O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligining 2019 yil "25"areldagi "107" sonli buyrug’ining2-ilovasi bilan fan dasturi ro’yxati tasdiqlangan

A. Epitelial sindrom – terining, quloq chig’anog’ining va shilliq qavatlarining rangparligi, terining ixtioz darajasigacha qurishi va pigmentatsiyalanishining buzilishi, soch va tirnoqlar distrofiyasi, tishlarning simptomsiz kariesi, anoreksiya, angulyar atrofik stomatit, glossit, gastrit, duodenit, ovqatning hazm bo’lishi va so’rilishining buzilishi, ko’ngil aynishi, qusish va boshqalar bilan xarakterlanadi. Yana U.Osler tomonidan 1908 yilda yozilgan «ko’kish sklera» simptomi ham xarakterli. Bu simptom-skleraning ko’kish rangi temir yetishmovchilik anemiyasi bilan kasallangan bemorlarning 87% ida topiladi, bu uning rangparlikdan ko’ra muhimroq belgi ekanligini isbot qildi. Temir yetishmovchiligida kollagen sintezi buziladi, shuning uchun yupqalangan skleralardan chorioidea, tomir tutamlari ko’rina boshlaydi. Bu esa skleralarning ko’kish tus olishiga olib keladi.

Teri va shilliq qavatlarning oqimtirligi, ayniqsa quloq suprasi, tirnoqlar va lab oqimtir tusga kiradi. Turi quruq, qo’l, oyoq, og’iz burchagi yoriladi, anulyar stomatit, glossit kuzatiladi. Til so’rg’ichlari atrofiyalanadi, disfagiya, tirnoqlar deformatsiyalanadi, yassilanadi, yupqa, sinuvchan bo’ladi. Mushaklar tonusi pasayadi va u bilan bog’liq kulganda, yo’talganda siydik tuta olmaslik ko’riladi. Oshqozon-ichaklarda so’rilish buziladi, ta’m o’zgaradi (bo’r, ko’mir, loy, kesak ... iste’mol qilishga intilish kuchayadi.