O‘zbеkistоn rеspublikаsi

O‘rganish uchun mutolaa – 
mutolaaning faol turi. O‘quvchi tomonidan 
asarni diqqat bilan, ayrim joylari ustida biroz to‘xtalib va axborotlarni 
mushohadadan o‘tkazib o‘qish hollarida bunday tur ishlatiladi. 
O‘rganish uchun mutolaa matndagi asosiy mazmunni, uning maqsadini 
o‘zlashtirish, dalillar mantiqini anglab olish, oldingizga qo‘ygan savollarga javob 
topishga qaratilgan. 
Mutolaaning bu turi materialni o‘rganishda uni paragraflar, boblar, qismlar 
bo‘yicha izchil o‘qib chiqishni talab qiladi, matn haqida o‘z fikringizni hosil 
qilishga undaydi, axborotlarni tanqidiy nuqtai nazardan idrok etish malakasini 
shakllantiradi. 
Ilmiy adabiyotlarni mutolaa qilish qoidalari 
1. Mutolaa g‘oyat jiddiy va sermulohazali bo‘lishi kerak. 
2. Ilmiy adabiyotlarni mutolaa qilishda: 
� 
o‘qib chiqilgan matnni tahlil etish kerak; 
� 
notanish atamalar va tushunchalar ma’nosini bilib olish lozim, 
� 
o‘zingizga ahamiyatli bo‘lgan savollarga javob izlash zarur; 
� 
axborotlarni markirovkalash – belgilar qo‘yish kerak. 
3. Sizning ilmiy ishingizda asqotadigan joylarini: qiziqarli fikrlar, faktlar, 
raqamlar, har xil nuqtai nazarlarni ko‘chirib olish lozim. 

---

4. O‘qib chiqqandan keyin olingan axborotlarni ularga tanqidiy nuqtai nazardan, 
shuningdek sizning tadqiqotingiz uchun ahamiyatini hisobga olib yondashgan 
holda baholash. 
KITOBNING TARKIBIY TUZILISHI 
Kitob bilan ishlash mahorati ko‘p jihatdan kitobning tuzilmaviy 
elementlarining rolini bilish va tushunishga, kitobni o‘qib chiqishdan oldin undan 
zarur axborotni ola bilishga bog‘liqdir. 
Sarlavha: 
ilmiy adabiyotda mavzuni bildiradi. 
Annotatsiya: 
titul varag‘ining orqasida joylashadi; mazmunning qisqacha tavsifi 
va kimga mo‘ljallanishini anglatadi.