O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi

Epidemik jarayon ko’rinishlari 
 
Brusellez  barcha  joyda  tarqalgan,  lekin  kasallanish  holati  chorvachilik  qay 
darajada  rivojlanganligiga,  xo’jalik  tipiga,  qo’zg’atuvchining  turiga,  epizootik 
o’choq 
faolligi 
va 
hajmiga, 
veterinar-sanitariya 
xizmat 
saviyasiga, 
chorvachilikning industrializatsiya darajasiga bevosita bog’liqdir. 
Qo’y-echkilar  brusellezi  o’choqlarida  ko’pincha  guruhli  kasallanishlar 
kuzatiladi.  Bunday  o’choqlarda  kasallanishga  ikkita  mavsumiy  o’sish  xosdir: 
dastlabki  o’sish  yanvar-mart  oylariga  to’g’ri  keladi  va  ommaviy  qo’zilatish 
mavsumi  bilan  bog’liqdir,  ikkinchi o’sish  esa  may  oylarida  bo’lib,  qo’ylar  junini 
qirqish,  taxtlash  jarayonlarida  yuqish  natijasidir.  Qo’y  sutidan  tayyorlangan 
brinzani  iste’mol  qilinadigan  hududlarda  uchinchi  yozgi-kuzgi  ko’tarilish  ham 
qayd etiladi, bunda ko’pincha shaharliklar kasallanishadi. 
Qoramollar  brusellezi  o’choqlarida  aksariyat  sporadik  kasallanish  kuzatiladi 
va  ma’lum  darajadagi  o’sish  bahorda  -  sigirlar ommaviy  tug’adigan  davrda qayd 
etiladi, Shundan so’ng qisman pasayib butun laktatsiya mavsumi oxirigacha, ya’ni 
noyabr oyigacha bir me’yorda saqlanib turadi. 
Kishilar  kasallanishining  kasallangan  hayvonlar  va  ularning  mahsulotlari 
bilan epidemiologik bog’liqligi brusellezga yaqqol kasbiy (professional) tus beradi. 
Kasallangan  kishilar  orasida  katta  yoshlilar  ko’pchilikni  tashkil  etishadi,  lekin 
brusellez  keng  tarqalgan  mintaqalarda  bolalar  kasallanishi  ham  tez-tez  uchrab 
turadi.