O’zbekistоn respublikasi

46-rasm. Tarash mashinasining sxemasi
a – katta xolst bilan ta’minlash va texnologik sxemasi; b – qabul barabani bilan 
materialni dastlabki tarash; v – tolaning qabul barabanidan bosh barabaniga o’tishi; 
g – tolalarning bosh baraban va shlyapkalar o’rtasida taralishi; d-bosh baraban bilan 
ajratuvchi barabanning o’zaro ta’sirlashuvi; e – taramni ajratuvchi barabandan taroq 
bilan ajratib olish; j – piltani tazga tahlash; z – pilta zichlagich.

---

67 
Shlyapkalarning ignalari baraban ignalariga parallel egilgan bo’ladi. Shuning 
uchun baraban bilan shlyapkalar orasida tola jadal taraladi, tolalarning uchlari 
to'g'rilanadi va bir-biriga parallellashadi. Shuning uchun ham shlyapka bilan 
baraban ignalari uchrashadigan zona 
tarash zonasi
deb ataladi. 
Tarash jarayonida shlyapka ignalari orasiga tolalar to'lib qoladi,
tolalarni 
taroq chiqarib tashlaydi, cho'tka esa ignalarni tozalab turadi. 
Shlyapkalar yaxshi tolalarning bir qismini chiqindiga chiqarib yubormasligi 
uchun mashinaning old tomonida pichoq o'rnatilgan. Bu pichoq shlyapkadagi 
tolalarning barabanga o'tishiga yordam beradi. Shlyapkalarda markazdan qochma 
kuch ta'sirida ularga kirib qolgan tarandilargina (kalta tolalar va yopishqoq xas-
cho’plar) qoladi. 
Shunday qilib, old pichoq shlyapkadan chiqadigan chiqindi tarandi miqdorini 
rostlab turadi. Buning uchun old pichoq bilan baraban o’rtasidagi oraliq rostlanib 
turadi. 
Baraban va shlyapkalar orasida taralgan tolalar katta barabandan o'tib 
ajratuvchi baraban (9) ga keladi. Ajratuvchi baraban sirtiga ignali lenta qoplangan, 
uning ignalari baraban ignalariga parallel egilgan bo'lib, baraban aylanayotgan 
tomonga aylanadi. Natijada ajratuvchi baraban sirtida yupqa tola qatlami hosil 
bo’ladi. Baraban bilan ajratuvchi baraban o'rtasida ham tolalar biroz taraladi, 
tolalarning uchlari to’g’rilanadi va ularning asosiy qismi katta barabandan 
ajratuvchi baraban sirtiga o’tadi.