O`zbekiston respublikasi sogliqni saqlash vazirligi

MASHGUOTNI O`TKAZISH BO`YICHA KERAKLI KO`RGAZMALI QUROLLAR

1. 
   Otorinolaringologiya fanini rivojlanishiga munosib xissa qo`shgan
   

olimlarni fotosuratlari.

2. 
   Burun va burun yondosh bo`shliqlarini normal anatomik tasvirlari.
   
3. 
   Normal rinoskopik ko`rinish.
   
4. 
   Surunkali rinitlar: kataral, gipertrofik, atrofik va ozena.
   
5. 
   Burun yondosh bo`shliqlarining surunkali kasalliklari.
   
6. 
   Burun yondosh bo`shliglarining rentgenogrammalari.
   
7. 
   Burun yondosh bo`shliglaridagi jarroxlik amaliyotlari tasvirlari
   

(etmoidotomiya, gaymorotomiya va frontotomiya).

8. 
   Burun chipqoni tasviri
   
9. 
   Burundan qon ketishi tasviri
   
10. 
    Burunga oldingi va orqangi tampon qo`yish.
    
11. 
    Burun yondosh bo`shliqlarini surunkali kasalliklari.
    
12. 
    Burun yondosh bo`shliglarining punktsiyasi.
    
13. 
    Negatoskop, kodoskop, diafanoskop. Burunni tekshirish va muolaja
    

utkazish xolatlarini namoish etuvchi videofil`mlar.

Mavzu buyicha bemorlarni namoyish etish.

AMALIY MASHGULOTNI UTKAZISH XRONOLOGIK ARITASI

№	Mashgulot tartibi 180 (min.)	Mashgulotning amaliy kismining taxlili	Guruxlardagi talabalar soni
1	Mashgulotni tashkiliy kismi	5	7-8 talaba
2	Talabalarni boshlangich (mustakil tayyorgarligini) bilimini mavzu savollariga asoslanib tekshirish: YOzma: Ogzaki	30 20	-*-
3	Mashgulotning amaliy kismini (tekshiruv usullari, tablitsa va slaydlarni, kompyuter prezentatsiyalarini) namoyish kilish	40	-*-
4	Ukuv xonasida talabalarni mustakil ishlari (otoskopiyani bajarishni ukuv xaritasi va yunaltiruvchi asosi yordamida va ukuv kullanmalari orkali urganish, bemor va kasallik tarixi va LOR kasalliklari atlasi bilan ishlash, tablitsalardan foydalanish.)	40	-*-
5	Materialni uzlashtirish darajasini baxolashda ziddiyatli masalarini echish, bemorda rinoskopiya usulini bajarishini nazorat kilish, uslubiy kullanmani tekshirish, baxolash.	35	-*-
	Mashgulotni yakunlash	10	-*-

AMALIY MASHGULOTNI UKUV XARITASI

(Talabalarni mustakil auditoriya ishi uchun).

KASALLIK TARIXINI YOZISH UCHUN USLUBIY TAVSIYANOMA

Kasallik tarixiga bemorning asosiy shikoyatlari LOR a’zolaridan boshlanib yoziladi. Sungra kasallik tarixi va xayot tarixi, ob’ektiv tekshirish natijalari yoziladi.

Anamnesis morvi - shaklda xozirgi kasallikni kanday boshlangani (kasallik sababi) kechishi, kanday boshlanganidan, statsionarga kelguncha davr. Bu kasallikda kanday davolash usuli kachon utkazilganligi va uning foydasi albatta kursatiladi.

Anamnesis vitae - bu bulimga bemorning umumiy ma’lumotlari, rivojlanishi, irsiyati, maishiy va mexnat sharoiti, zararli odatlari, allergik anamnezi aniklanadi. Allergik xolatlar, dori - darmonlar, ozik-ovkatlar va x.k. sezuvchanlik, bronxial astma, revmatizm, tumov, diatez, kvinke shishi, eshak emi va b.

Status praesens - bemorning umumiy axvoli (konikarli, urta, ogir va x.k.). Ichki a’zolar buyicha kiskacha yozuv (YUKT sistemasi, NO sistemasi, OI sistemasi va x.k.).

