O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi

11-ma’ruza. Korxona sharoitida surtmalar, linimentlar, kremlar,

pastalar va gellarni tayyorlash texnologiyasi.

Reja

1. YuDSHning ta’rifi, tavsifi va tasnifi.

2. YuDSH korxona sharoitida ishlab chiqarish.

2.1. Tayyorlash jarayonlari

2.2. Asbob-uskunalar

3. YuDSHning sifatini baholash

Surtmalar. Bu dori turlari boshqa maxalliy ishlatiladigan dori vositalariga nisbatan yuqori qulaylik va imkoniyatlarga ega bo‘lib, ular o‘z navbatida gidrofob, adsorbsion va gidrofil surtmalarga bo‘linadi.

Gidrofob surtmalar. Bu surtmalar uglevodorodli asoslar (vazelin, vazelin moyi, parafin) yordamida tayyorlanib, tarkibida boshqa turdagi lipofil xossali yordamchi moddalarni ham saqlashi mumkin (o‘simlik va hayvon moylari, mumlar, sintetik glitseridlar va suyuq polialkilsiloksanlar). SHuningdek, ularni tarkibida juda kam miqdorda suv yoki dori moddalarining suvli eritmalari ham bo‘lishi mumkin. Gidrofob surtmalar ishlatilish davrida yutilish (xavo bilan muloqotni to‘xtatish), suv bilan qiyin yuvilish, eksudatlar bilan qiyin aralashish va terini bo‘shashtirish xossalariga egadir.

Absorbsion surtmalar. Bu surtmalar ham gidrofob xossali bo‘lib, teriga surtilish davomida eksudatni o‘ziga absorbsiyalash (emulgirlash)xossasiga ega bo‘ladi.

Gidrofil surtmalar. Bu surtmalar giperosmolyar xossali bo‘lib, ular katta miqdordagi eksudatlarni absorbsiya qilish imkoniyatiga egadir.