O’zbekiston respublikasi transport vazirligi toshkent davlat transport universiteti kafedra: Avtomobil yoʻllarini qurish va ekspluatatsiya qilish Fanning nomi: Avtomobil yoʻllarini ta’mirlash va saqlash texnologiyalari

Avtomobil yo’lini tamirlash va saqlashda sifat nazorati tashkil etish
(ShNQ 3.06.03-08 da ko‘rsatilgan)
Mavjud qoplamani kesib olishda belgilangan masofadagi belgilangan qatlamni kesib olishka etibor qaratish darkor, kesib olinayotgan qatlamni xar yoqga sochilib xududni ifloslantirmasligini taminlash
AB qorishmasini yotqizida AB miqdoring meyorida bir xil qalinlikda taqsimlanishligiga xamda AB qorishmasini yetarli xaroratda yotqizilishiga etibor qarataish zarur. Yotqizilan AB ni zichlashda katokni tez xarkatlantirmaslik zichlashda katokni belgilangan normalarda qoplamaning ustidan o‘tkazish.
Qoplamaning usti yuzasini chang va loylardan tozalashda changlarni ishchilar va axoliga tarqalmasligi etiborga olish, qoplama yuzasini yetarlicha tozalanganligiga etibor berish, Qoplama yuzasiga bitum sepishda qoplama yuzasi chang va loylardan tozalanganligiga etibor berish, bitumni sepishda bitumni yetarlicha taqsimlanayotganligiga etibor berish
AB qorishmasini yotqizida AB miqdoring meyorida nishabligini xisobga olgan xolda bir xil qalinlikda taqsimlanishligiga xamda AB qorishmasini yetarli xaroratda yotqizilishiga etibor qarataish zarur. Yotqizilan AB ni zichlashda katokni tez xarkatlantirmaslik zichlashda katokni belgilangan normalarda qoplamaning ustidan o‘tkazish.
Yo‘l chiziqlarini chizayotganda sepilayotgan ranglarning xar tarafga sochilib ketmasligini ta’minlash, chizilayotgan yo‘l chiziqlarining bir xilligiga va to‘g‘ri chizilayotganligiga etibor berish. yo‘l yoqasini mustaxkamlashda yoyilayotgan QShA sini meyoriga xamda bir xil qalinlikda nishabligini xisobga olgan xolda to‘g‘ri yotqizilishiga etibor berish
Zax qurituvchi qatlamlar yotqizilayotganda qo‘llanilayotgan materiallar va qumlik gruntlarning sifati, zichligi loyiha talablariga qay darajada tqg‘ri kelishligi, yo‘l poyi qiyaligida zax joylar chiqishi oqibatidagi gruntning ifloslanishi nazorat qilinadi.Betonlardan, bog‘lovchilar bilan ishlov berilgan tosh materiallardan, mustahkamlangan grunt va kul-kuyundi qorishmalardan iborat issiqni saqlovchi qatlamlarning sifati, namunaalarining mustahkamligi ushbu qoidalarning tegishli boblardagi talablar asosida nazorat qilinadi. Penoplastdan tayyorlangan issiqni saqlovchi qatlamning sifati plitalarni yo‘l poyining yuzasiga bir tekisda yotqizilganligini va yo‘l qoplamasining birinchi qatlamini penoplast ustidagi qalinligini o‘lchash bilan tekshiriladi.
Gidroizolyatsiya, zax qochiruvchi va kapillyar himoya qatlamlarini yotqizishda, ularning usti va tagidagi qalinligi, grunt qatlamining granulometrik tarkibi, materialning yuza bo‘ylab ulanish sifati va qavat ustidagi yo‘l to‘shamasining birinchi qatlami tekshiriladi. Qo‘shimcha himoya qatlamini ko‘pchuvchan va kam ko‘pchuvchan gruntlardan qurishda, ularning sifatini karerning o‘zida har 500 m³ hajmdan kamida 3-10 marta tajriba uchun namuna olinib, uning tarkibidagi qum va loy zarralari tekshiriladi, filtrlash koeffitsienti kattaligi GOST 25584 orqali aniqlanadi. Filtrlash koeffitsienti kattaligini qumli grunitning granulometrik tarkibiga nisbatan hisoblash yo‘li bilan ham aniqlash mumkin. Qatlam ustki va tagi qismida yo‘l to‘shamasining va gruntning qalinligini ushbu qoidalarning 5.5 bandiga muvofiq lineyka yordamida ko‘ndalang kesimning uch nuqtasida (o‘qda va yo‘l poyi chetida) har 100 m dan ko‘p bo‘lmagan oraliqda tekshiriladi. Qatlam materialining zichligi ko‘ndalang kesimda 3 nuqtada (o‘qda va yo‘l qoplamasi chetida) 100 m. dan ko‘p bo‘lmagan oraliqda 4.62. bandga asosan tekshiriladi.Grunt qatlamining granulometrik tarkibi gidroizolyatsiya qatlamning ham ustida, ham tagida har bir smenada bir marta tekshiriladi