Lor status

Burun va burun yon bo’shlqlari.

Tashki burunda shaklning uzgarishi bor – yo’kligi, yuzning peshona yoki yukori bushligi soxasidagi uzgarishi. Pal’patsiyada aniklangan tekshirish natijasi, peshona, yukori jag bo’shlqlarining oldingi va pastki devori, uch shoxli nervning 1-2 shoxning chikish joyi (agar ogrikli va shish bo`lsa aniklangan joyi va xarakteri).

Burundan nafas olish paxta bilan ungdan va chapdan tekshirilganda ravon yoki nafas olishi kiyinligini xarakteri, xid bilish saklangan yoki kay darajada buzilgan. Oldingi rinoskopiyada burun daxliz soxasi ravon, burun tusigi urta chizikda, burun bushligi shillik kavati pushti rangda, nam, burun yo’llari toza, burun chiganoklari kattalashmagan, burun yo’llarida ajralma yo’k. Patologiyada - burun chiganoklarini xolatini, burun yo’llaridagi ajralmani, katkalokni va x.k. tariflash kerak. Burun yon bo’shlqlari rentgenografiyasida uzgarishlar va gaymorov bo’shlq funktsiyasidagi natijalar kursatiladi. Regionar limfa tugunlari jag osti, jagning oldingi va orkangi limfa tugunlari (kattalashish darajasi, ogrikligi). Ogiz bushligi – ogizni ochilishi ravon (trizm bulganda uning xarakteri) kiskacha: labning shillik kavati, rangi, milk, yonokning ichki yuzasi, kattik va yumshok tanglay xolati, sulak bezlarini chikaruv nayi (kulok oldi, jag osti, til osti sulak bezlari). Burun - xalkum - ravon (yoki limfoid bezining gipertrofiyasi (1-2-3 darajali), burun xalkum shillik kavati pushti, nam, xonalar ravon (yoki pastki, urta, yukori burun chiganoklarining orka kismi yugonlashgan, yoki xoanal polip yoki usmaning kattaligi).

Eshituv nayini chikish kismi yaxshi farklanadi, ravon (yoki nay atrofi bezining kattalashishi) burun xalkumni barmok bilan tekshirishda, palpatsiyada aniklangan dalillar kursatiladi.

TALABALARNI MUSTAKIL AUDITORIYA ISHI

Talaba birinchi kundan boshlab peshona reflektoridan foydalanish usulini urganadi:

a) yoruglik manbai tekshiriluvchini ung tomonida joylashgan bulib, ung kulok suprasi bilan bir xil tekislikda turadi.

b) peshona reflektori tekshiruvchini peshonasiga tasmasi yordamida boglanib, reflektor chap kuz soxasida turadi. Bunda tekshiruvchi ung kuli bilan peshonasiga tasmasi yordamida boglanib, reflektor chap kuz soxasida turadi. Bunda tekshiruvchi ung kuli bilan ung kuzini tusib, chap kuz kurish maydoni reflektor teshigi orkali kaytgan yoruklik nurini tutishi kerak, shunda kuruvchi a’zolar ikkala kuz bilan bir xilda kuriladi.

V) Talabalar plakatlarni kurib, rasmlarni chizishib, bir-birlarida burunni tekshirib, rinoskopiyalar utkazadilar. Xid bilish, nafas olishni tekshirib, burunga tomir torayturuvchi dorilar kuyishadi va rentgenografiyalarni korishadi.

G) Mulyaj, rangli rasmlar: tashki burun, burun bo’shlqini lateral va medial devorlari, burun yondosh bo’shlqlarini rentgenologik rasmlari, videofilm, slaydlar, kodoskop, diafonoskop, Ritter zondi, Kulikov ignasi, burun yondosh bo’shlqlarini surunkali kasalliklari va asoratlangan turlarida jarroxlik usullaridan kullaniladigan asboblar va boshkalar.

e) YOsh bolalardagi bodomcha bezlari gipertrofiyasi va burun xalkum adenoidi, xalkumni atrofik, subatrofik, granulyoz kasalliklarini kuratsiya kilish.

