O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi

Mikrotabletkalar

Trituratsion yoki mikrotabletkalar moddalarni taxtakachlash yo‘li bilan olinmay, qoliplash usulida tayyorlanadi. Ularning massasi 0,05 g gacha bo‘ladi. Tabletkalar tarkibiga kiruvchi ta’sir qiluvchi modda kam miqdorda bo‘lsa, presslash jarayonida bosim ta’siridan portlash ro‘y berishi lozim bo‘lsa, tabletka tayyorlanadigan massa tarkibida zaxarli moddalar bo‘lganligi sababli, presslash jarayonida changlanishi va ishchilar sog‘lig‘iga, atrof muhitga zarar etkazishi mumkin bo‘lgan moddalardan mikrotabletkalar tayyorlanadi.

Mikrotabletkalarning sifatini tekshirishda ta’sir etuvchi modda miqdori va fizik mexanik ko‘rsatkichlari aniqlanadi. Mikrotabletkalar uchun o‘rtacha og‘irlikdagi farq +20% dan ko‘p bo‘lmasligi kerak. Trituratsion tabletkalarga nitroglitserin, rux sulfat, rux sulfat bilan borat kislotasi, riboflavin bilan askorbin kislotasi va boshqalar kiradi.

Bu sohada 1910 yilda rus olimi I.I.Budsko tomonidan bajarilgan doktorlik dissertatsiya diqqatga sazovordir. U ko‘z kasalliklarida ishlatiladigan dorilardan trituratsion tabletkalar tayyorlab, ko‘z tomchilari o‘rnida ishlatishni taklif etgan. Ammo bu fikr esdan chiqib, ahamiyatsiz qolib ketdi. Agar tomchi dorilarni ishlatishda hatolik 300% gacha bo‘lishini hisobga olinsa, ularni qulay mikrotabletka holida yoki hozirgi vaqtda ko‘zga ishlatiladigan “parda dori” shaklida chiqarilishi ahamiyattga ega. Mikrotabletkalarni tayyorlashda maxsus qurilma – tablekta mashinasi tipidagi dastgoh ishlatiladi.

Nitroglitserin tabletkasi (tabulettae nitroglycerini)

nitroglycerini 0,000500

Sacchari 0,009480

Glucosi 0,000963

Amyli 0,008890

Spiritus aethylici 40% q.s.

Massa tayyorlash tabletka massasini tayyorlashga o‘xshaydi. Namlangan massa granulyatordan o‘tkazilib, dastgohda diametri 4 mm, og‘irligi 0,027 g dan presslanadi. Tabletkalar quritilib saralanadi. Naychalarga qadoqlanadi va sterillanadi.