O‘zbeкiston respubliкasi

SAVOL VA TOPSHIRIQLAR

1.Sifatning o‘rganilishiga sharh bering.

2.Sifat va uning umumiy grammatik ma’nosi haqida gapiring.
3.Sifat va ravish munosabati haqida gapiring.
4.Sifatda derivatsiya, transpozitsiya, konversiya va relyatsiya hodisalarini bayon qiling.
5.Sifatning lugaviy-ma’noviy guruhlarini sanang.
6.Sifatning lug‘aviy shakllari xususiyatlari qanday?
7.Sifatning sintaktik imkoniyatlarini bayon qiling.


SON


Tayanch tushunchalar


son, UGM, OGM, XGM, miqdor, munosabat, lug‘aviy-ma’noviy guruh, lug‘aviy shakl, derivatsiya, transpozitsiya, konversiya, sintaktik shakllar, kelishik, egalik, kesimlik


59-§. Son va uning UGMsi. «Predmetlarning sanog‘i va asosan aniq miqdori uchun ishlatiladigan so‘z» – sonning so‘z turkumi sifatidagi UGMsi. Sanaladigan predmet uchun ishlatilganda ularning sanoq va miqdorini anglatadi. Son so‘z turkumi sifatida predmet ifodalovchisi bilan munosabatga kirishib, shu jihati bilan sifat va ravish turkumiga yaqin turadi. Biroq aniq miqdor bildiruvchi bu so‘zlar predmetning noaniq miqdorini bildiruvchi oz, ko‘p, mo‘l kabi sifatdan ajralib turadi. Sifat raqam bilan ifodalanmaydi. Son esa noaniq miqdorni bildirganda ham raqam bilan beriladi: uch-to‘rt kun (3-4 kun). Bu esa ular anglatgan miqdor noaniqligi ham nisbiy ekanligidan dalolat beradi.
Songa oid so‘z matematik son ma’nosida esa faqat sonning nomini bildiradi. Demak, predmet nomini anglatuvchi so‘z bilan munosabatda namoyon bo‘ladigan ma’nosi bilan son so‘z turkumini tashkil etadi.