L) Surunkali tonzilitda umumiy va maxalliy belgilarni (Gize, Zak, Proeobrajenskiy belgilari va lakunalarda yiringli detritlar xosil bulishlarini) urganish.

O) Surunkali tonzilitda dori-darmonlar bilan lakunalarni yuvish, galvanokaustika, kirioterapiya, fizioterapiya davolarini kullash.

P) Toksik allergik shaklida jarroxlik usulini kullash.

K) Tonzilotomiya tashrixini kuzatish.

N) Burun xalkumni adenoid bezini gipertrofiyasida orkangi rinoskopiya va kursatkich barmok bilan paypaslab tekshirish.

G) Burun xalkumni adenoid bezini gipertrofiyasini usmirlar angofibromasi,

TALABALALAR UCHUN

AMALIY KUNIKMALAR RUYXATI.

I. Burun va burun yondosh bo’shlqlarini kurish va davolash texnikasi:

1. Oldingi va orkangi rinoskopiya.

2. Burunga dori surtish

3. Burun bushligi shillik kavatidan surtma olish

4. Burun bushligi yuvish

5. Burun bushligi kavatiga dori surtish va kuydirish.

6. Burun bushligiga dori kuyish.

7. Burun bushligidan yot jismni olish (usuli).

8. Burun bushligini oldingi va orkangi tamponadasi.

9. Tuxtasimon boglov kuyish

10. Maxalliy ogriksizlantirish.

11. Burun tusigi abstsessini yorish (uslubi).

12. Gaymorovo bushligini punktsiya kilish (uslubi).

13. Burun suyak repozitsiyasi (uslubi).

14. Burun yon bushligini rentgenogramma kilish.
«Qanday?» ierarxik diagrammasi

Diagrammani tuzish qoidalari bilan tanishiladi. YAkka (juftlikda) diagramma tuziladi. Natijalar taqdimoti Juftlarga birlashadi, o`z diagrammalarini taqqoslaydi va qo`shimchalar kiritadi.

«QANDAY?» IERARXIK DIAGRAMMASI

-muammo ҳaqida butunligicha umumiy taassurot olish imkonini beruvchi mantiqiy bir qator savollar.Tizimli, ijodiy, taҳliliy mushoҳada qilish ko`nikmalarini rivojlantiradi.

«Qanday?» diagrammasini qurish qoidalari

1 Ko`p ҳollarda sizga muammolar ҳal etishda «Nima qilish kerak?» ҳaqida o`ylashga ҳojat bo`lmaydi. Muammo asosan «Buni qanday qilish kerak?» qabilida bo`ladi.

«Qanday?» - muammoni ҳal etishda asosiy savol ҳisoblanadi.

«Qanday?» ierarxiya diagrammasi muammo ҳaqida butunligicha umumiy tasavvurga ega bo`lishga imkon beradigan savollar mantiqiy zanjiri ko`rinishida bo`ladi.

Ketma-ket ravishda «Qanday?» savolini qo`yish orqali siz faqat muammoni ҳal etishning barcha imkoniyatlarini tadqiq etibgina qolmay, balki ularni amalga oshirish usullarini ҳam o`rganasiz.

Diagramma strategik darajadagi savol bilan ish boshlaydi. Muammoni ҳal etishning pastki (quyi) darajasi birinchi navbatdagi ҳarakatlar ro`yxatiga mos keladi.

2 O`ylamay, baҳolamay va ularni o`zaro solishtirmay tezlikda barcha goyalarni yozish lozim bo`ladi.

3 Diagramma ҳech qachon tugallanmaydi: unga yangi goyalarni kiritish mumkin bo`ladi.

4 Agarda savol sxemada bir qancha «shoxlar»da qaytarilsa, demak u nisbatan muҳimdir. U muammoni ҳal etishning muҳim qadami bo`lishi mumkin.

5 YAngi goyalarni grafik ko`rinishda qayd etishni o`zingiz ҳal eting: daraxt yoki kaskad ko`rinishida, yuqoridan pastga yoki chapdan o`ngga. eng muҳimi esda tuting: nisbatan ko`p miqdordagi foydali goyalar va muammo echimlarini topishga imkon beradigan usul eng maqbul usul ҳisoblanadi.

6 Agarda siz to`gri savol bersangiz va optimistik bo`lsangiz, u ҳolda diagramma (texnika) ҳar qanday muammo echimini topib berishni kafolatlaydi.

Darsning sungida ukituvchi kiska tarzda darsga xotima berib xulosa kiladi va utilgan mavzu buyicha talabalar bilimini baxolaydi.

Mustaҳkamlash uchun testlar:

1. Burundan qon ketishiga asosiy sabab nima?

A) Xafaqon kasalligi, jigar kasalligi.

B) YUqumli kasalliklar

V) Oshqozon kasalligi

G) Qon kasalligi

D) YUrak va qon-tomir kasalligi

2. Burunni qaysi qismidan ko`proq qon ketishga sabab bo`ladi?

A) Oldingi qismi

B) Pastki qismi

V) Kissel’bax zonasi

G) Orqangi kismi

D) Burun tubi

3. Kissel’bax maydoni qaerda joylashgan

A) Burun to`sigini orqangi qismida

B) Pastki burun chiganogida

V) Burun to`sigini oldingi- pastki qismida

G) Dimog suyagida

4. Buruning orqa tamponadasi qanday asoratlar beradi?

A) Burun - ҳalqumdan qon ketishi

B) O`tkir o`rta otit

V) Tashqi otit

G) tubootit

D) ezofagit

5. Burun to`sigi jarroxligida qanday asoratlar kuzatish mumkin?

A) Ҳalqum arteriyasidan qon ketish

B) Burun to`sigida teshik paydo bo`lish, burun belini cho`kishi

V) Burundan qon ketishi

G) Kovak vena trombozi

6. O`tkir gaymoritni rinoskopik belgilari.

A) Burun to`sigini qiyshayishi

B) Bosh ogrishi, yo`talning kuchayishi

V) O`rta va umumiy burun yo`lida yiring to`planishi

G) YUqori burun yo`lida polip

D)Burun shilliq qavatlarini qizarishi

7. Odontogen gaymorit bilan bemorlarni davolash rejasiga nimalarni kiritish mumkin?

A) Peshona bo`shlig’ini zondlash

B) Galvirsimon labirint kataklarini yuvish

V) Tishlar sanatsiyasi

G) Burun ҳalqum sanatsiyasi

8. Burun ҳalqum shikastlanishi qaysi a`zolarni shikastlanishi bilan birgalikda yuz beradi?

A) Burun bo`shligi medial devori bilan

B) Burun yondosh bo`shliqlar bilan

V) Ko`z soqqasi bilan

G) Quloq bilan

D) Umurtqa pogonasi bilan

9. Burun shikastlanishini qanday asosiy turlari mavjud

A) Tashqi burunni qiyshayishi

B)Burun yumshoq to`qimasini yirtilishi

V)Togay va suyaklarni oddiy va murakkab sinishi

G) Burundan qon ketish

D) Ko`z soqqasini shikastlanishi

10. Tashqi burun qiyshayishi kuzatilmasa, bu xolatda burun suyaklarni singanligini qanday aniqlash mumkin?

A) Paypaslash yordamida

B) Rentgenologik tekshirish orqali

V) Diafonoskopiyada

G) Zondlash orqali

D) Punktsiya qilish bilan

11. Qanday sharoitda burundan qon ketishi, orqa miya suyuqligini oqishi, va kuzoynak belgisi paydo bo`ladi?

A) Oldingi miya chuqurchalarida o`sma bo`lsa

B) Orqa miya chuqurchalari jaroxatida

V) O`rta miya chuqurchalarini yiringli yallig’lanishida

G) Yiringli etmoiditda

D) Burun jaroxati, galvirsimon suyakni sinishi bilan birgalikda kuzatilsa

12. Atrofik rinitda bemorni shikoyati

A) Burundan ko`p miqdorda ajralma kelishiga va bosh ogrishiga

B) Burundan ayrim xollarda nafas olishi qiyinlashishi

V) Burunni quruqshashi va yot jism borligiga

G)Xid bilishni pasayishi va burundan vaqti-vaqti bilan qon ketishiga

D) Burundan qon ketish va ajralma paydo bo`lishi

13. Burunni qanday kasalliklari, burun yondosh bo`shliqlarni yallig’lanishiga olib keladi?

