O'zbekiston respublikasi temir yo'llarda yuk va yo'lovchilar tashish xavfsizligini nazorat qilish davlat inspeksiyasi

188.  Har  bir  strelka  va  signallarni  boshqarish  posti,  boshqaruvidagi  strelka  va 

signallarning o’tkazilishi  va harakat xavfsizligi  uchun mas’ul faqat bir xodimning, ya’ni: 

stansiyaning markazlashtirish posti - stansiya navbatchisining, ijro posti - markazlashtirish 

posti  operatori,  strelkali  post  -  strelkali  post  navbatchisi,  mexanizatsiyalashtirilgan  va 

---

44 

 

avtomatlashtirilgan  saralash  tepaligi  markazlashtirish  posti  -  tepacha  navbatchisi  yoki 

operator tassarrufida bo’lishi lozim. 

Stansiyalarda  ikki  postga  strelka  postining  bir  navbatchisi,  alohida  strelka  va  postlarga 

esa  bevosita  stansiya  navbatchisining  xizmat  ko’rsatishi  ruxsat  etiladi.  Bunday  stansiyalarning 

ro’yxati DATK mintaqaviy temir yo’l uzeli boshlig’i tomonidan o‘rnatiladi. 

(188  band  ikkinchi  xatboshi  "O'zdavtemiryo'lnazorat"  DI  boshlig'ining  2003  yil  27 

yanvar 1/6-7-02 son ko'rsatmasiga muvofiq o'zgartirildi).

 

Dispetcherlik markazlashtirish mavjud uchastkalarda joylashgan stansiyalarda signallarni 

boshqarish va o’tkazish uchun poezd dispetcheri mas’ul. 

189.

 Strelka posti navbatchilarining ishini nazorat qilish uchun stansiyalarda  yo’llarning 

rivojlanganligi,  manyovr  ishlarining  xususiyati  va  hajmiga  bog’liq  ravishda  strelka  postining 

katta navbatchilari tayinlanadi. 

Ro’yxati  DATK  mintaqaviy  temir  yo’l  uzeli  boshlig’i  tomonidan  belgilangan 

stansiyalarda strelka postining katta navbatchilari postga bevosita xizmat ko’rsatish uchun yoki 

bir  paytning  o’zida  postga  xizmat  ko’rsatish  va  strelka  hududida  joylashgan  boshqa  strelka 

navbatchilarining  ishini  nazorat  qilish  uchun  tayinlashinishi  mumkin.  Dispetcherlik 

markazlashtirishning  markaziy  postlariga  va  stansiyalardagi  stansiya  postlariga  poezd 

dispetcherlari  yoki  stansiya  navbatchilaridan  tashqari  markazlashtirish  posti  operatorlari 

tayinlanishi mumkin. 

(189  band  ikkinchi  xatboshi  "O'zdavtemiryo'lnazorat"  DI  boshlig'ining  2003  yil  27 

yanvar 1/6-7-02 son ko'rsatmasiga muvofiq o'zgartirildi).

 

190.

  Poezdlarni  qabul  qilish  va  jo’natishdan  oldin  bevosita  qabul  qilish  va  jo’natish 

marshruti tarkibiga kirgan, shuningdek, muhofaza strelkalari berkitilishi lozim. 

Poezdlarni  qabul  qilish  va  jo’natish  marshrutini  tayyorlashda  markazlashtirilgan 

strelkalarni o’tkazish stansiya navbatchisi yoki uning ko’rsatmasi bo’yicha markazlashtirish posti 

operatori  tomonidan  amalga  oshiriladi.  Poezdlarni  qabul  qilish  va  jo’natish  marshrutini 

tayyorlashda  markazlashtirilmagan  strelkalarni  o’tkazish  va  berkitish  strelka  postining 

navbatchisi,  strelka  postining  katta  navbatchisi  yoki  strelkalarga  xizmat  ko’rsatish  paytida 

stansiya navbatchisi tomonidan amalga oshiriladi. 

191.

  Poezdlarni  qabul  qilish  va  jo’natish  marshrutlarida  kalitli  bog’liqlik  bilan 

jihozlanmagan markazlashtirilmagan strelkalarning kalitlari stansiyaning navbatchisi yoki strelka 

postining katta navbatchisida, jihozlanganlarida esa – strelka postining ijro postida yoki stansiya 

navbatchisining farmoyishi apparatida saqlanishi lozim. 

Peregonlarda,  shuningdek,  oraliq  stansiyalarning  qabul  qilish-jo’natish  yo’llari 

lokomotivsiz  tarkiblar  yoki  alohida  vagonlar  bilan  band  etilgan  hollarda  kalitli  bog’liqlik  bilan 

jihozlanmagan  berk  strelkalarning  kalitlari  stansiyaning  navbatchisida  saqlanishi  shart.  Boshqa 

turdagi  eng  mas’ul  strelkalarining  (razryadli  yuk  ortilgan  vagonlar,  tiklash  va  o’t  o’chirish 

poezdlari  turishi  uchun  ajratilgan  yo’llarga  yo’naltiruvchi,  asosiy  yo’llar  o’rtasidagi,  tutib 

qoluvchi  berk  yo’llar  strelkalari  va  h.z.)  kalitlarini  saqlash  tartibi  va  ushbu  strelkalar  ro’yxati 

stansiyaning texnikaviy-boshqaruv aktida belgilanadi. 

