O’zbеkiston rеspublikasi sog’liqni saqlash vazirligi


QORIN BO‘SHLIG‘I A’ZOLARINING QON BILAN TA’MINLANISHI



Download 0,86 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/4
Sana03.04.2022
Hajmi0,86 Mb.
#526320
1   2   3   4
Bog'liq
13-mavzu 08ccd38ab8ec2e2dee670230c0da58e3

 
QORIN BO‘SHLIG‘I A’ZOLARINING QON BILAN TA’MINLANISHI, 
VENOZ QON OQIB KETISHI
Qorin bo‘shlig‘i yukorigi kavat a’zolari, asosan, korin aortasidan chikuvchi 
korin stvoli xisobiga kon bilan ta’minlanadi. Korin stvoli kalta, lekin yugon bulib, 
uzunligi 2,0-2,5 sm keladi va korin aortasidan XII kukrak umurtkasi damida 
boshlanadi va keyinchalik 3 ta tarmokka: jigarning umumiy arteriyasi, a. hepatica 
conmunis, a.gastrica sinistra va talok arteriyasi, a. lienalis larga bulinadi. Talok 
arteriyasidan oshkozonning katta egriligi buylab ketuvchi a.gastroepiploica sinistra 
va oshkozon tubiga boruvchi a.a.gastrici breves lar boshlanadi. A.hepatica 
communis uz navbatida a.hepatica propria, a.gastroduodenalis va a. gastrica dextra 
larga bulinadi. A.gastroduodenalis uz yunalishida a. pancreaticoduodenalis superior 
va a.gastroepiploica dextra ga bulinadi va oxirgi arteriya oshkozonning katta 
egriligiga yunaladi. A.hepatica propria jigar - un ikki barmokli ichak boylamining 
ichida jigar darvozasiga boradi va u erda chap va ung jigar arteriyalariga bulinadi, 
ung jigar arteriyasidan esa ut pufagi arteriyasi, a.cystica boshlanadi va u umumiy 
jigar ut yuli, ut pufagi yuli bilan birgalikda Kalo uchburchagini xosil kiladi. Bunda 
a.cystica bu uchburchakning asosini tashkil kiladi. Bu uchburchakning axamiyati 
shundan iboratki, ut pufagi buyinchasidan boshlab olib tashlanganda kup kon 
ketishini oldini olish uchun dastlab a.cystica boglanadi. Lekin bu uchburchakni 
asosini a.cystica xamma vakt xam xosil kilavermaydi, ba’zan a.hepatica dextra xam 
tashkil kiladi, bu xolatda ushbu arteriya boglanib kolsa, bemor utkir jigar 
etishmovchiligidan xalok buladi, chunki jigarning ung bulagi nekrozga uchraydi. 
Korin bushligi pastki kavati a’zolari korin aortasidan boshlanuvchi yukorigi 
ichak tutkich arteriyasi va pastki ichak tutkich arteriyasi xisobiga kon bilan 
ta’minlanadi. YUkorigi ichak tutkich arteriyasining birinchi tarmogi bulib 
a.pancreaticoduodenalis 
inferior 
xisoblanadi 
va 
yukori 
kavatdagi 
a.pancreaticoduodenalis superior bilan anastomoz xosil kiladi. Bu anastomoz korin 
bushligi yukorigi va pastki kavat a’zolari urtasidagi boglanuv bulib xisoblanadi, 
lekin bu anastomoz kollateral kon aylanishi uchun etarli emas A.mesenterica 
superior dan kundalang chambar ichakka a.colica media, yukoriga kutariluvchi 
chambar ichakka a.colica dextra, kur ichak va yonbosh ichakning oxirgi kismiga 
a.illocolica lar chikadi. Oxirgi arteriyadan chuvalchangsimon usimtani kon bilan 
ta’minlovchi a.appendicularis boshlanadi. Ingichka ichak yunalishida 18-20 ta a.a. 
interstinales (a.a. yeyunalis va a.a. iliaca) lar yukorigi ichak tutkich arteriyasidan 
boshlanadi. 
Korin aortasidan III bel umurtkasi damida pastki ichak tutkich arteriyasi, 
a.mesenterica inferior boshlanadi va uz yunalishida pastga tushuvchi chambar 
ichakka a.colica sinistra, sigmasimon ichakka a.sygmoidea va tugri ichakning 
boshlanish kismiga a.rectalis superior larni beradi. Yugon ichakning chap tomonida, 
flexura lienalis atrofida, a.colica media va a.colica sinistra ravok shaklida kushiladi 
va bu ravok Riolan arterial ravogi, arcus Piolani deyiladi. Korin bushligi 
a’zolarining venalari arteriyalariga parallel xolda yunaladilar. Korin bushligining 
xamma tok a’zolaridan venoz kon darvoza (kopka) venasi (v.porta) ga yigiladi va u 
jigarga konni olib boradi. Jigar sirrozi yoki darvoza venasini usmalar bilan ezilishi 


