O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi

Kerakli asbob-uskunalar va yordamchi materiallar: 
1. 
25,0 g maydalangan frangula po‘stlog‘i. 
2. 
Og‘zi keng va zich yopiladigan shisha idish. 
3. 
Perkolyator - 2 ta. 
4. 
Yig‘gich kolba - hajmi 200 ml bo‘lgan. 
5. 
Shisha tayoqcha, filtr qog‘ozi, doka va chinni bo‘lakchalari. 
6. 
70% li etil spirti - etarli miqdorda. 
Ishni bajarish tartibi: 
Og‘zi zich yopiladigan shisha idishga 25,0 g, 3 mm kattalikda maydalangan va changdan 
tozalangan  frangula  po‘stlog‘idan  solinib,  ustiga  50  ml  70%  li  etil  spirtidan  solinadi  va 
aralashtirilib, bo‘ktirish uchun xona haroratida 4 soatga qoldiriladi. 
Belgilangan  vaqt  o‘tgandan  so‘ng,  perkolyator  tubiga  4  qavatli  doka  joylashtirilib, 
bo‘ktirilgan  xom  ashyo  shisha  tayoqcha  yordamida  perkolyatorga  miqdoran  o‘tkaziladi  va 
shibbalanadi.  Xom  ashyo  orasidagi  xavoni  chiqarish  maqsadida  pekrolyatorning  jo‘mragi 
ochilib,  toki  ajratma  oqib  chiqqunga  qadar  70%  li  etil  spirtidan  solinadi.  Jo‘mrakdan  suyuqlik 
chiqishi  bilan  berkitilib,  oqib  chiqqan  suyuqlik  perkolyatorga  qaytadan  solinadi  va  xom  ashyo 
ustida ―oynasimon yuza‖ xosil bo‘lgunga qadar toza ajratuvchi solinadi. 
Perkolyatorning  og‘zi  2  qavatli  polietilen  bilan  berkitilib,  24  soatga  xona  haroratida 
qoldiriladi.  Belgilangan  vaqt  o‘tgandan  so‘ng  quyidagi  tenglama  bilan  hisoblangan  tezlikda, 
perkolyatorga solingan xom ashyoga nisbatan 85% miqdorida (birlamchi ajratma) ajratma xosil 
bo‘lgunga qadar ajratma olinadi: 
V  =  K

S 
Bu erda,  
 
V  - ajratma olish tezligi 
K  - doimiy son, u 0,5 ga teng 
C  - perkolyatorga solingan xom ashyo miqdori, g 
Birlamchi ajratmaning miqdorini nazariy xisoblash: 
25,0 g xom ashyo   
-  
100% 
                
X         -  
85% 
 
                            25   
. 
  85 
                   X  = ------------
  
=
  
21,25 ml
 
                                                   
100 
Perkolyatordan  yig‘gichga  qanday  tezlikda  suyuqlik  oqib  tushsa,  xuddi  shu  tezlikda 
yuqoridagi  pekrolyatordan  toza  ajratuvchi  tushib  turishi,  shuningdek  ish  jarayonida  doim  xom 

---

 
188 
 
ashyo ustida ―oynasimon yuza‖ saqlanib turishi kerak.