O'zbekiston respublikasi turizm va sport vazirligi

9.5. Mustaqil ravishda sayohat bilan shug‘ullanish

Katta-kichik odamlar orasida yolg‘iz ravishda tabiatning eng gо‘zal manzarali joylariga sayohat qilish, lola, rovoch, о‘tin terib kelish otlarini sinab kо‘rish va boshqa turli maqsadlarda amalga oshiriladi. Bunday kishilar ijtimoiy-hayotiy jarayonlarda kam bо‘lsada uchrab turadi. О‘quvchi-yoshlar ham qishloq, tog‘li sharoitlarda yakka yoki о‘rtoqlari (3-4 kishi) bilan baxor, yoz va kuz paytlarida gullarni terish, dо‘lana, yong‘oq va boshqa mevalarni yig‘ish maqsadida tog‘ va tog‘ oldi joylariga sayohatlar qilishadi. Shuningdek ta’til va bayram kunlarida о‘quvchi va talaba-yoshlar ham mustaqil ravishda о‘z о‘rtoqlari bilan turli sayohatlarga chiqib turishi odatiy voqeylikdir. Ma’lumki bunday sayohatlar beixtiyor (dikiy paxod) ravishda amalga oshiriladi, ya’ni rasmiy ruxsatlar olinmaydi. Kо‘p xollarda bunday sayohatlar juda kо‘ngilli va mazmunli о‘tsada, bazan noxush voqeliklar bilan tugashi mumkin. Ya’ni toshlardan dumalab tushish, tez oqarsuvlarda oqib chо‘kib ketish, bir-biri bilan janjallar qilish va h.k. sodir bо‘lib turadi.

Yuqoridagi noxush voqiyealar sodir bо‘lmasligi uchun mustaqil ravishda sayohatlarga chiquvchilar quyidagilarga tо‘la rioya qilishlari lozim:

Sayohat xaqidagi kitoblarni о‘qib turish, barcha qoida va talablarni о‘zlashtirish.

G‘arazgо‘ylik va yomon kо‘ngilda yurgan kishilar bilan birga sayohatga chiqmaslik, chiqqanda ham о‘zini tutabilish, noxushliklarga yul qо‘ymaslik lozim.

Topografik bilimlarga ega bо‘lish.

Tabiatning nozik manzaralari va aholining ekin-turmushiga zarar yetkazmaslik, ular bilan yaxshi muomilada bо‘lish.

Tez oqar suvlar va havzalarda yolg‘iz chо‘milmaslik.

Jismoniy sifatlarga ega bо‘lish va doimo shug‘ullanib borish.

Xulosa qilib aytganda sayohat (turizim ) kо‘p qirrali va qamrovi keng bо‘lgan ijtimoiy-tarbiyaviy hususiyatlarni о‘zida tо‘la mujassamashtirgan pedagogik jarayon hisoblanadi. Shu sababki, barcha malakatlarda turizmni keng rivojlantirishga alohida e’tibor beriladi.

Sayohatlar tarkibida piyoda yurish sayohati mazmun va maqsad jihatdan kishilarni sog‘lomlashtirish, talaba-yoshlarni mehat va mudofaga tayyorlashda muhim omil sifatida foydalanilmokda.