O’zbekiston Respublikasi Toshkent Axborot Texnalogiyalari Universiteti Urganch filiali

Dinistor tuzilmasi va ishlash prinsipi:

Uchta p-n o‘tishga ega diodga o‘xshash ikki elektrodli asbob dinistor deb ataladi. Uning tuzilmasi 2 a – rasmda, shartli belgilanishi esa 2 b – rasmda keltirilgan. Dinistoming uchta п-н o‘tishi I₁,I₂vaI₃deb belgilangan.

2-rasm. Dinistor tuzilmasi (a) va uning sxemalardashartli grafik belgilanishi (b).
Dinistor sxemalarda o‘zaro ulangan ikkita triodli tuzilma bilan almashtirilgan holda ko‘rsatilishi mumkin. Dinistorni tashkil etuvchi tranzistorlarga ajratilishi va o‘zaro ulangan tranzistorlar bilan almashtirilishi 3-rasmda ko‘rsatilgan.


3-rasm. Dinistomi ikkita tuzilmaga ajratilishi (a) va almashtirish sxemasi (b).

Bu ulanishda T1 tranzistorning kollektor toki T2 tranzistorning baza tokini, T2 tranzistorning kollektor toki esa T1 tranzistorning baza tokini tashkil etadi. Tranzistorlaring bunday ulanishi hisobiga asbob ichida musbat TA hosil bo‘ladi.

Agar anodga katodga nisbatan musbat kuchlanish berilgan bo‘lsa, I₁vaI₃p-no‘tishlar to‘g‘ri siljitilgan bo‘ladi, I₂o‘tish esa teskari siljitiladi, shu sababdan manba Ening barcha kuchlanishi I₂o‘tishga tushadi. Т1va Т2транзистоrlarning emitter toklarini uzatish koyeffitsiyentlari mos ravishdaа₁va а₂bo‘lsin.

3 b-rasmga muvofiq tiristor orqali oqayotgan tok ikkala transistor kollektor toklari va sizilish toki I_коyig‘indisiga teng bo‘ladi:

Tashqi zanjirdagi tok I_I1 = I_E2 = I, shuning uchun Iниyuqoridagi ifodagaqo‘yib: I(1-а₁-а₂)=I_К0deb yozish mumkin. Bundan tashqi tok I qiymati:

ekaninitopamiz.