O‘зbekiстон рeспublikaсi

 
Markaziy Osiyo falsafiy tafakkurida ma’naviyat va ma’rifat
masalalari 
Markaziy Osiyo SHarqning ma’naviyat va ma’rifat markazlaridan ekanligi. Ilk Uyg‘onish 
davri ilmiy – ijodiy kashfiyotlari. O‘sha davrda faoliyat ko‘rsatgan ilmiy markazlar: Bog‘dod 
Ma’mun akademiyasi, Xorazm Ma’mun akademiyasi, Samarqand (Ulug‘bek) akademiyasi, 
SHarq va G‘arb Renessans – Uyg‘onish davri tushunchasi. Undagi umumiylik. Ularning 
ma’naviy taraqqiyotidagi o‘rni. 
Ilk o‘rta asrlarda Markaziy Osiyo ilm – ma’rifat va ma’naviyat rivoji. Muhammad ibn Muso 
Xorazmiy. O‘nlik sanoq sistemasi. Algebra faniga asos solinishi. Algoritm. Ahmad Farg‘oniy. 
Uning “Astronomiya asoslari haqida kitob” nomli asari. Abu Nasr Forobiy. Uning dunyoqarashi, 
jamiyat va axloq to‘g‘risidagi ta’limotlari. Abu Rayhon Beruniy. Uning jahon ilm – fan 
taraqqiyotidagi buyuk xizmatlari. XI asrni ”Beruniy asri” deb atalishining sababi. Ibn Sino. 
Uning ”Tib qonunlari” asari. YUsuf Xos Hojibning “Qutadg‘u bilig” asari. Ahmad YUgnakiy. 
“Hibbatul – haqoyiq ” dostoni. Maxmud Zamahshariy – ma’naviy etuklik timsoli. 
A
mir Temur va temuriylar davrida ma’naviyat va ma’rifat
Amir Temur va temuriylar davrida ma’naviyat va ma’rifat rivoji. “Temur tuzuklari”dagi 
ma’naviy sohadagi g‘oyalarning dolzarbligi. Mirzo Ulug‘bek donishmand hukmdor, ilm – fan, 
ma’rifat homiysi, buyuk olim va munajjim. Uning ilmiy jasorati. ”Ziji jadidi Ko‘ragoniy” nomli 
astronomik jadvali va uning ma’naviy taraqqiyotdagi o‘rni. Abdurahmon Jomiy. Uning 
“Xiradnomai Iskandar” asarida ma’naviy barkamol inson haqidagi g‘oyalari. Alisher Navoiyning 
o‘zbek xalqi ma’naviy dunyosi shakllanishidagi buyuk xizmatlari. Alisher Navoiyning yuksak 
ma’naviy – axloqiy fazilatlari. 
Amir Temur va temuriylar ma’naviy merosining o‘zbek xalqi ma’naviy tiklanishidagi 
beqiyos ahamiyati. Prezident Islom Karimovning Sohibqiron Amir Temur siymosini tiklashdagi 
rahnamoligi. Sohibqironning 660 yillik yubiley tadbirlari. “Amir Temur” hayriya jamg‘armasi. 
“Amir Temur” ordenining ta’sis etilishi. Temuriylar tarixi davlat muzeyi. Mustaqillik yillarida 
Sohibqiron Amir Temur ma’naviy olamini ijodkorlar tomonidan yoritilishi va uning yoshlarni 
vatanparvarlik ruhida tarbiyalashdagi ahamiyati. 

---

113