A) Rinitlar

B) Burun yo`llarini kengligi

V) Burun-ҳalqum bezini gipertrofiyasi

G) Burun to`sigini qiyshayishi

D) Burun polipi

14. Burun yondosh bo`shliqlarni yallig’lanishida umumiy shikoyat qanday?

A) Bosh aylanishi

B) Tana xaroratini 40 S darajagacha ko`tarilishi

V) Bosh ogrish, burundan ajralma kelishi

G) Ko`rishni pasayishi, burun bitishi

D) Burundan nafas olishni qiyinlashishi,xid bilishni pasayishi

15. Burun yondosh bo`shliqlarni yallig’lanishida umumiy rinoskopik o`zgarish qanday?

A) Tashqi burun qiyshiqligi

B) Burun chiganoqlarini qizarishi va kattalashuvi

V) Burun yo`llari keng,shilliq qavatlar quruqshagan

G) O`rta va umumiy burun yo`llaridan yiringli ajralmalar kelishi

D) Burun yo`llarida xech qanday o`zgarish bo`lmaydi

16. Peshona, yuqori jag va galvirsimon suyak bo`shliqlarni o`tkir yallig’lanishida rinoskopiya uchun kanday umumiy ko`rinishlar xos?

A) YUqori burun yo`lida yiring

B) Pastki buruni chiganoqlar kattalashgan

V) Burun to`sigi qiyshaygan

G) O`rta va umumiy burun yo`llari yiring bilan to`lgan

D) Burun shillik kavatlari qizargan va shishgan

17. Sinusitlar boshqa a`zolarga qanday asoratar berishi mumkin?

A) Appenditsit

B) Ko`z flegmonasi,retrobul’bar abstsess

V) Bronxit

G) Meningit,miya abstsessi,araxnoidit

D) O`pka yallig’lanishi

18. Surunkali kataral rinitda rinoskopik ko`rinish qanday.

A) Burunda polip ko`rinadi

B) Burun shilliq qavatlari o`zgarmagan

V) CHiganoqlar ko`kimtir rangda, yuzalarida oq doglar bor.

G) Burun shilliq qavati, burun chiganoqlari qizargan, shishgan.

D)Burun yo`llari toraygan,shilimshiq ajralmalar bor

19. Gipertrofik rinit jarayoniga suyak to`qimasini gipnrtrofiyasi xam qo`shilishi mumkinmi?

A) Suyak to`qimasi gipertrofiyasi doimo kuzatiladi

B) Faqat kasallikni qaytalashin davrida kuzatiladi

V) Surunkali jarayonda mumkin

G) Qon ketganda qo`shilishi mumkin

D) Suyak to`qimasini gipertrofiyasi umuman kuzatilmaydi

20. Allergik rinitda burun shilliq qavati rangi qanday

A) Oqish sargish

B) Qoramtir kulrang

V) Siyoxrang

G) O`zgarmagan

D) Marmar – ok-kulrang

21. Oddiy atrofik rinitni rinoskopik ko`rinishi

A) SHilliq qavat quruqshagan va yupqalashgan

B) Qo`yiq, qoramtir-kulrang ajralma bilan to`lgan

V) Polipli o`simtalar bilan qoplangan

G) SHilliq qavatlar xiralashgan, yuzalarida xidsiz,oq kulrang qasmoqlar bor

D) CHiganoqlar giperplaziyasi kuzatiladi

22. Allergik tumovga asosiy sabab nima?

A) Burun yon bo`shliqlarida o`tkaziladigan jarroxlik

B) Organizmga turli allergenlar kirishi natijasida

V) YUqumli kasalliklar xisobiga

G)Irsiyat va xayot davomida allergen reaktsiyaga moyillik

D) SHilliq qavatlarni shikastlanishi sababli

23. Allergik tumovda tomir toraytiruvchi dorilar ta`sirida burun shilliq qavati qisqaradimi?

A) Qisqaradi

B) Qisqarmaydi

V) Faqat UVCH ta`sirida

G) Jarroxlikdan so`ng qisqaradi

D) Xammasi javoblar to`gri

24. Burun bo`shlig’ini yuqori devori nimadan tashkil topgan

A) Oldingi tomoni burun suyaklaridan,yuqori jag suyagini peshona o`simtasidan va qisman galvirsimon suyakni ko`ndalang o`simtasidan iborat

