TUSHUNCHA TAHLILI
Yig’ma - ta’siri bir-biriga o’xshash dorivor o’simliklar aralashmasi. Ba’zan unga boshqa quruq dori moddalari, efir moylari va b. qo’shiladi. Ta’sir etishiga qarab damlama va qaynatma holida ichiladi yoki tamaki kabi chekiladi
Suyuq dori turlari - agregat holatiga ko‘ra suyuq holda bo‘lgan dori turlari
Damlama va qaynatmalar – bu o’simlik xom ashyosidan ajratib olingan yoki ekstraktlarni suvdagi eritmasidan tashkil topgan suyuq dori turi
|
AMALIY KO‘NIKMA
Suvli ajratma olish 3 bosqichdan iborat: 1-bosqich. O‘simlik xom ashyosi suv bilan
namlanadi va erituvchi uni ichiga kiradi. Kapillyar kuchlar ta’si-rida o‘simlik suvni o‘ziga shimadi.
Suv xujayralararo bo‘shlikni to‘ldiradi, xujayra devorlari va devor yon-laridan xujayra ichiga kiradi. Bu xodisani endoosmos deymiz.
bosqich. ―Birlamchi sharbatning‖ hosil bo‘lishi. Xujayra ichidagi moddalar bilan erituvchi to‘qnashib chin eritma, YUMB, kolloid eritmalar, ya’ni modda-larni konsentrlangan eritmasi hosil bo‘ladi.
bosqich. Moddalarni o‘simlik xom ashyosidan suyuq muxitga o‘tishi massa almashinuvi deyiladi. Natijada birlamchi sharbatni yuqori konsentratsiyalari xujayra ichida osmotik bosim hosil qiladi, bu esa xujayradagi bor narsalar bilan osmotik bosimi kam bo‘lgan moddalarni o‘rab olgan suyuqlik o‘rtasida diffuzion almashinuvi bo‘ladi. Birinchi galda harakatchan molekulalarajraladi, sekinrok YUMB diffundirlanadi.
|
Uslubiy ta‘minot va mashg’ulot jihozlanishi: DF X; XI; dori moddalari, o‘simlik hom ashyolari, tarozi, tarozi toshlari, o‘lchov kolbalari, har xil o‘lchamdagi shish idishlar, infundir apparati, ma‘ruza, darslik, prezentatsiyalar, ma‘lumotnomalar, adabiyotlar, tar-atma materiallar.
Asosiy matn
Tarkibida oshlovchi moddalar bo‘lgan dorivor o‘simliklardan Qaynatmalar tayyorlash Oshlovchi moddalar o‘simliklardan qaynatma tayyorlashni (toloknyanka bargi, eman
po‘stlog‘i, zmeevik ildizpoyasi, lapchatka va boshqalar) o‘ziga xosligi shundaki, ular sovutmay
suziladi, Chunki oshlovchi moddalar issi- xolatda erigan bo‘lib, Sovutilganda cho‘kmaga tushadi.
Oling: Eman po‘stlog‘i qaynatmasidan – 180 ml
Glitserindan – 15,0 Achchi- toshdan – 1,5
Aralashtiring. Bering. Belginang.
Pasport: Eman po‘stlog‘i – 18 gr
Glitserin – 15,0 Achchi- tosh – 1,5
Suv 180- (18x2)- 216 ml
Umumiy hajm - 195 ml
Agar dorixatda ajratmaning konsentratsiyasi ko‘rsatilmagan bo‘lsa, unda 1:10 nisbatda tayyorlanadi. DF da eman po‘stlog‘ining suv shimish koeffitsienti 2 ga teng deb keltirilgan.
Infundir stakaniga 18 gr 3 mmgacha maydalangan eman po‘stlog‘idan solib, 216 ml tozalangan suv -uyiladi va -aynab turgan infundir apparatiga 30 minutga kuyib vaqt-vaqti bilan aralashtirib turiladi.
So‘ng sovutmasdan darxol suziladi va kerak bo‘lsa xajmini 180 ml gacha suv bilan etkazib, unda achchi- tosh eritiladi, suziladi va 15,O glitserin posongli torozda tortilib qo‘shiladi. Kasalga berish uchun tayyorlanadi. "-o‘llashdan oldin chayqatilsin", "Salqin joyda saqlansin" singari etiketkalar yopishtiriladi.
Oling: Toloknyanka bargi qaynatmasidan – 200 ml Bering. Belgilang,
Pasport: Toloknyanka bargi – 2O gr Suv- 200 - (20x1,4) - 228 ml
Umumiy hajmi - 2OO ml
Dorixatda konsentratsiya ko‘rsatilmaganligi uchun qaynatma1:10 nisbatda tayyorlanadi.
Toloknyanka bargini suv shimish koeffitsienti – 1,4ga teng.
Infundir stakaniga 20,0gr 1 mmgacha maydalangan toloknyanka bargi solinib, ustiga 228 ml suv -o‘yiladi va -aynab turgan infundir apparatiga 30 min -uyib, va-t-va-ti bilan aralashtirib turiladi, So‘ng sovutmasdan darxol suziladi va kerak bo‘lsa 200 ml xajmgacha suv bilan etkazib, bemorga berish uchun jixozlanadi. "-o‘llashdan oldin chayqatilsin", "Salqin joyda saqlansin" singari etiketkalar yopishtiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: