О‘zbekiston respublikasi

IV. Amaliy mashg’ulotlar bo’yicha ko’rsatma va tavsiyalar

Ushbu fanni asosiy mazmunlarini talabalar amaliy mashg’ulotlar kursida o‘zlashtiradi. Amaliy mashg’ulotlarda yangi pedagogik texnologiyalar asosida muammoli, noan’anaviy mashg’ulotlar tashkil etish hamda tavsiya etilgan adabiyotlarni o‘rganish mobaynida talabaning bilimlarini mustaxkamlaydi.

O‘qituvchi nazariy materialni musiqa asarlaridan olingan misollarni namoyish qilish orqali bayon etadi.

Amaliy mashg`ulotlar asosan quyidagi ko‘rinishlarda bo‘ladi: asarni notadan o’qish, asar mazmuni, xarakteri va shakli haqida ma’lumot to’plash hamda mustaqil ijro etish.

Amaliy mashg’ulotlar uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi:

1. Maqom musiqasining kuy, lad, usul xususiyatlari. Major ladi xususiyatlarining Shashmaqom qismlarida aks etishi. Minor ladi xususiyatlarining Shashmaqom qismlarida aks etishi. Rost maqomining lad tovushqatori. III-V- pog’onalari. II-IV- pog’onalari. VII-VI-pog’onalari. Rost maqomi cholg’u yo’li.Tasnif. Kuy, lad va usul xususiyatlari. Rost maqomi cholg’u yo’li.Tasnif. Kuy, lad va usul xususiyatlari.

2. Garduni Rost. Peshravi Rost. Garduni Rost. Murabba’i Komil. Muxammasi Rost. Iroq maqominning lad tovushqatori. III-V- pog’onalari. II-IV- pog’onalari. VII-VI-pog’onalari. Tarje Iroq. Muxammasi Iroq. Saqili Iroq. Iroq maqomining cholg’u yo’li Rost maqomi cholg’u yo’li bilan o’zaro farqlanishi.

3. Navo maqominning lad tovushqatori. III-V- pog’onalari. II-IV- pog’onalari. VII-VI-pog’onalari. Tasnifi Navo. Kuy, lad va usul xususiyatlari. Garduni Navo. Muxammasi Navo. Muxammasi Bayot. Kuy, lad va usul xususiyatlari. Muxammasi Xusayni. Kuy, lad va usul xususiyatlari. Saqili Navo. Navo maqomining cholg’u yo’li boshqa maqomlar bilan farqlanishi, va Iroq maqomi bilan taqqoslanishi. Dugoh maqominning lad tovushqatori. III-V- pog’onalari. II-IV- pog’onalari. VII-VI-pog’onalari. Tasnifi Dugoh. Kuy, lad va usul xususiyatlari. Tasnifi Dugoh. Kuy, lad va usul xususiyatlari. Garduni Dugoh.Peshravi Dugoh. Samoi Dugoh. Muxammasi Dugoh. Muxammasi Chorgoh.

4. Ikki Muxammasning taqqoslanishi. Saqili Ashkullo (Dugoh maqomidan). Dugoh maqomining cholg’u yo’li boshqa maqomlar bilan farqlanishi. Dugoh va Navo maqomining o’zaro taqqoslanishi. Segoh maqominning lad tovushqatori. III-V- pog’onalari. II-IV- pog’onalari. VII-VI-pog’onalari. Tasnifi Segoh. Kuy, lad va usul xususiyatlari. Tarje Segoh. Xafifi Segoh. Garduni Segoh. Kuy, lad va usul xususiyatlari. Muxammasi Segoh. Muxammasi Ajam. Saqili basta Nigor. Segoh maqomining cholg’u yo’li boshqa maqomlar bilan farqlanishi. Segoh va Dugoh maqomlari o’zaro taqqoslanishi. Buzruk maqomining lad tovushqatori. III-V- pog’onalari. II-IV- pog’onalari. VII-VI-pog’onalari.

5. Tasnifi Buzruk. Tarje’ Buzruk. Garduni Buzruk. Muxammasi Buzruk. Muxammasi Nasrulloi. Saqili Buzruk, Saqili Islimi. Buzruk maqomining cholg’u yo’li boshqa maqomlar bilan farqlanishi. Barcha olti maqomning o’zaro farqlanishi. Sashmaqomning ashula yo’li. Saraxbori Rost. Umumiy tovushqator. Rost tovushqatorining I-III-V- II- pog’onalari. Rost tovushqatorining IV-VII-VI- pog’onalari. Sekventsiyalar. Saraxbori Rost. Ritmik va intonatsion xususiyatlar. Namudi Rost. Zamzama, miyonxat va furovardi. Iroq tovushqatorining I-III-V- II- pog’onalari. Iroq tovushqatorining IV-VII- VI- pog’onalari. Saraxbori Iroq. Sekventsiyalar. Ritmik va intonatsion xususiyatlar.