natijasida portal kon aylanishi buziladi, bu xolda portal sistemada kon bosimining 
kutarilishi ruy beradi. Konning okib ketishining kiyinlashuvi oshkozon, kizilungach, 
ichaklar venalarida turgunlikka olib keladi, buning natijasida suyuklikni tomirlar 
devorida utib, korin bushligida (assit) yigilishi kuriladi. Kupincha bunday xollarda 
tulib ketgan venoz tomirlarning yorilib ketishi kuzatiladi. Kupchilik xolatlarda 
bunday yorilib ketishlar oshkozon va kizilungachning shillik pardasi ostidagi venoz 
chigallarida ruy beradi. Portal gipertenziya avval oshkozon va kizilungach venoz 
tomirlarning shu anastomozlar orkali kaval sistemaga kon okib ketishini 
kuchayishiga olib keladi. Keyinchalik esa, kompensator imkoniyatlar tugagandan 
sung, bu venalarning varikoz kengayishi va ularning yorilib ketishi kuzatiladi va 
kon tuxtatish juda katta kiyinchiliklar bilan boradi. Venalarni boglash, shishadigan 
zond bilan venalarni kisish yoki kizilungach va oshkozon shillik pardaning sovutish 
bilan maxalliy kon tuxtatish vaktinchalik effekt beradi. Effektni yaxshilash uchun 
yirik venalar orasida sun’iy portokaval anastomozlar (masalan, splenorenal 
anastomoz) xosil kilish zarur. 
Darvoza venasi asosan 2 ta venaning- v.lienalis va v.mesenterica superior 
ning kushilishidan, 1 bel umurtkasining damida, oshkozon osti bezi boshchasining 
orkasida xosil buladi. V.mesenterica inferior darvoza venasiga, yukorigi ichak 
tutkich venasiga kuyilishi yoki kam xollarda shu ikkala vena bilan birgalikda v.porta 
ni xosil kilishda katnashishi yoki tugridan tugri darvoza (kopka) venasiga kuyilishi 
xam mumkin. V. portaning anatomik va xirurgik uzunliklari tavofut kilinadi. Uning 
anatomik uzunligi xosil bulgan joyidan to jigar darvozasigacha davom etib, uzunligi 
6-8 sm ga teng. Xirurgik uzunligi esa shu venaning lig hepatoduodenalis tarkibidagi 
kismi bulib, uning uzunligi 4-6 sm ga teng buladi. 
Korin bushligining limfatik sistemasiga kelsak, ikki xil - parietal yoki 
abdominal limfa tugunlari xamda visseral limfa tugunlari farklanadi. Parietal limfa 
tugunlari aorta va pastki kavak vena atrofida joylashsa, visseral limfa tugunlari 
korin stvoli, yukorigi va pastki ichak tutkich arteriyalari atrofida joylashadi. Son 
jixatdan visseral limfa tugunlari kupchilikni tashkil etadi: oshkozon soxasida 4 ta 
gurux, jigar arteriyasi buylab 5, va eng kup, a.mesenterica superior yunalishida 
ichak tutkichida joylashgan (xammasi bulib 300 tagacha limfa tugunlari bor). 
Visseral limfa tugunlari 1-chi tartibdagi regionar tugunlarga kiradi, ular uz 
navbatida aorta va pastki kavak vena yunalishida yotgan III tartibdagi limfa 
tugunlari bilan limfa tomirlari orkali tutashgan. Tugunlarning shunday joylashishi 
ularning metastazlar bilan zararlanish lokalizatsiyasini topishni kiyinlashtiradi. 
Innervatsiyasi: korin bushligi a’zolari ikkita asosiy manba-parasimpatik 
sistema - p.p.vagi va simpatik sistema plexus coeliacus dan nervlarni oladi. 
Adashgan nervlar korin bushligining yukori kavati a’zolariga, xamda korin 
chigaliga tugridan-tugri tarmoklarini beradi. Korin chigaliga yana n.splanchnicus 
mayor et minor ning tarmoklari, bel soxasi simpatik poyaning yukorigi 
tugunlarndan, aortal nerv chigalidan va kisman ung diafragmal nervlarning 
tarmoklari boradi. 
SHunday kilib, korin chigali soxasida xususiy aortal chigal, p.p. vagi ning 
oxirgi tarmoklari n.n. splanchnici va n.frenicus dexter ning tarmoklarini kushilishi 
yuz beradi. 


SHu erdan katta kon tomirlar yunalishi buylab oshkozon va ichaklarga 
vegetativ innervatsiya tarkaladi. Simpatik chigalning eng kattalari truncus coeliacus 
atrofida xosil buladi va bu erdan simpatik xamda parasimpatik tarmoklar korin 
bushligi yukorigi kavatining xamma a’zolariga tarkaladi. SHunday katta chigallar 
a.mesenterica superior asosida xosil bulib, uning tarmoklari ichaklarga etadi, korin 
chigali bilan a.renalis ustida yotuvchi buyrak chigallari chambarchas boglangan. 
SHunday kilib, korin chigalini korin bushligining miyasi deb xam atash 
mumkin. 
Korin bushligidagi xar kanday a’zoda utkaziladigan operatsiya korin bushligi 
devorini kesish, a’zoda ma’lum bir muolajani bajarish va korin devorini tikishdan 
iborat buladi. 
Korin devori Langer chiziklariga amal kilingan xolda, kavatma - kavat 
kesiladi, tukimalarni kon tomirlarni topish maksadida 0,5 sm masofadan ortikcha 
preparovka kilish mumkin emas, chunki bu erda keyinchalik tikilmay kolib ketsa, 
shu joyda tukima suyukligi (kon, limfa va x.k) tuplanib, yiringlanish kelib chikishi 
mumkin.

Operatsiya uchun kilingan laporatomik kesma korin bushligidan kon, xamma 
asboblar dokali tampon, sharik, salfetkalar olib tashlangandan sung kavatma-kavat 
tikiladi, bunda teridan tashkari xamma tukimalar ketgut bilan, teriga esa ipak bilan 
tugunli chok kuyiladi yoki Mishel skobalari kuyiladi. Korin bushligi a’zolaridan kon 
ketayotaniga ozgina bulsa xam
shubxa kilinganda, korin devori yarasi shu kon ketish manbai topilib, tuxtatilgandan 
sunggina tikiladi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Download 0,86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish