O'zbekiston respublikasi temir yo'llarda yuk va yo'lovchilar tashish xavfsizligini nazorat qilish davlat inspeksiyasi

Aloqa 

 

102.

  Barcha  uchastkalarda  poezd  dispetcherlik,  stansiyalararo  poezd,  stansiya  bo’yicha, 

yo’l-liniya, strelka aloqalari bo’lishi kerak. 

Avtoblokirovka,  markazlashtirilgan  dispetcherlik  bilan  jihozlangan  uchastkalarda  va 

barcha elektrlashtirilgan uchastkalarda energodispetcherlik va peregon aloqasi bo’lishi kerak. 

Kabel  aloqa  liniyalari  bo’lgan  uchastkalar  SSB  va  aloqa  elektrmexaniklarining  xizmat 

aloqasiga va energodispetcherlik aloqasiga ega bo’lishi kerak. 

Bundan tashqari, yo’llarda poezdlar harakatini, chiptalarni sotish va joylardagi korxonalar 

ishini  boshqarish  uchun  magistral,  yo’l,  yo’l  boshqaruv,  chipta-dispetcherlik,  vagon-

dispetcherlik,  axborot-hisoblash,  mahalliy  hamda  telefon  va  telegraf  aloqaning  boshqa  turlari 

bo’lishi kerak.  

103.

 Temir yo’lning barcha uchastkalari poezd radio aloqasi bilan jihozlanishi kerak. 

Poezd  radio  aloqasi  poezd  lokomotivlari,  motorvagon  poezdlari,  maxsus  o’ziyurar 

harakat  tarkiblari  mashinistlarining:  dispetcherlik  uchastkasi  ichida  poezd  dispetcheri  bilan; 

peregonlarni  chegaralovchi  stansiya  navbatchilari  bilan;  bir  peregonda  bo’lgan  ketma-ket  yoki 

qarama-qarshi  kelayotgan  lokomotiv,  motorvagon  poezdi,  maxsus  o’ziyurar  harakat  tarkibi 

mashinistlari  bilan;  temir  yo’l  kesishmalari  va  depo  navbatchilari  bilan;  ta’mirlash  ishlari 

rahbarlari  va  signalistlar  bilan;  poezd  va  ob’ektlardagi  harbiylashtirilgan  qo’riqlash  o’qchilari 

bilan;  kabinadan  tashqariga  chiqqan  mashinist  yordamchisi  bilan;  yo’lovchi  poezd  boshlig’i 

(mexanik-brigadiri) bilan; vagon ta’mirlovchi-qarovchilari bilan ishonchli ikki taraflama aloqani 

ta’minlashi kerak. 

Peregonlarning  uzunligi,  stansiyalarning  berkitilishi  yoki  stansiya  navbatchilarining 

navbatchiligini bekor qilinishi  natijasida 15 km  dan ortsa, poezd radio  aloqasining  yangi  tizimi 

joriy qilinguniga qadar, peregonda ketib borayotgan poezd lokomotivlari, motorvagon poezdlari 

va  maxsus  o’ziyurar  harakat  tarkiblari  mashinistlarining  eng  yaqin  stansiya  navbatchisi  bilan 

aloqasiga, poezd dispetcheri bilan ishonchli aloqa mavjud bo’lgan holda  yo’l qo’yiladi.  Bunda, 

poezdlar  harakati  xavfsizligini  ta’minlovchi  mashinistlar,  poezd  dispetcheri  va  stansiya 

navbatchilarining o’zaro hamkorlikdagi harakatlari tartibi va bunday peregonlar ro’yxati DATK 

boshqaruvi raisi tomonidan o‘rnatiladi. 

Temir  yo’llarning  o’ta  jadal  poezd  harakatlanishi  va  markazlashtirilgan  dispetcherlik 

mavjud  bo’lgan  uchastkalarida  tatbiq  qilinayotgan  yangi  poezd  radio  aloqasi  tizimlari,  mazkur 

bandda  ko’rsatilgan  xodimlarning  o’zaro  ikki  tomonlama  ishonchli  aloqasini,  peregonlar 

uzunligining qanday bo’lishidan qat’iy nazar, ta’minlashi kerak. 

---

25 

 

Poezd radio  aloqasining  texnik  normativlari  va foydalanish  qoidalari  DATK  boshqaruvi 

raisi  tomonidan  o‘rnatiladi,  poezd  radio  aloqasining  nosozligi  vaqtida  harakat  xavfsizligini 

ta’minlash  tartibi  esa,  O’zbekiston  Respublikasi  temir  yo’llarida  poezd  harakati  va  manyovr 

ishlari bo’yicha yo’riqnomada ko’zda tutilgan. 

104.

  Stansiyalarda  texnologik  talablardan  kelib  chiqib  stansiya  radio  aloqasi,  ikki 

taraflama park aloqasi va yo’lovchilar uchun axborot aloqasi qo’llanilishi kerak. 

Stansiya radio aloqasi: manyovr va tepacha radio aloqasi, stansiya texnologik markazlari 

radio  aloqasi,  vagon  va  lokomotivlarga  texnik  xizmat  ko’rsatish  punktlari,  vagonlarni  tijorat 

ko’rikdan  o’tkazish    punktalari  radio  aloqasi,  konteyner  maydonchalar  radio  aloqasi,  texnik 

vositalar  (SSB,  aloqa,  yo’l,  kontakt  tarmog’i  va  boshqalar)  ni  ta’mirlash  va  ularga  xizmat 

ko’rsatish brigadalari, harbiylashtirilgan qo’riqlash bo’linmalari radio aloqasi tarmoqlarida, ikki 

taraflama aloqani ta’minlashi kerak. 

