O‘zbеkiston rеspublikаsi

m-mb=1-bⁿ⁺¹ , m(1-b) =1-bⁿ⁺¹
Hisob kitob natijalarini quyidagicha tasvirlaymiz:
m = (ⁿ⁺¹⁾ / (1-b)
b kasr son va bⁿ⁺¹ nolga juda yaqin bo‘lgani uchun
m = 1/ (1-b ) tenglik to‘g‘ri bo‘ladi⁵⁴.
Avtonom xarajlar multiplikatori miqdorining katta yoki kichikligi budjet soliq siyosati samaradorligiga ta’sir ko‘rsatadi. Davlat o‘z xarajatlarini oshirayotganda, yoki investitsiya xarajatlarini oshirish choralarini ko‘rayotganda, bu xarajatlar yalpi talabni qancha miqdorga oshirib yuborishi mumkinligini hisobga olishi zarur.

2. 
   Retsession va inflatsion uzilish
   

Agarda ishlab chiqarishning haqiqiy hajmi (Y₀) potensial (Y*) hajmidan _kam bo‘lsa, yalpi talab samarasiz hisoblanadi. Ya’ni, AD=AS tenglikka erishilgan bo‘lsada, yalpi xarajatlar miqdori resurslarining to‘liq bandligi darajasini ta’minlamaydi. Yalpi talabning etishmasligi iqtisodiyotga depressiv ta’sir ko‘rsatadi.


⁵⁴ N. Gregory Mankiw. Harvard University. (NY.: Worth Publishers, 2013): 310



25.3-rasm. Ishlab chiqarishning haqiqiy va potensial hajmi o‘rtasidagi retseession uzilish.
YaMM (YaIM)ni to‘liq bandlilikning noinflatsion darajasiga qadar o‘stirish uchun yalpi talab (jami xarajatlar) ko‘paytirilishi zarur bo‘lgan miqdor retsession uzilish deyiladi (25.3-rasm).
Ishlab chiqarishda to‘liq bandlikka erishish va retsession uzilishni yo‘qotish uchun yalpi talabni rag‘batlantirish va muvozanatni «A» nuqtadan
«V» nuqtagacha surish lozim. Bu yerda muvozanatli yalpi daromadning o‘sishi ΔU quyidagiga teng bo‘ladi:


25.4-rasm. Ishlab chiqarishning haqiqiy va potensial hajmi o‘rtasidagi inflatsion uzilish.