O’zbekistоn respublikаsi

komїssarγa: - Bizlär nimä günäh qїldїq?(qipchoq). 
Mаtnlаrdа qo‘llаngаn qo‘shmа gаplаr murаkkаb хаrаktergа egа 
emаs: Бър кунъ тoр(т) къшъ туз
ɔ: қойъп отъръшгəнəкəн, тузɔ:гə 
бър к
ɔттə лəйлə:(к) ълъnъптъ ~ Bir kuni tor(t) kiši tuzā: qojip 
otirišgänäkän, tuzā:gä bir kāttä läjlä:(k) ilinipti (Tоshkеnt). Қ
ɔзъ 
б
ɔййъ кутъп отърəвурсън, eндъгъ гəппъ бɔйдəн eшътъң ~ Qāzi bājji 
kutip otirävursin, endigi gäppi bojdän ešitiη (Tоshkеnt). 
Undalmalar ham faol qo‘llanadi: Балам, саңа мәслә:т кәрәкмъ, 
йа бомаса, мал-дуйнамь ~ Balam, saηa mäslä:t käräkmi, jа bomasa, 
mol-dujnamї?(Turkiston). 

---

58 
Gаplаrdа kirish so‘zlаr ko‘p qаyd qilinаdi: ...əнъ шүйтъп, Ҳəсəн 
Қайқь eттəдəн кeчкəчəй мъйнəт қьп... ~ …äni šüjtip, Häsän Qajqї 
ettädän kečkäčäj mijnät qїp… (qаtаg‘on). Kirish so‘zlаr undаlmаlаr 
bilan yonma-yon qo‘llаngаn: E тəхсър, əхър, бъззъ бър пъръвуз богəн 
~ E täxsir, äxir, bizzi bir pirivuz bogän (Tоshkent). 
Ayrim shevalarda -къ ~ ki yuklamasining gapdagi urg‘u beriladigan 
sintaktik shaklda qo‘llanish hollari qayd qilinadi. Bu Qorabuloq 
shevasida yorqin ko‘rinadi: Би:(й) та:ғьңкъ o:ртaсьда ҳа:льғь та:м 
турупть. Би:(й) ө:йүңкъ и:чъдə сулув қы:з бa: əкə(н) ~ Bi:(j) ta:γїηki 
o:rtasїda ha:lїγї ta:m turuptї. Bi:(j) ö:jüηki i:čidä suluv qї:z ba: 
äkä(n). 
Shevalar og‘zaki nutqni aks ettirgani uchun ularda gap 
bo‘laklarining takrori keng qo‘llanadi: 
- ega bo‘lagi tavtologiyasi: Джүрүң, мен създъ үйүмə аппараман 
өзүм ~ Žürüη, men sizdi үjүmä apparaman özüm (qipchoq); 
- ko‘chirma gap pozitsiyasidagi so‘zlar takrorlanadi: Мъхм
ɔнхɔнə 
толə 
ɔдəм, е: ъчкън, е: ъчкън, дъдълə ~ Mixmānxānä tolä ādäm, e: