularni ikki guruhga bo‗lish mumkin: 
1)
harakatning davomiyligini, takroriyligini ifodalovchi shakl. 
Fe‘lning bu shakli unga 
-la, -kila/gila/g„ila/qila) 
affiksini qo‗shish 
orqali hosil qilinadi:(
ishqa-ishqala
)
, 
(
sava-savala
)
, 
(
turt-turtkila
)
, 
(
cho„z-cho„zg„ila
)
, 
(
yugur-yugurgila
)
, 
(
tort-tortqila
)
, 
(
tep-tepkila) 
tarzida. 
Bu shakllarning 
-la 
yoki 
-kila/gila/g„ila/qila 
ekanligi ham 
munozarali. Quyidagi misollarga diqqat qiling: 
O„n uch yildan beri 
seni