V)O`rta qismini galvirsimon suyak plastinkasi, orqadan esa asosiy suyakdan iborat

G) Burun to`sigidan

D) Burun chiganogidan

25. Galvirsimon suyak katakchalari kalla bo`shligidan nima orqali ajralib turadi

A) Galvirsimon suyak plastinkasi orqali

B) Qogozsimon plastinka orqali

V) Asosiy suyak tanasi orqali

G) Tanglay-suyagini gorizontal plastinkasi orqali

D) Dimog suyagi orqali

26. Burun- ҳalqumini yuqorigi va orqangi devorini nima tashkil etadi

A) Tanglay suyagining gorizontal plastinkasi

B) Tanglay suyagining asosiy tanasi

V) ensa suyagini qismi va bo`yinni 1-2 umurtqasi

G) 3-dimog bezi

D) eshituv nayi

27. Burunni umumiy yo`li qaerda joylashgan

A) Lateral devor va pastki burun chiganoqlari orasida

B) Pastki va o`rta burun chiganoqlari orasida

V) Burun chiganoqlari va burunni medial devori orasida

G) Pastdan burun tubi va burun chiganoqlari orasida

D) Pastki chiganoqlar va burun tubi orasida

28. YUqori burun yo`liga ochiladi

A) Peshona suyagi bo`shligi va asosiy suyak bo`shligi

B) Asosiy suyak bo`shligi va galvirsimon suyakning orqangi katakchalari

V) Gaymor bo`shligi va galvirsimon suyak bo`shliqlari
MAVZU BO`YICHA VAZIYAT MASALALARI VA NAZORAT SAVOLLARI

1.O`z mudatida yangi tugilgan chaqaloqda, burundan nafas olish umuman yo`q,bezovta. Tekshirilganda burun yo`llarida shilimshik ajralma bilan to`lgan, burundan nafas o`tmaydi. Burun yo`llari zond orqali tekshirilganda, va 2% protorgol eritmasi tomizilganda burun-ҳalqumga o`tmayyapti.

Bemorga tashxis qo`ying va davolash choralarini belgilang.

Javob: Bemorda burun yo`llarini tugma to`liq atreziyasi.

Tavsiya -darxol jarroxlik usul bilan burun yo`llarini ochish zarur.

2. Bemorni shikoyatlari: Xar yili baxor oylarida chuchkirish xuruji, burundan nafas olishni qiyinligi va burundan ko`p miqdorda xidsiz, tiniq shilimshik ajralishiga, burun va ko`z soxalarida qichishishiga.

Rinoskopiyada-burun shiliq qavatlari, burun chiganoqlari shishgan, oqish-kulrangda, yo`llar toraygan.Burun yo`llari tiniq xidsiz, shilimshiq bilan to`lgan.

Bemorni tashxisini aniqlang va davo choralarini belgilang.

Javob: Bemorda vazomotor-allergik rinit. Tavsiya- kasalikni keltirib chiqaruchi allergeni aniqlash, spetsifik va nospetsifik giposensiblizatsiya choralarini o`tkazish, fizioterapevtik muolijalar (burun ichiga gidrokortizon suspeziyasi bilan elektroforez), antigistamin dorilar buyuriladi.

3. Bemorni shikoyatlari: Bir yildan beri bemorni bosh ogrigi, burundan nafas olishni qiyinligi va xidli yiring ajralishi bezovta qiladi.

