|
О‘zbekistonda voleybolning rivojlanishi
“О‘zbekistonda fizkultura tarixi” (1969) qо‘llanmasi va boshqa bir qator manba’larda qayd etilishicha voleybol yurtimizga Ittifoq ta’siri ostida 1924-1925 yilda kirib kelgan. 1927 yilda Birinchi Umumо‘zbek Spartakiadasi dasturida voleybol ham о‘rin olgan.
Ikkinchi jahon urishidan avvalgi (1930-1941) va keyingi (1946-1950) yillarda voleybol bо‘yicha Respublika kasaba uyushmalari Spartakiadalari va boshqa rasmiy sport musobaqalarida voleybol eng qiziqarli va ommoviy tus olgan turlardan biriga aylangan.
Ittifoq Spartakiadalariga tayyorgarlik va boshqa nufuzli sporti muso-baqalarida ishtirok etish jarayonlari О‘zbekistonda voleybolning rivojlani-shiga asosiy sabablardan biri bо‘lib hisoblangan. Rasmiy ma’lumotlarga qaraganda Ittifoq davrida eng ommaviy sport turlaridan biri bо‘lib voleybol hisoblangan va yengil atletika sport turidan keyin ikkinchi о‘rinda turgan.
Voleybol sportini rivojlantirishda Toshkent, Samarqand, Farg‘ona va boshqa yirik shaharlardagi voleybol jamoalarining (komanda) о‘rni salmoqli hisoblanadi. Samarqandda “Kinap” zavodining voleybolchilari uzoq yillar davomida Respublikada eng kuchli komanda hisoblangan. Shuningdek Samar-qand Davlat Univesiteti (sobiq О‘zDU) voleybol kamandasi ham mamlakatda kuchli ekanligini isbotlab kelgan. Bunda A.A’lamov, B.P.Marakanov kabilarning hissasi kattadir.
Toshkentdagi voleybol komandalarining texnik va taktik jihatdan us-tunligini ta’minlashda V.X. Shnurov (erkaklar), V.I. Shvedikus (ayollar) kabi istedodli murabbiylarning xizmatlari (1956-1980) ancha ustundir. О‘yinchilar orasida Salim Omarov, Vladimir Kuzmin (О‘zDJTvaSU), S.Nazarova, M. Rajabova, V. Duyunova kabilarning hissalari ham ancha salmoqlidir. V. Duyunova Ittifoq terma jamoasi tarkibida Olimpiada о‘yinlari, Yevropa va jahon chepionatlarida qatnashib, g‘olibliklarni qо‘lga kiritishda о‘ziga yarasha xizmat qilgan.
Voleybol barcha turdagi о‘quv yurtlarining “Jismoniy tarbiya” dasturidan mazmun va maqsad jihatdan mustahkam о‘rin egallab kelmoqda. Ishlab chiqarish karxonalari, turli muassasalar, о‘quvchi yoshlarning sog‘lomlashtirish oromgohlari, qishloq joylari, aholi istiqomat joylari, istirohat bog‘lari va dovolash maskanlarida voleybol maydonlari juda kо‘p. Bu о‘z navbatida barcha kishilarning voleybol bilan о‘ynashlariga zamindir.
Voleybol о‘yinining joyi va tо‘p bilan mashq qilish, о‘ynash jarayonlari ancha ixcham, qulayligi tufayli u bilan barcha kishilar qiziqib shug‘ullanadi. Bu salomatlikni yaxshilash, jismoniy barkamollikni tarbiyalash, ma’naviy- ma’rifiy va irodaviy fazilatlarni tarkib toptirishda о‘ziga xos hususiyatlarga egadir.
Voleybol maydoni bо‘lmagan bironta о‘quv yurti yoki yirik sanoat ishlab chiqarish korxonasi, xо‘jalik yо‘q desa bо‘ladi. Shu sababdan aksariyat yoshlar bо‘sh vaqtlarida voleybol bilan qiziqib shug‘ullanadi.
Aholining salomatligini muhofaza qilish, о‘quvchi-yoshlarni jismoniy jihtdan tarbiyalash, bо‘lajak mutaxassislarning kasbiy barkamolligini rivojlantirishda voleybol о‘yinlarining hissasi boshqa sport turlaridan kam emas, balki ortiqroqdir. Shu sababdan ham О‘zRVM ning bir qator qarorlari (1999-2002-2003) о‘quvchi-yoshlarning jismoniy tarbiya va sport bilan uzluksiz ravishda shug‘ullanishlari, iqtidorli bolalarni sportga safarbar etish, ularning sport mahoratlarini davr talablari darajasida tarbiyalash kabi tadbirlarni amalga oshirishda muhum ahamiyat kasb etmoqda. Shu asosda joylarda voleybol maydonlarini kо‘paytirish, yangidan qurilayotgan sport inshootlarni majmuida voleybol sporti uchun shart-sharoitlar yaratish ishlari jadallik bilan amalga oshirilmoqda. “Barkamol avlod”, “Universiada” lar dasturida voleybol salmoqli о‘ringa ega. 2003 yildan boshlab (Xorazm DU) “Talaba” sport uyushmasining tashabbusi bilan voleybol bо‘yicha chempionatlar о‘tkazilmoqda. E’tiborli tomoni shundaki, Samarqnd, Xorazm, Namangan, Andijon va boqa viloyatlardagi oliy о‘quv yurtlarning xotin-qizlar voleybol komandalari ancha tajribaga erishmoqda. О‘rta maxsus о‘quv yurtlari orasida ham voleybol musobaqalarini tashkil etish ishlari yо‘lga qо‘yilmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
