O`zbekiston Respublikasi Sog`liqni saqlash vazirligi

Davlat standart namunalari
(GSO-
DSN), 
ishchi standart namunalari
(RSO-ISN) va 
guvoh moddalarning standart 
namunalariga 
bo‘linadi.
Davlat standart namunalari farmakopeya maqolasi bilan tasdiqlanib, DSNning katalogiga 
kiritiladi. Ular dori vositasi uchun sifat standarti ishlab chiqqan korxona tomonidan tuziladi. 
Ishchi standart namuna sifatida odatda MX talabiga javob beradigan dori moddasidan 
foydalaniladi. 
Guvoh moddaning standart namunasi uchun DSNni yoki ISNdan olish mumkin. Davlat 
standart namunasining yorlig‘ida uning faolligi yoki foiz miqdori ko‘rsatiladi. Agar bu qiymatlar 

---

14 
ko‘rsatilmagan bo‘lsa, DSN si 100%li deb hisoblanadi.Guvoh moddaning standart namunasidan 
dori vositasi tarkibidagi yot aralashmalarni aniqlash maqsadida foydalaniladi. Davlat standart 
namunalari uchun me'yoriy texnik hujjatlar Dunyo Sog‘liqni saqlash tashkilotining Xalqaro 
standart namunalar uchun qo‘ygan talablarini e'tiborga olgan holda ishlab chiqiladi. Britaniya 
farmakopeyasiga 500 ga yaqin, AQSh farmakopeyasida 1300 ta, Dunyo bo‘yicha esa 3700 dan 
ortiq dori vositalari va ularning aralashmalari uchun standart namunalar mavjud. Standart 
namunalarni yaratish va ishlab chiqarish jarayoni juda mashaqqatli va qimmat jarayon bo‘lib, 
ularning narxi dori vositalarning narxiga nisbatan bir necha marta yuqori bo‘ladi. Rossiya 
federatsiyasida 70 ga yaqin standart namunalar ro‘yxatga olingan. Har bir davlat standart namunasi 
o‘zining qo‘llanilish sohasiga ega bo‘lib, ularni boshqa maqsadlarda, shu jumladan dori vositasi 
sifatida ham qo‘llash mumkin emas. Dunyo Sog‘liqni saqlash tashkilotining standart namunalar 
uchun qo‘ygan talablariga ko‘ra dori moddasining chinligini aniqlash maqsadida ishlab chiqarilgan 
SNdan uning miqdorini aniqlash uchun foydalanib bo‘lmaydi. JSST tavsiyalari asosida ishlab 
chiqilgan «Dori vositalari sifatini nazorat qilish uchun qo‘llaniladigan Davlat standart namunalarini 
qayta ishlash, ishlab chiqarish va taqsimlash bo‘yicha umumiy tavsiyalar»da DSNlarini 
baholashning quyidagi tasnifi keltirilgan: DSNlarning chinligini aniqlash uchun qo‘llaniladigan 
usullar.IQ-spektrometrik usul (standart spektr yoki DSNning attestatsiyalangan spektri bilan 
taqqoslash).Yadro magnit rezonansi spektrometrik usuli.Mass- spektrometrik usuli.Rentgen 
difraktsion kristallografik usul.Element tahlili.UB- spektrometrik usul.Boshqa usullar (masalan, 
titrimetrik usullar). 
SN sifatini biroz o‘zgarishi aniqlanishi bilan uning qo‘llanilishi to‘xtatilib, ushbu seriyadagi 
ishlatilmagan standart namunalar o‘ramlarini yig‘ishtirib olish haqida xabar tarqatiladi.