O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi

Epidemiyaga qarshi qo’llaniladigan tadbirlarning 
sifati va samaradorligini baholovchi belgilar. 
Kasallik manbaiga qaratilgan tadbirlar 
 
Tadbirlar 
 
Belgilar 
Diagnoz qo’yish 
 
Dastlabki  va  asosiy  diagnoz  o’rtasidagi 
farq 
Ajratib qo’yish va shifoxonaga 
yotqizish 
 
Ajratib 
qo’yilgan 
(shifoxonaga 
yotqizilgan) 
bemorlarning 
umumiy 
bemorlarga  nisbatan  ulushi,  bemorlarni 
ajratib  qo’yish  (shifoxonaga  yotqizish) 
muhlatlar bo’yicha taqsimlash. 
Davolash 
 
Karantin  va  observatsiya  qilinadigan 
joylar  va  kishilarning  to’liqligi.  Karantin 
va  observatsiya  qoidalarining  buzilishi 
yoki buzilmasligi 
Deratizatsiya 
 
Deratizatsiya 
o’tkazilgan 
joylarda 
kemiruvchilar sonini kamayishi. 
Veterinariya va sanitariya chora-
tadbirlari 
 
Veterinariya  va  sanitariya  holatidan kelib 
chiqadigan 
rasmiy 
chora-tadbirlar 
bajarilishining to’liqligi 
 
 
Yuqumli  kasallik  qo’zg’atuvchilarining  yuqish  mexanizmini  uzib  qo’yish 
tadbirlari sanitariya-gigiyena qoidalariga asoslanib bajariladi. Ma’lumki, ular katta 
profilaktik  ahamiyatga  ega.  Dezinfeksiya,  sterilizatsiya  va  dezinseksiya  (yuqumli 
kasalliklarni  tarqatuvchi  hashoratlarga  qarshi  kurashish  chora-tadbirlari)  ham 
yuqish  mexanizmini  uzib  qo’yishga  qaratilgan  tadbirlar  bo’lib,  ularning 
samaradorligi ko’pgina omillarga bog’liq (12-jadval). 
Epidemik  jarayonning  uchinchi  zvenosiga  qaratilgan  chora-tadbirlar  bu 
profilaktik emlashdir (bunga alohida mavzu bag’ishlanadi). 
Parazitar sistemani tashkil qiluvchi, ya’ni "parazit-qo’zg’atuvchi" va "odam-
xo’jayin" populyatsiyasi biologik jihatdan bir xil emas. Bu esa o’z navbatida klinik 

---

 
38 
jihatdan har xil bo’lgan kasalliklarni keltirib chiqaradi va Shu bilan birga epidemik 
jarayonning namoyon bo’lishiga ham ma’lum ta’sir ko’rsatadi. 
12-jadval