6. Saraxbori Iroq. Namudi Iroq. Namudi Iroq zamzamasi. Miyonxat va uning zamzamasi. Navo tovushqatorining I-III-V- II- pog’onalari. Navo tovushqatorining IV-VII-VI- pog’onalari. Saraxbori Navo. Sekventsiyalar. Saraxbori Navo. Ritmik va intonatsion xususiyatlar. Namudi Saraxbori Navo. Zamzama, miyonxat va xang bo’linmalari. Dugoh ladining umumiy tovushqatori. Dugoh tovushqatorining I-III-V- II- pog’onalari. Dugoh tovushqatorining IV-VII-VI- pog’onalari. Saraxbori Dugoh. Sekventsiyalar. Saraxbori Dugoh. Ritmik va intonatsion xususiyatlar. Saraxbori Dugoh Namudi. Zamzama, miyonxat va furovardi.

7. Segoh ladining umumiy tovushqatori. Segoh tovushqatorining I-III-V- II- pog’onalari. Segoh tovushqatorining IV-VII-VI- pog’onalari. Saraxbori Segoh. Sekventsiyalar. Ritmik va intonatsion xususiyatlar. Saraxbori Segoh. Namudi. Saraxbori Segoh. Zamzama, miyonxat va furovardi. Buzruk ladining umumiy tovushqatori. Buzruk tovushqatorining I-III-V- II- pog’onalari.

8. Buzruk tovushqatorining IV-VII-VI- pog’onalari. Saraxbori Buzruk. Sekventsiyalar. Ritmik va intonatsion xususiyatlar. Saraxbori Buzruk Namudi. Zamzama, miyonxat va furovardi. Barcha ma’lum namudlar tarxi. Namudi uzzol. Pog’onalarning xususiyatlari. Ritmik va intonatsion tomonlari. Sekventsiyalar. Talqini Uzzol. Namudi Uzzol. Takqini Ushshoq. (Rost maqomi). Ritmik va intonatsion xususiyatlari. Sekventsiyalar. Namudi uzzol. Nasri uzzol. Buzruk maqomi. Ritmik va intonatsion xususiyatlari. Sekventsiyalar. Namudi uzzol. Nasri ushshoq. Rost maqomi.

9. Ufori Uzzol. Buzruk maqomi. Ritmik va intonatsion xususiyatlari. Sekventsiyalar. Ufori ushshoq. Rost maqomi. Tovushqator. Ritmik va intonatsion xususiyatlari. Sekventsiyalar. Namudi Ushshoqing Rost va Buzruk maqomlarida qo’llailganligi. Tovushqatori. Ritmik va intonatsion xususiyatlari. Sekventsiyalar. Namudi Oraz. Iroq maqomidan tashqari qolgan besh maqomda uchrashi. Orazi Navo. Orazi Dugoh.

10. Orazi rang, Nasri Ushshoq, Rost maqomi. Namudi Oraz, Navro’zi Sabo. Rost maqomi.Namudi Oraz, Talqini Ushshoq. Namudi Chorgoh, Nasri Chorgoh, Dugoh maqomi. Namudi Muxayyari Iroq. Savti Muxayyar. Chapandozi S., M. Namudi Bayot, Navo maqomi.

11. Namudi Husayni (Navo, Dugoh). Namudi Ajam. Navro’zi Ajam. Namudi Ajam Mug’ulchai Panjgoh. Rost. Namudi Nasrulloi. Navro’zo Ajam. Namudi Sabo. Talqincha. Navro’zi Sabo, Savti Sabo. Namudi Xoro. Navro’zi Xoro. Namudi Panjgoh. Savti Panjgoh. Rost maqomi. Soqiynoma Savti Panjgoh, Ufori Savti Panjgoh. Avji Chorgoh Muxayyar. Saraxbori Buzruk Saraxbori Rost. Avji Chorgoh Muxayyar. Saraxbori Iroq va Saraxbori Dugoh. Avji Chorgoh Muxayyar. Nasri ushshoq. Avji Zebo Pari. Avji Turk. Barcha namudlarning Shashmaqom tizimida qo’llanilishi.