O‟zbekiston respublikasi

O‟ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O‟RTA MAXSUS TA‟LIM VAZIRLIGI
BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI
Iqtisodiyot tarmoqlari va soxalari yo’nalishi

Menejment fanidan

Tadbirkorlikni boshqarishning xorij tajribasi mavzusida

MUSTAQIL ISHI

Buxoro – 2022

Tadbirkorlikni boshqarishning xorij tajribasi
Reja:
KIRISH

1. Tadbirkorlik faoliyatining iqtisodiyotda tutgan o‘rni

2. Tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirishning xorij tajribasi
3. O‘zbekistonda tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirish yo‘nalishlari
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

KIRISH

Mamlakatda xususiy mulk va tadbirkorlikning yanada rivojlanishi, chet el investitsiyalarining keng jalb qilinishi va mahalliy ishlab chiqaruvchilarning tashqi bozorlarga chiqishiga va valyuta zahiralarini ko‘payishiga xizmat qiladi. Tadbirkorlik tuzilmalari o‘zlari yangi ish joylari barpo etishlari, ichki bozorda tovarlar tanqisligini kamaytirishlari, narx barqarorligi, raqobat muhitini qaror toptirishda muhim o‘rin egallashlari hamda qishloq xo‘jaligi mutloq ustunlikka ega bo‘lgan ayrim hududiy birliklarda mahalliy byudjetlar daromad qismlarining asosiy manbaalari bo‘lishliklari bilan o‘zining kutilgan samarasini bermoqda. Bugungi kunda “...tadbirkorlik faoliyatining erkinligi, xususiy mulk daxlsizligini amalda ta‘minlash bundan buyon ham davlat siyosatida ustuvor yo‘nalish bo‘lib qoladi. Hech mubolag‘asiz aytish mumkinki, ana shu konstitutsiyaviy qoidaning izchil amalga oshirilishi ijtimoiy yo‘naltirilgan bozor iqtisodiyotini jadal rivojlantirish bo‘yicha olib borayotgan barcha ishlarimizning mazmun-mohiyatini belgilab beradi‖¹.
Bugungi kunda yurtimizda 525 mingdan ortiq tadbirkorlik sub‘ekti faoliyat yuritmoqda. Mamlakatimizda yalpi ichki mahsulotning 56 foizdan ortig‘i kichik va xususiy biznes sub‘ektlari tomonidan ishlab chiqarilayotgan bo‘lib, ular respublikamiz mehnatga layoqatli aholisining 78 foizdan ortig‘ini ish bilan ta‘minlamoqda².
2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasida belgilangan vazifalarni ijro etish, jumladan, biznes sohasi vakillari va davlat organlari o‘rtasida samarali muloqot va foydali hamkorlik mexanizmlarini yo‘lga qo‘yish, xususiy mulk va tadbirkorlikning huquq va qonuniy manfaatlarini ishonchli muhofaza qilish kafolatlarini kuchaytirish, viloyatlar va tumanlarda biznes-muhitni


¹ Президент Шавкат Мирзиѐевнинг Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинганининг 25 йиллигига бағишланган тантанали маросимдаги маърузаси. http://president.uz/uz/lists/view/1328
²https://kun.uz/news/2017/06/20/prezidentning-angi-farmoni-tadbirkorlik-faoliati-rivozlanisini-tubdan-uzgartiradi
takomillashtirish masalalari bo‘yicha, shuningdek, tadbirkorlik sub‘ektlariga, avvalo, viloyatlar, shahar va tumanlarda sifatli davlat xizmatlari taqdim etilishini ta‘minlash davlat organlari va tadbirkorlik tuzilmalarining o‘zaro hamkorligini, ayniqsa, tadbirkorlik sub‘ektlari faoliyatini endi boshlagan davrlarda ularni qo‘llab-quvvatlashning yangi samarali tizimini yaratishni taqozo etadi.
Yuqorida ta‘kidlanganidek, iqtisodiyot tarmoqlari va hududiy tuzilmalar xo‘jaligi xususiy tadbirkorlik ta‘sir doirasida oshib boradi. Jahon mamlakatlari tajribasida ham tadbirkorlik faoliyati va ularning jadal rivojlanishi uchun tadbirkorlik muxitini shakllantirishga e‘tibor qaratilishi kuzatiladi . Umuman olganda, mintaqalar xo‘jaligi ishlab chiqarish sub‘ektlari samaradorligida ham tadbirkorlik ijobiy samara beradi. Xolbuki, mamlakatimiz iqtisodiyotini barqaror rivojlantirishning asosiy omili sifatida tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirish yo‘lidagi ma‘muriy g‘ov va sun‘iy to‘siqlarni bartaraf etish va iqtisodiyotni yanada jadallik bilan rivojlanishiga asos bo‘lishi shubhasiz. Shundan kelib chiqib, iqtisodiy munosabatlarni takomillashtirish, ularning samaradorlik darajasini oshirish shu kunning davr talabi ekanligini inobatga olgan holda hududlar miqyosida tadbirkorlikni rivojlantirish, undagi muammolar va yechimini kutayotgan vazifalarni tadqiq etish dolzarb va amaliy xarakterga ega hisoblanadi.