O‘zbеkistоn rеspublikаsi



Download 3,34 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/130
Sana14.04.2022
Hajmi3,34 Mb.
#551656
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   130
Bog'liq
O\'zbek tilining sohada qo\'llanishi O\'MK

2. Morfologik yozuv - 
so`z asosi va qo`shimchalarini aynan yozish demakdir. 
Bunga ko`ra so`z va uning qismlari talaffuzidan qat’i nazar asliga ko`ra yoziladi, ya’ni 
asosga qo`shimcha qo`shilishi bilan so`z tarkibida tovush o`zgarishi kuzatilmaydi. 
So`z va qo`shimcha aslan qanday bo`lsa, shunday yoziladi. Masalan: 
*fe’lning zamon va shaxs qo`shimchasi qanday eshitilishi va talaffuz qilinishidan 
qat’i nazar, doim –di shaklida yoziladi: 
ket+di = ketdi,borib+di = boribdi. 
*-dan, -da 
qo`shimchalari talaffuzidan qat’i nazar doim o`zgarishsiz yoziladi

ish+da = ishda, baland+dan = balandda
kabi. 
*-iston (so`z yasovchi), -inchi(tartib son), --ib(ravishdosh), -in, -il (fe’l 
nisbatlari) 
qo`shimchalari
 
asos qismida –u tovushi bo`lgan so`zlarga qo`shilganda u 
tovushiga moyil aytilsa ham asliga ko`ra yoziladi: 
kul+ib = kulib, tug`+il = tug`ildi, 
uch+inchi = uchinchi, ur+ish = urish, gul+iston = guliston
*qo`shma va juft so`zlar ham morfologik yozuv qoidasi bo`yicha yoziladi: 
qip-
qizil, har vaqt, baxt-saodat, atirgul
kabi.
3. Shakliy yozuv
bu tamoyilga ko`ra boshqa tillardan o`zlashgan so`zlar o`sha 
tildagi shaklini saqlagan holda yoziladi: 
tramvay, institut, teatr, drama, 
kongress.
O`zbekcha so`zlarning boshida va oxirida ikki undosh yonma-yon kelmaydi,


ular orasida qisqa 
i
unlisi yoziladi: 
qizil, bilan, sir, shimol. 
Ammo o`zlashgan so`zlar 
tarkibida ikki undosh yonma-yon keladi va shakliy yozuv qoidasiga muvofiq yoziladi: 
stol, klub, prokuror, fikr, zikr. 
Yangi o`zbek yozuvining imlo qoidalari O`zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasining 339-sonli qarori bilan tasdiqlangan. Imlo qoidalari 7 bo`limdan 
iborat: 
1.
Harflar imlosi. U ikki qismdan iborat: unlilar imlosi va undoshlar imlosi.
 
2.
Asos va qo`shimchalar imlosi.
 
3.
Qo`shib yozish.
 
4.
Chiziqcha bilan yozish.
 
5.
Ajratib yozish.
 
6.
Bosh harflar imlosi.
 
7.
Ko`chirish qoidalari. 
 

Download 3,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   130




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish