O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi

Kimyoviy  vaksinalar.  Kimyoviy  vaksinalar  bakteriyalardan  ularning 
tarkibida joylashgan eruvchan antigenlarni toza holda ajratib olish uchun murakkab 
kimyoviy va fermentativ ishlov berish yo’li bilan olinadi. 
Bakterial  hujayralardan  ajratib  olingan  eruvchan  antigenlar  organizmga 
yuborilganda  tez  so’rilib  ketadi,  kuchsiz  immunitet  hosil  qiladi  va  organizmga 
kimyoviy moddalarning qoldiqlari zaharli ta’sir ko’rsatadi. 
Bunday  kamchiliklarni  yo’qotish  uchun  vaksinaga  suvda  erimaydigan  odam 
organizmi uchun zararsiz bo’lgan moddalar (alyuminiy gidroksidi yoki alyuminiy 
fosfat tuzi) qo’shiladi. Bu moddalar antigenlarni o’ziga shimib oladi (sorbsiya) va 
ularning  organizmga  so’rilishini  sekinlashtiradi.  Shimdirilgan  (sorbsiyalangan) 
vaksinani  teri  ostiga  yuborilganda  shu  joyda  antigenlar  "deposi"  hosil  bo’ladi  va 
organizmga  asta-sekin  so’rilishi  natijasida  toksik  (zararli)  ta’siri  kamayadi. 
Antigenlarning  asta-sekin  so’rilishi  organizmda  kuchliroq  va  uzoq  muddatli 
immunitet hosil bo’lishini ta’minlaydi. Bu esa saralangan kimyoviy  vaksinani bir 
marta yuborish bilan kerakli immunitet hosil qilishini ta’minlaydi.