O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi

Nastoyka tarkibidagi spirt quvvatini qaynash harorati bo‗yicha aniqlash. 
Qaynatish  uchun  mo‗ljallangan  idishga  40  ml  nastoyka  solinib,  unga  nastoykani  bir 
me‘yorda qaynashini ta‘minlash uchun chinni yoki ingichka shsha naycha bo‗lakchalari solinadi. 
Idishga  termometr  shunday  tushiriladiki,  uning  simobli  qismi  suyuqlikka  2-3  mm  botib  turishi 
kerak.  So‗ngra  nastoyka  bir  tekisda  qaynagunga  qadar  qizdiriladi  va  harorat  o‗zgarmas  xolga 
etgandan so‗ng  5 daqiqa vaqt o‗tgach, termometr ko‗rsatkichi yozib olinadi. Topilgan qaynash 
xaroratini bosimga to‗g‗ri kelishini  aniqlash uchun barometr ko‗rsatkichi ham yozib olinadi. 
XI  DF  ning  jadvalidan  foydalanib,  tajriba  vaqtida  kuzatilgan  bosim  760  mm  simob 
ustuniga  keltiriladi.  Bunda  har  1  mm  simob  ustunining  o‗zgarishiga  0,04
o
S  to‗g‗ri  keladi.  Bu 
tuzatgich  kuzatilgan  xaroratga  qo‗shiladi  yoki  ayriladi.  So‗ngra  tekshirilayotgan  nastoykadagi 
spirt miqdori jadval orqali topiladi (XI DF 1 juz, 28-bet). 
Masalan: valeriana nastoykasi tarkibidagi spirt quvvatini aniqlash jarayonida, nastoykaning 
qaynash harorati 80,9oS ni tashkil etgan. Agar bosim 752 mm simob ustuniga teng bo‗lsa, 
bosimlar farqi 760 – 752 = 8 mm. 
Tuzatgich 0,04
o
S x8 = 0,32
o
S 
752  mm  simob  ustuni  760  dan  kam  bo‗lganligi  sababli  tuzatgich  qaynash  haroratiga 
qo‗shiladi: 
80,9
o
S + 0,32
 o
S = 81,22
o
S 
Jadvalga binoan bu qaynash harorati 66% li spirtga to‗g‗ri keladi.