Rinoskopiyada burun shiliq qavatlari va burun chiganoqlari qizirib shishgan, o`rta va umumiy burun yo`llarida yiringli ajralma bor. Rentgenologik tekshirishda o`ng yuqori jag suyagi bo`shligi soxasida soyalanish kuzatilmoqda.

Bemorga tashxis qo`ying va davolash tadbirlarini belgilang.

Javob: Bemorda o`ng tomonlama surunkali yiringli gaymorit.

Tavsiya-tashxisni tasdiqlash va davolash maqsadida o`ng yuqori jag suyagi bo`shligi punktsiya qlinadi, burunga qon tomir toraytiruvchi tomchilar tomiziladi, antibiotiklar ichishga, UVCH.

4. Bemorni bir necha yillardan beri burundan sassiq xid kelishi, bosh ogrigi, burunda yot jism borligi xissiyoti, burunni quruqshab qolishi, vaqti-vaqti bilan burundan qon ketishi,bosh ogrigi, uyqu va ishtaxani buzilishi bezovta qiladi.

Rinoskopiya: Ko`rish vaqtida burundan sassiq xid keladi, burun shilliq qavatlari va chiganoqlari quruqshagan, xajmi jixatidan kichraygan, burun yo` llari keng, kulrang-ko`kimtir qo`yiq ajralma va qasmoqlar bilan to`lgan.

Bemorga tashxis qo`yib davolashni tavsiya eting.

Javob: Bemorda sassiq tumov (Ozena). Tavsiya Burunga yogli tamponlar 2-2,5 soatga qo`yish, qasmoqlar yumshagandan so`ngra furatsilin (1:5000) eritmasi bilan yuvish, vitaminlar, aloe, fibs, gumizol burun shilliq qavti ostiga in`ektsiya qilish, burun ichiga yogli ingolyatsiya qilish. Temir preparatlari ektofer yoki ferrum-lek tomir ichiga yuborish tavsiya qilinadi.

Bemor doimo maxaliy LOR vrach nazoratiga olinadi.

MAVZU BO`YICHA KASALLIK TARIXLARI

Kasallik tarxi № 9328/563 Bemor: X. 36 yosh.

SHifoxonada: 10 kun davolangan.

Qanday tashxis bilan jo`natilgan: Surunkali kataral rinit

Klinik tashxisi: Surunkali gipertrofik rinit.

Bemorni shikoyati: Burun orqali nafas olishni qiyinligiga va burundan shilimshikli ajralma kelishiga, bosh ogrigiga,uyqu va ishtaxani buzilishiga

Kasallik tarixi: Bemor 8 oy davomida o`zini bemor xisoblaydi, kasallikni boshlanashini shamollash bilan boglaydi, boshlanishi asta-sekin, avvalo nafas olishi vaqti-vaqti bilan qiyinlashgan,keyinchalik esa doimiy bo`lib qolgan va nafas chiqarish xam qiyinlashgan. Davolashni burunga turli qon tomir toraytiruvchi dorilar tomizish bilan olib borgan. Avvalida davolash yaxshi natija bergan keyinchalik esa,naf bermagan.

Oldingi rinoskopiyada:

Pastki burun chiganoqlari kattalashgan,yuzalari notekis, to`q-qizil rangda. Pastki chiganoqning orqa qismi esa ok kulrang, sharsimon shaklda kattalashgan, dagallashgan, zond bilan bosib ko`rilganda qattiq, burun yo`lida ko`p miqdorda qo`yiq shilimshiq ajralma bor. Naftizin tomizilganda chiganoqlarni qisqarishi kuzatilmadi.

Boshqa LOR a`zolarida - xalqum, xiqildoq va quloqda patologik o`zgarishlar aniqlanmadi.
Kasallik tarixi bo`yicha nazorat savollari

1. Bemorni qiysi shikoyatlari gipertrofik rinitga xos

2.Oldingi va orqa rinoskopiyada qanday o`zgarishlar bor.

3.Nima uchun nafas olishdan tashqari,nafas chiqarish xam qiyinlashgan.

4.Nima uchun naftizin tomizilsa burun chiganoqlari qisqarmagan.

5.Bemorni davolash uslubini belgilang

6.Kasallik qanday asorat berishi mumkin.