O’zbekiston respublikasi transport vazirligi toshkent davlat transport universiteti kafedra: Avtomobil yoʻllarini qurish va ekspluatatsiya qilish Fanning nomi: Avtomobil yoʻllarini ta’mirlash va saqlash texnologiyalari

4.Qoplama yuzasida qolgan kimyoviy moddalar uni yemirmasligi uchun supurib ozalovchi (KO-318 kamaz) mashinaning smenadagi ish unumdorligi quyidagicha aniqlanadi:

=[1000*(2.3-0.2)*15*7.4*0.75*0.75]/(2*3/50+7.4+0.005)=17424.4 m²/soat
b -2.3 tozalash eni; m
a- 0.20 keyingi o‘tishda izni egallash eni; m
V_p – 15 ishchi tezlik; km/soat
L – 2 tozalash masofasi; km
V - 50 transport tezligi; km/soat
t_n-bunker to‘lish vaqti; K_B=0.75 K_T=0.75

=7/30*10^-6*(2.3-0.2)*1000*15=7.4 soat
Q – 7.0 bunker sig‘imi; m³
y –30 ifloslanganlik; (10-60 g/m²)
t_r –0.005 keyingi izga o‘tishga ketgan vaqt; 0.005 s
Bir smenadagi ish unumdorligi P_pum/sm=17424.4*8=139395.2 m²/smena
Qoplama yuzasini tozalashda kerak bo‘ladigan PUM lar sonini aniqlaymiz:
S_yuza=1000*7=7000 m² N=S_yuza/P_pum/sm=7000/139395.2=0.05 ta
K_fik= 0.05/1=0.05 ish soati t= K_fik*8=0.05*8=0.4 soat

Avtomobil yo‘llari va yo‘l inshootlarini ko‘kalamzorlashtirish vazifasi avtomobil yo‘llarini qor va qum ko‘chkilaridan yoki eroziyadan doimiy ximoya qilishni ta’minlashdan, avtomobil yo‘llari va yo‘l inshootlarining ma’muriy-badiiy bezagini barpo etishdan iboratdir.
Avtomobil yo‘llari va yo‘l inshootlarini ko‘kalamzorlashtirishga quyidagi ishlar kiradi:
-ko‘chatxona va daraxtzorlar uchun tuproqni tayyorlash, ko‘chatlar yetishtirish va ko‘chatlarni transportda tashish;
-avtomobil yo‘llarini qum va qor ko‘chkilaridan ximoya qilish uchun o‘rmon tasmalarini barpo etish, eroziyaga qarshi va manzarali daraxtlarni ekish;
-daraxtlarni parvarish qilish, daraxtlarni kesish-kallaklash, quruq daraxtlarni yig‘ishtirib olish, daraxtlarni yong‘indan himoya qilish, o‘simlik zararkunandalari va kasalliklariga qarshi kurashish;
-urug‘lik sepish va gul ekish, ajratilgan mintaqaga va ajratish tasmasiga o‘t ekish.
Manzarali ko‘kalamzorlashtirishga avtomobil yo‘llarini dekorativ manzarali ko‘kalamzorlashtirish kiradi.
Avtomobil yo‘llari mintaqasida joylashgan daraxtlar atrof-muhitni himoya qilish va ekologik barqarorlikni ta’minlashga va avtomobil yo‘llarini foydalanish ko‘rsatkichlarini uzaytirish uchun xizmat qiladi.
Daraxtlar avtomobillardan keladigan shovqinni ma’lum darajada pasaytiradi.
Avtomobil yo‘llari qumli cho‘llardan o‘tgan joylarda daraxt-buta ekinlari ekish orqali himoyalash va qumlarni mustahkamlashga erishiladi.
Avtomobil yo‘llari bo‘yidagi ihotazorlar avtomobil yo‘llarining foydalanish muddatini uzaytirish bilan birga, haydovchi va yo‘lovchilarga mikroiqlimni nomoyon etadi, aholi yashash joylaridan o‘tgan bo‘lsa, avtomobillarning shovqinini pasaytiradi va zaharli gazlarni yutadi va hakozo.