O‘zbeкiston respubliкasi

nonni 
yemoq 
– TКda, 
non
yemoq 
– BКda. 
Demak, QК va TКda ta‘kidlash va ajratish ma‘nosi bo‗lib, unga 
ehtiyoj bo‗lmaganda BК qo‗llanadi. 
ChК
КК UGMsini umuman «oldingi so‗zni keyingi fe‘lga o‗rin- 
payt holi va vositasiz to‗ldiruvchi vazifasida bog‗lash» tarzida, ot 
turkumida esa «oldingi otni keyingi fe‘lga o‗rin-payt holi va vositasiz 
to‗ldiruvchi vazifasida bog‗lash» ko‗rinishida xususiylashtiradi. 
Ot turkumida ChК ko‗makchi bilan kelishi mumkin: 
taom
dan 
keyin
, ish
dan so
„
ng
. 
ChКdagi otning vazifalari: 
a)
 
vositali to‗ldiruvchi: 
Gulnorning o„zi
dan 
so„rab ko„rarmiz? 
(«Saodat») 
b)
o‗rin holi: 
Eshigi ochiq narigi xona
dan 
pianino ovozi 
eshitilmoqda edi
. (P.Qod.) 
d)
sabab holi: 
Yulduz taajjubi
dan 
o„zini bosolmadi 
(M.Muh.) 
e)
payt holi: 
Ikkalasi 
yoshlikdan 
birga o„sishgan 
(M.Qor.) 
f)
ko‗makchilar bilan birga ajratilgan bo‗lak vazifasi: 
Qamishkapaliklar odamlarni nomlari bilan atash
dan ko
„
ra
, 
xususiyatlari bilan ta‟riflaydilar 
(A.Qah.). 
ChК o‗z vazifasini yo‗qotishi mumkin: 
birdan, to„satdan, 
qo„qqisdan
. 

---

246 
Ma‘nosi kuchsizlanishi va gap qisqarishi natijasida kesim 
vazifasida tuslovchi olishi mumkin: 
Qishloq
dan
misizlar
? Qisqaruv 
hodisasi ChК dagi so‗zning ega bo‗lib kelishini ham ta‘minlaydi: 
Bu 
kitoblardan menda ham bor.