192.

  Manyovr  harakatlarida  strelkalarni  o’tkazish  manyovrlarga  rahbarlik  qilayotgan 

shaxsning  farmoyishiga  binoan  signalchilar  yoki  strelka  postining  navbatchilari  tomonidan 

amalga oshiriladi. 

Elektr markazlashtirish mavjud stansiyalardagi manyovr harakatlarida strelkalar stansiya 

navbatchisi  yoki  markazlashtirish  posti  operatori  tomonidan  o’tkaziladi.  Strelkalar  markaziy 

boshqaruvdan  mahalliysiga  berilganda,  shuningdek,  strelka  posti  navbatchilari  xizmat 

ko’rsatmaydigan  markazlashtirilgan  strelkalarda  manyovrlar  amalga  oshirilganda  tuzish  yoki 

lokomotiv  brigadalarining  xodimlari,  konduktorlar,  park  navbatchilari,  stansiya  navbatchilari, 

stansiya  boshlig’i,  yuk  va  bagajni  qabul  qilib-topshiruvchilar,  lokomotiv,  vagon  depolarining 

xodimlari va boshqalarga strelkalarni o’tkazishga ruxsat beriladi. Shunday strelkalarning raqami 

ko’rsatilgan  holda  stansiyalarning,  hamda  manyovrlar  paytida  ushbu  strelkalarni  o’tkazishga 

---

45 

 

ruxsat  berilgan  xodimlarning  ro’yxati  va  strelkalarni  o’tkazish  tartibi  DATK  mintaqaviy  temir 

yo’l uzeli boshlig’i tomonidan o‘rnatiladi. 

(192  band  ikkinchi  xatboshii  "O'zdavtemiryo'lnazorat"  DI  boshlig'ining  2003  yil  27 

yanvar 1/6-7-02 son ko'rsatmasiga muvofiq o'zgartirildi).

 

Markazlashtirilgan strelkani o’tkazishdan oldin unga xizmat ko’rsatuvchi xodim poezdlar 

harakati  va  manyovr  ishlari  bo’yicha  Yo’riqnomada  belgilangan  tartibga  muvofiq  strelkali 

o’tkazgich harakat tarkibi bilan band etilmaganligiga ishonch hosil qilishi shart. 

193.

 Strelkali o’tkazgichda ta’mir ishlarini bajarish zarur bo’lganda signalchi yoki strelka 

postining  navbatchisi  (strelka  postining  katta  navbatchisi),  yo’l  distansiyasi  yoki  signalizatsiya 

va  aloqa  distansiyasi  xodimlarini,  faqat  stansiya  navbatchisining  ruxsati  bilan  ta’mir  ishlarini 

bajarishga qo’yishi mumkin. 

Ta’mir ishlari tugagandan so’ng signalchi, strelka postining navbatchisi (strelka postining 

katta  navbatchisi)  strelkali  o’tkazgichning  holati  xavfsiz  harakatni  ta’minlashiga  ishonch  xosil 

qilib, bu xaqda stansiya navbatchisiga xabar qilishlari lozim. 

194.

  Stansiya  yo’llaridagi  strelkali  o’tkazgichlar,  jumladan,  boshqa  xo’jalik  va 

tashkilotlar  tasarrufiga  berilgan  yo’llarning  tutashuvidagi  strelkali  o’tkazgichlar  stansiya 

boshlig’ining ixtiyorida bo’ladi. 

Boshqa  xo’jalik  va  tashkilotlar  yo’llaridagi  strelkali  o’tkazgichlar,  tegishli  temir  yo’l 

bo’linma va tashkilotlar boshliqlarining ixtiyorida bo’ladi. 

Stansiya va tegishli bo’linmalar boshliqlari ixtiyorlaridagi strelka o’tkazgichlarning toza 

va soz holda bo’lishini, shuningdek, strelka o’tkazgichlarning tozaligini, soz ishlashini va yaxshi 

yoritilishini ta’minlashlari lozim. 

195.

  Texnikaviy  holatini  nazorat  qilish,  tozalash,  moylash,  mahkamlash  va  ayrim 

boltlarni  almashtirish  ishlari:  markazlashtirilmagan  strelkali  o’tkazgichlarda  -  ularga  xizmat 

qiladigan  strelka  postining  navbatchilari;  markazlashtirilgan  strelkali  o’tkazgichlarda  -  yo’l 

distansiyasi xodimlari tomonidan amalga oshiriladi. 

Markazlanshtirilgan,  shuningdek,  strelka  posti  navbatchilarining  tasarrufida  bo’lmagan 

markazlashtirilmagan  strelka  o’tkazgichlarning  texnikaviy  holatini  nazorat  qilish,  tozalash, 

moylash, mahkamlash va ayrim boltlarni almashtirish ishlari tartibi DATK mintaqaviy temir yo’l 

uzeli boshlig’i tomonidan o‘rnatiladi. 

(195  band  ikkinchi  xatboshi  "O'zdavtemiryo'lnazorat"  DI  boshlig'ining  2003  yil  27 

yanvar 1/6-7-02 son ko'rsatmasiga muvofiq o'zgartirildi).