Bir  stansiya  ichida  har  hil  manyovr  rayonlari  uchun  bir  hil  radiochastotalarni  qo’llash 

mumkin  emas.  Stansiyaning  har  bir  manyovr  rayoni  uchun  va  unga  xizmat  ko’rsatuvchi 

lokomotivlar uchun alohida radiochastota ajratiladi. 

Ikki  taraflama  park  aloqasi  qurilmalari  park  chegarasida  yaxshi  eshitilishni  ta’minlashi 

kerak. Bu qurilmalar temir yo’l hududidan tashqarida shovqinni kamaytirishga yo’naltirilgan ish 

olib borishi kerak. 

Poezd  va  manyovr  ishlari  xaqida  ko’rsatmalarni  uzatishda,  shuningdek,  yo’lovchilarni 

axborot  bilan  ta’minlashda  qo’llaniladigan  ikki  taraflama  park  aloqasi  qurilmalari  doimo  ish 

holatida bo’lishi, aloqa kanallarining uzluksiz ishlashini ta’minlashi, yoqiqlilik holati nazoratiga 

ega bo’lishi kerak. 

105.

  Stansiyalar  va  dispercherlik  uchastkalaridagi  poezd  va  stansiya  radio  aloqasi 

qurilmalari  (DATK  boshqaruvi  raisi  belgilagan  ro’yxatga  binoan)  so’zlashishlarning 

hujjatlashtirilgan qayd qilish tizimi bilan jihozlanishi kerak. 

So’zlashishlarning  hujjatlashtirilgan  qayd  qilish  tizimidan  foydalanish  tartibi  DATK 

boshqaruvi raisi tomonidan o‘rnatiladi. 

106.

  Peregonlar  va  yuk  tashish  hajmi  katta  liniyalar  stansiyalarida  ta’mirlash  ishlarini 

boshqarish  uchun  ta’mirlash  bo’linmalarining  ish  boshqaruvchi  bilan,  ish  boshqaruvchining 

lokomotiv mashinistlari va tegishli xizmatning navbatchi apparati bilan ikki taraflama ishonchli 

aloqasini ta’minlash uchun ko’zda tutilgan ta’mir-tezkor radio aloqa qo’llanilishi kerak. 

Bu  aloqa  bilan  jihozlanuvchi  uchastkalar  ro’yxati  DATK  boshqaruvi  raisi  tomonidan 

tasdiglanadi. 

107.

 Poezdlar harakati bilan bog’liq bo’lmagan masalalar bo’yicha poezd dispetcherlik va 

strelka aloqasidan foydalanish man etiladi. 

Markazlashtirilgan ijro postlari, strelka postlari va stansiya navbatchisining telefonlaridan 

boshqa telefonlarni strelka aloqasi tarmog’iga ulash taqiqlanadi. 

Poezd  dispetcherlik  aloqasiga  faqatgina  stansiya  navbatchilari,  manyovr  dispetcherlari, 

operatorlari,  lokomotiv  depo  va  almashtirish  punkti  navbatchilari,  energodispetcherlar  va 

lokomotiv  dispetcherlari,  signalizatsiya  va  aloqa  distansiyasi  muhandis  navbatchilari, 

davlatlararo  TXP  (texnik  xizmat  ko’rsatish  punkti)  va  TKP  (tijorat  ko’rigi  punkt)  lari 

navbatchilarining  telefonlarini  ulashga  ruxsat  beriladi.  Markazlashtirilgan  dispetcherlik 

uchatskalarida  poezd  dispetcherlik  aloqasiga  DATK  boshqaruvi  raisi  ruxsati  bilan  pereezdlar 

navbatchilarining telefonlarini ulashga ham yo’l qo’yiladi. 

Shtatida tashishlarni tashkil qilish boshqarmasining navbatchi xodimlari bo’lmagan yoki 

bo’lsa ham ularning kecha-kunduz navbatchilik qilishi ko’zda tutilmagan stansiyalarda stansiya 

boshlig’i, SSB  elektrmexanigi  va elektrmonterlari xonadonlarida o’rnatilgan telefonlarni poezd 

dispetcherlik aloqasiga ulashga ruxsat etiladi. 

Xonadonlarda o’rnatilgan telefonlarni poezd dispetcheri, maxsus pribor orqali faqatgina 

so’zlashuv uchun ketadigan vaqtga ulaydi. 

Peregonlarda  poezd  dispetcherlik  aloqasi  simlariga  drezina  haydovchilari  (majburiy 

to’xtash vaqtida), tiklash va o’t o’chirish poezdi boshliqlari, SSB elektrmexaniklari, tiklash, yo’l 

---

26 

 

ishlari  va  elektr  ta’minot  qurilmalari  bo’yicha  ishlarning  ish  boshqaruvchisi  ko’chma 

telefonlarini vaqtincha ulashga ruxsat beriladi. 

Stansiyalararo  poezd  aloqasiga  faqatgina  stansiya  navbatchilarining  telefonlarini, 

avtoblokirovkali  uchastkalarda,  bundan  tashqari,  peregon  aloqa  telefonlari  va  pereezd 

navbatchilarining telefonlarini ulashga ruxsat beriladi.