O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni Saqlash Vazirligi Toshkent Tibbiyot Akademiyasi Tibbiy-pedagogika fakulteti 3-sonli ichki kasalliklar kafedrasi

3. Fanlararo va fan ichidagi bogliklik.

Ushbu mavzuni ukitishda talabalardan Anatomiya, Gistologiya embriologiya va sitologiya bilan, Biologiya, Normal fiziologiya, Bioximiya,. Patologik anatomiya, Patologik fiziologiya, Topografik anatomiya va operativ xirurgiya, Ichki kasalliklar propedevtikasi, Tuberkulez,. Onkologiya, Rentgenologiya va tibbiy radiologiya, Fizioterapiya, Endokrinologiya, Fakultet terapiya, Gospital terapiya, Ortopediya fanlaridan olgan bilimlari asos kilib olinadi.

4.Nazariy kism.

Mavzuni muxokamasida kuyidagilarga axamiyat beriladi:

Dispepsiya – Bu poliklinika va statsionar vrachlariga murojat kilgan gastroenterologik bemorlarni ovkat xazm kilishning buzulishi bilan boglik bulgan simptomlar yigindisi tushuniladi.

Dispepsiya kuyidagi simptomlarni uz ichiga oladi: kungil aynish, zarda kaynashi, kekirish, kukrak kafasining pastki kismiga va epigastral soxada ogrik, ogirlik xissiga, epigastral soxani tulishish vataranglashish xissiga, meteorizm. Oshkozon dispepsiyasini rivojlanishida, uning sekretor va xarakat funksiyasini buzulishi yotadi.

Dispepsiya sindromi amaliyotda xazm trakti a’zolarining boshka kasalliklari bilan birga uchraydi, asosan kuyidagilar bilan : yarasiz dispepsiya, nasliy yoki chekishdan kelib chikkan gastroduodenit .; refluks-ezofagit, kizilungach diafragma teshigi churrasi; kizilungach motorikasini buzulishi ; oshkozon va 12 barmok ichakning yara kasalligi ; kizilungach, oshkozon, oshkozon osti bezi rakida; jigar, ut yullari va oshkozon osti bezi kasalliklarida; oshkozon ichak traktining yalliglaniish kasalliklarida: gastrit, lyamblioz, Kronakasalligida; ichak tasirlanish sindromida ; yurak ishemik kaslliklarida; alkogolyaistemol kilganda; intoksikatsiya va dorilarning nojuya ta’sirlarida.

Cho‘zilgan va ogir dispepsiyani sabablarini aniklash uchun kuyidagi laborator-instrumental tekshiruvlar utkaziladi: umumiy kon taxlili, axlatda yashirin koni tekshirish, oshkozon shirasini gistaminli sinama utkazish zarurati bilan tekshirish, yuklamali EKG –sinamasi, korin bushligini ultratovush tekshiruvi, ut pufagi vaOITni rentgenologik tekshiruvi, EFGDS shillik kavat biopsiyasi bilan, retrogradnaya xolesistopankreatografiya, kizilungach monometriyasi, usma markerlari, embriogenal-rak antigenni tekshirish yugon ichak rakiga shubxa bulsa, A-fetoproteinni - jigar rakiga shubxa bulsa.

Shuni aytib utish joizki dispepsiyani sababini aniklashda batafsil yigilgan anamnez va ob’ektiv kurik asosiy urinni egallaydi.

Jigildon kaynashi va xavoli kekirish, ogizdagi achchik tam gastroenterologik bemorlarni asosiy simptomi. Shuni unutmaslik kerakki bunday bemorlarda giperatsid xolat doim xam kuzatilmaydi va rak bilan ogrigan bemorlarda axiliya kuzatiladi (sut kislota, ut, pankreatik shira).Epigastral soxadagi diskomfort kukrak kafas, korin bushligi, umurtka pogonasi kasalliklari bilan xam kelishi mumkin, bunday xollarda EKG va rentgenologik tekshiruv utkazilsa diagnostik xatolar oldi olingan bulardi.